Theo ước lượng của các tạp chí thẩm mỹ Hoa Kỳ, hơn 43 phần trăm người đang làm nghề Nails trên khắp nước Mỹ là người gốc Việt Nam.  Riêng tại California có hơn 7000 tiệm Nails, trong đó có đến 80 phần trăm là do người Việt làm chủ.  Và cứ mỗi 5 người làm nghề Nails tại California thì có đến 4 người Việt Nam, là nơi có số lượng người Việt làm nghề Nails nhiều nhất tại Hoa Kỳ, với khoảng hơn 80 ngàn người có bằng làm Nails.  Nhìn chung, thị trường nghề Nails tại Hoa Kỳ, và đặc biệt tại California, hiện nay phần lớn là do người Việt nắm giữ và ngày càng phát triển.

 Phần đông người Việt ở Mỹ chọn nghề Nails vì nghề này không đòi hỏi trình độ Anh ngữ, chỉ sau vài tháng học và thi lấy bằng (tiếng Việt) là có thể ra làm kiếm tiền ngay. Và cũng có người nhờ nghề Nails mà bản thân và gia đình có được cuộc sống rất sung túc.  Đối với nhiều người trẻ mới đến từ Việt Nam với vốn liếng sinh ngữ và tài chánh hạn hẹp, làm Nails vẫn được kể là nghề dễ học và tương đối dễ kiếm tiền nhất.

 Bù vào đó, người làm Nails chấp nhận đối diện hàng ngày với sản phẩm chứa những hóa chất độc hại, từng được các cơ quan y tế cảnh báo là có thể ảnh hưởng đến thai nhi và tạo ra các chứng ung thư.  Nhiều người làm Nails lâu nay cũng hiểu rõ nghề này nguy hại cho sức khoẻ nhưng cũng vẫn theo đuổi, vì đó là nghề mà họ có thể làm để kiếm được nhiều tiền hơn hết.

  Những khó khăn của người Việt làm Nails tại California

Trên thực tế, nghề Nails của người Việt tại California trong thời gian gần đây không còn dễ dàng như trước nữa.  Và khó khăn quan trọng hơn hết mà người Việt làm Nails tại California đang phải đối diện hàng ngày là vấn đề luật lệ của tiểu bang ngày càng trở nên phức tạp với các khoản tiền phạt vạ rất nặng.

 Tại California, hội đồng quản lý ngành cắt tóc và thẩm mỹ (Board of Barbering & Cosmetology, mà người ta vẫn thường gọi tắt là “Board”) là một cơ quan của tiểu bang phụ trách quản lý và kiểm soát ngành thẩm mỹ, bao gồm các nghề làm Nails, tóc và săn sóc da mặt.   Kể từ ngày 01 tháng Bảy 2008, danh xưng mới của Board of Barbering & Cosmetology là Bureau of Barbering & Cosmetology.

 Theo luật California (Business & Professional Code, Section 7301 et seq.), “Board” là một hội đồng gồm 9 thành viên, trong đó có 4 người trong nghề thẩm mỹ (nghĩa là người có bằng làm Nails, làm tóc hay săn sóc da mặt).  Các thành viên của “Board” do thống đốc và quốc hội California chỉ định và bổ nhiệm với nhiệm kỳ 4 năm.  Các thành viên của “Board” sẽ bổ nhiệm một viên chức chấp hành (executive officer), và viên chức này sẽ tuyển dụng các giám khảo, thanh tra, v.v…, để thi hành các luật lệ liên quan đến ngành thẩm mỹ.

 Với nhiệm vụ quản lý ngành thẩm mỹ, “Board” có quyền đề nghị thay đổi các luật lệ, ấn định các khoản tiền phạt vạ áp dụng cho người làm nghề thẩm mỹ nếu vi phạm luật lệ trong lúc hành nghề.  Tuy nhiên, theo luật hiện hành, mỗi khi muốn sửa đổi các luật lệ có ảnh hưởng đến ngành thẩm mỹ, “Board” phải thông báo trước và tổ chức những buổi điều trần công khai (public hearings) để nghe ý kiến của đại chúng và những người trong nghề liên quan đến các luật lệ sắp ban hành.  Tiếc thay, mặc dầu tại California có hơn 80 ngàn người Việt có bằng làm Nails ( chưa kể đến nghề tóc và săn sóc da mặt), từ trước đến nay mỗi khi có đề nghị sửa đổi hay đặt thêm những luật lệ ảnh hưởng trực tiếp đến ngành thẩm mỹ, đặc biệt là nghề Nails, “Board” dường như đã không hề có dịp được nghe quan điểm, ý kiến, đề nghị hay nguyện vọng gì của người Việt trong giới làm Nails liên quan đến các luật lệ sắp ban hành.

