Lão Martin (Le Père Martin) cuả Ruben Saillens
Màn 1: Người kể chuyện / Arthur / René
Người kể chuyện: Câu chuyện sau đây là chuyện của Lão Martin. Xảy ra vào tháng Mười Hai năm 1881. Lão Martin là một ông thợ đóng giày nghèo, ông sống trên tầng trệt của một tòa nhà ở góc đường Lenche và Martégales, ngay giữa khu phố cổ của Marseille. Chỉ có một căn phòng mà dùng cho đủ thứ như xưởng thợ, nhà khách, cửa hàng, nhà bếp và phòng ngủ. Ông ta sống ở đó, không quá giàu và cũng không quá nghèo. Ngồi trên chiếc ghế trong căn xưởng ấm áp của mình, ông từng sửa giày cho toàn bộ khu phố. Bên ngoài, gió bấc thổi lên và luồng gió ấy phủ một làn sương lạnh lên vai những người khách bộ hành đi trên đường.
Arthur: Chào René, ngày hôm nay lạnh quá nhỉ, không biết sẽ ra sao đây.
René: Vâng, bình thường thôi, đã là tháng 12 mà.
Arthur: Ừ nhỉ.
René: Này nhé, anh có thấy rằng Lão Martin không còn đến quán cà phê des Argonautes nữa không à.
Arthur: Vâng, đúng vậy. Hình như bắt đầu từ lúc Lão ta đi tụ tập tại nhà thờ vào những buổi tối, nơi mà anh gọi là nhà cuả 'ông Cha' ấy mà.
René: Đúng thế, Lão ta đi nhà thờ, tôi không bao giờ có thể nghĩ Lão ta sẽ trở thành như thế. Dù sao thì cũng không là quá xấu đâu, chỉ buồn cười hơn một chút nếu so sánh với tình cảnh cuả Lão trước đây.
Arthur: Anh biết không, ông già đáng thương này không có còn có một cơ hội nào nữa cả, vợ ông ta đã chết hơn hai chục năm rồi, đứa con trai thì đi làm thủy thủ trên chiếc tàu buồm Le Phocéen, đã mười năm mà không thấy mặt và đứa con gái, ông ta không bao giờ muốn nhắc đến nó.
René: Ừ nhỉ, ông ta cô độc thật.
Arthur : Thôi ! xin gửi lời chào 'bà nhà' Germaine nhá!
Màn 2: Người kể chuyện / Martin / Tiếng Nói
Người kể chuyện: Ngày hôm qua, Lão Martin đã làm việc rất siêng năng, ông hoàn tất việc sửa giày và guốc với một sự cần mẫn. Vào buổi tối, Lão ngồi trên giường và đọc một cuốn Kinh Thánh cũ của cha mẹ để lại.
Martin: Không có chỗ cho họ trong quán trọ ... Không một chỗ nào cả... Chổ ở cho Ngài à, (ông ta nhìn quanh phòng của mình) sẽ có chỗ cho Ngài ở đây ... Tôi rất ước ao Ngài đến đây. Nếu đấng cứu thế đến tối nay, liệu rằng Ngài sẽ chọn ngôi nhà của tôi không... Ngài cứ đến và tôi sẽ phục vụ Ngài, Ngài đến và tôi sẽ thờ lạy Ngài! Nhưng mà, tại sao Ngài không đến ngay hôm nay nhỉ? Vâng ... (ông bắt đầu đọc) "Một số các nhà đạo sĩ từ phương đông đến để thờ lạy Ngài," ờ, ờ đạo sĩ là gì nhỉ? "Tìm được con trẻ, họ cúi chào và dâng lên vàng, nhũ hương và mộc dược. "Tôi có thể cho Ngài cái gì? (ông ta gãi đầu, bước vào xưởng của mình). Có chứ, tôi sẽ cung cấp cho Ngài hai đôi giày nhỏ này... Nhưng sao tôi lẩn thẩn thế nhỉ ... đấng cứu thế đâu có cần căn nhà nhỏ và đôi giày của tôi đâu. (Martin ngồi xuống và ngủ thiếp đi ... Im lặng)
Tiếng Nói: Martin
Martin: Ai đó? (Giật mình, nhưng không thấy ai).
Tiếng Nói: Martin! con muốn thấy Ta à, tốt, hãy nhìn trên đường phố ngày mai từ sáng cho đến tối, con sẽ không thấy Ta tới nhiều lần đâu. Phải phấn đấu thì mới gặp Ta được, bởi vì Ta không hiện rõ ra cho con.
Martin: (dụi mắt) Đó đúng là Ngài! Ngài hứa sẽ tới! Vậy, tôi sẽ chờ. Nhưng tôi chưa bao giờ nhìn thấy Ngài, chỉ nhìn thấy hình ở nhà thờ, nhưng thôi, tôi sẽ nhận ra Ngài. (đêm Xuống - Sáng lên - Martin đứng dậy và đi ra sau cửa sổ ).
Màn 3: Người kể chuyện / Martin / Người quét đường
Người kể chuyện: Từ sáng sớm, ông ta đứng ngay cửa sổ để tìm những người qua đường đầu tiên, bầu trời sáng lên và Lão Martin đã sớm phát hiện ra một người quét đường; ông chỉ nhìn anh ta với một cái nhìn thoáng qua: ông thực sự có một cái gì khác để làm hơn là nhìn xem một người quét đường! Nhưng bên ngoài thì rất lạnh, Lão Martin tự nghĩ:
Martin: ông này là một người tốt; trời thì lạnh và hôm nay lại là ngày lễ... nhưng anh ta thì làm gì có lễ nghỉ nhỉ? Phải chi ta hãy mời anh ta một tách cà phê! - Vào đi, vào đây cho ấm.
Người quét đường: Xin được vô phép từ chối, cảm ơn ông ... đúng là một thời buổi 'xuống chó'! Lạnh như ở bên Nga vậy.
Martin: Vậy ông uống một tách cà phê nhé?
Người quét đường: Ah! ông đúng là một người tốt bụng! Vậy xin phép ông nhá. Như thể là được ăn bữa Reveillon vậy, ăn Reveillon thì chẳng bao giờ muộn cả. (ông thợ giầy trao vội tách cà phê cho ông khách, sau đó vội vã trở lại cửa sổ và thăm dò đường phố để xem có ai đi qua không).
Người quét đường: ông nhìn ra bên ngoài làm gì vậy?
Martin: Tôi chờ ông chủ của tôi.
Người quét đường: thân chủ? Các thân chủ đến với ông cả trong ngày lễ nghỉ à?
Martin: Không, đây