 Nguyên nhân của sự kiện này là vì người Việt làm Nails tại California, ngoài thành phần gặp trở ngại về ngôn ngữ, số còn lại rất thờ ơ, không bận tâm về các thay đổi về luật lê liên quan đến ngành nghề của mình.  Ngoài ra, hầu hết người Việt làm Nails tại California cũng không biết gì nhiều về cơ cấu tổ chức, nhân sự và quyền hạn của “Board”, và thường có quan niệm sai lầm rằng tiếng nói của mình không có giá trị gì đối với các quyết định của “Board”.   

 Từ những nguyên nhân vừa kể trên đây, mặc dầu hơn 80 phần trăm người làm nghề Nails tại California là người Việt Nam, tập thể đông đảo này cho đến nay vẫn không gây được ảnh hưởng gì đáng kể đối với “Board” trong việc sửa đổi, ấn định hoặc thi hành các luật lệ liên quan trực tiếp đến ngành thẩm mỹ, đặc biệt là nghề làm Nails. Và hậu quả là giới làm Nails người Việt lâu nay đã phải âm thầm gánh chịu rất nhiều thiệt thòi trong lúc đi làm để sinh sống, từ vấn đề thay đổi luật lệ, đến tình trạng bị đối xử khác biệt bởi một số thanh tra và sự phạt vạ quá đáng vẫn thường xảy ra từ bấy lâu nay.  Cũng cần lưu ý là mặc dầu phần lớn người làm Nails tại California là người Việt Nam, trong số 9 thành viên của “Board” hiện nay không có ai là người gốc Việt.

 Trong vài năm năm gần đây, nhiều tiệm Nails tại California vì muốn hạ giá để cạnh tranh đã phải cắt giảm phí tổn cho những vật dụng liên quan đến việc hành nghề.  Sự kiện này cùng với sự thiếu hiểu biết về luật lệ trong nghề khiến nhiều tiệm Nails đã vi phạm các tiêu chuẩn vệ sinh quy định bởi tiểu bang. Thêm vào đó, một số khách hàng người Mỹ cũng kêu nài đã bị những biến chứng ngoài da sau khi làm nails tại các tiệm do người Việt phụ trách.

 Trước tình hình nói trên và áp lực của một số giới chức lập pháp và hành pháp tiểu bang, “Board” đã liên tục sửa đổi các điều lệ nhằm bảo đảm an toàn vệ sinh cho khách hàng của các tiệm Nails, đồng thời các khoản tiền phạt vạ đối với sự vi phạm những điều lệ mới ban hành cũng được tăng lên rất cao. 

 Một trong những thay đổi quan trọng mới đây liên quan trực tiếp đến nghề Nails là bộ luật AB409, được chính thức có hiệu lực từ ngày 15 tháng Hai, năm 2008.  Dựa vào luật mới này, nếu bồn rửa chân có vết dơ hay có bụi đất đọng lại dưới đáy; không ghi chép lại các lần chùi rửa bồn; hoặc không đủ dụng cụ lau chùi; tiệm Nails sẽ bị tạm thời treo bằng hành nghề và bị đặt vào tình trạng quản chế tức thì (immediate probation) mà không cần phài qua một phiên điều trần (hearing).  Và chỉ trong vòng mười ngày đầu tiên kể từ ngày luật AB409 có hiệu lực, 10 tiệm Nails đã bị treo bằng và đặt trong tình trạng quản chế vừa kể trên đây.  Khi bị tạm treo bằng và bị đặt trong tình trạng quản chế, chủ tiệm sẽ phải trả $500 cho mỗi bồn rửa chân bị phạt, và $42 cho mỗi lần thanh tra định kỳ kế tiếp.  Người bị phạt cũng phải đi học một lớp về cách thức sửa sai các sự vi phạm.

 Ngoài ra, cũng theo luật AB 409 vừa ban hành, dù bồn rửa chân được giữ gìn sạch sẽ, tiệm Nails cũng có thể bị phạt rất nặng nếu không biết cách ghi chép lại các lần chùi rửa theo quy định của “Board”.

 Những vấn đề trước mặt

Gần đây, song song với đà phát triển của các tiệm Nails của người Việt tại California cũng như tại nhiều nơi ở Hoa Kỳ, những câu chuyện về người Việt làm Nails với vốn liếng Anh ngữ hạn hẹp cũng đã và đang trở thành đề tài diễu cợt trên nhiều chương trình truyền hình của Mỹ. Vào lúc nền kinh tế Hoa Kỳ đang trong thời kỳ suy thoái, sự kiện này vô tình cũng đã tạo ít nhiều thành kiến không mấy tốt đẹp đối với người Việt trong nghề Nails.

 Từ nhiều năm qua, “Board” đã nhận được rất nhiều đơn khiếu nại của khách làm nails nhắm vào các tiệm Nails của người Việt Nam.  Điều không ổn là bất cứ ai cũng có quyền dùng hệ thống internet hoặc viết đơn khiếu nại gửi lên “Board” mà không cần cho biết tên và địa chỉ người gửi.  Do đó, trước sự thành công và phát triển của người Việt trong ngành làm Nails tại California, làm sao biết được là có bao nhiêu đơn khiếu nại nhắm vào các tiệm Nails của người Việt đã xuất phát từ sự ganh ghét, kỳ thị và cạnh trạnh nghề nghiệp?  Tuy nhiên, theo sự xác nhận của “Board”, con số các vụ khiếu nại nhắm vào các tiệm Nails của người thiểu số cũng không nhiều hơn các vụ khiếu nại liên quan đến số tiệm do người Mỹ trắng làm chủ.  Dầu vậy, thực tế cho thấy các tiệm Nails của người Việt đã và đang là mục tiêu kiểm soát thường xuyên của “Board”.  

 Trong thời gian gần đây, ngoài vấn đề thường xuyên bị kiểm tra và phạt vạ gắt gao quá đáng khiến nhiều người phải làm vất vả mới đủ tiền đóng phạt, giới làm Nails người Việt còn vẫn thường phải chịu đựng tệ trạng lạm quyền và thái độ kém chuyên nghiệp từ một số thanh tra của “Board”, mỗi khi những người này đến kiểm tra các tiệm Nails.  Và trong quá khứ cũng đã từng xảy ra trường hợp người Việt làm Nails bị phạt oan ức do lỗi hành chánh hoặc lỗi kế toán của nhân viên tại văn phòng “Board” ở Sacramento. 

 Tóm lại, để tránh bị thiệt thòi trong nghề nghiệp trước bối cảnh hiện nay với luật lệ ngày càng phức tạp, đã đến lúc người Việt làm Nails tại California cần phải thông suốt và tuân giữ đầy đủ các quy định của tiểu bang, từ vấn đề giấy phép cá nhân, cửa tiệm, cho đến các tiêu chuẩn và đòi hỏi về vệ sinh để tránh bị phạt vạ.  Thêm vào đó, người làm Nails cũng cần hiểu rõ luật lệ liên quan đến nghề nghiệp hầu có thể bảo vệ hữu hiệu quyền lợi của mình khi cần thiết.

 Với một chút hiểu biết về các luật lệ liên quan đến nghề nghiệp của mình, người Việt làm Nails nhất định sẽ tránh được những vụ phạt vạ oan uổng.  Một thí dụ cụ thể là có nhiều người thợ làm Nails đã bị phạt $1,000 chỉ vì vô tình làm việc trong một tiệm Nails không có giấy phép cửa tiệm (establishment license), hoặc giấy phép này đã hết hiệu lực.  “Establishment license” là giấy phép cửa tiệm do “Board” cấp phát. Nhiều chủ tiệm Nails vì lơ là nên giấy phép đã quá hạn mà không hay.  Hoặc có người sang lại tiệm Nails đang hoạt động mà không nghĩ đến việc đổi giấy phép theo đúng luật.  Chiếu theo luật hiện hành (Business & Professions Code, Section 7317), trường hợp chủ tiệm Nails bị phạt vì không có “establishment license” hợp lệ, tất cả những người làm Nails trong tiệm được xem như là đã phạm luật (dầu đang có bằng làm Nails hợp lệ), và cũng bị phạt giống như chủ tiệm.  Đây là một điều luật tương đối không mấy công bằng cho các thợ Nails đi làm ở tiệm.  Dầu vậy, người đi làm Nails cần phải biết chắc tiệm Nails nơi mình làm việc đang có “establishment license” hợp lệ, hầu tránh bị phạt lây trong trường hợp chủ tiệm bị phạt. 

 Người Việt làm Nails tại California cần biết là mỗi khi bị phạt vạ trong lúc hành nghề, luật California (Business & Professions Code, Section 7410-7411) cho phép người làm Nails có quyền tuần tự khiếu nại lên các giới chức thẩm quyền của “Board” để yêu cầu xét lại. Trong trường hợp bị phạt oan uổng hay quá đáng, đây là điều mà người bị phạt cần phải làm ngay sau khi nhận được giấy phạt.  Cũng nên ghi nhận rằng trong thời gian gần đây đã xảy ra trường hợp nhiều người Việt làm Nails bị phạt vô cớ vì sự nhầm lẩn của “Board”.  Và có người nhờ biết khiếu nại đúng cách, đã được “Board” hoàn trả lại số tiền đã đóng phạt. 

 Trong trường hợp gặp phải thái độ cư xử khác biệt hay lạm quyền của các viên chức thanh tra trong lúc đến kiểm soát tiệm Nails, cần biết rằng luật California (Citizen Complaint Act of 1997 – Government Code, Section 8330-8331) cho phép người làm Nails với tư cách cá nhân được quyền góp ý hoặc khiếu nại sự việc với cơ quan thẩm quyền liên hệ.

 Muốn biết thêm các thông tin hữu ích cho người làm Nails tại California, xin vào địa chỉ internet: http//viet.nails.tripod.com - hoặc điện thoại số (714) 469-0079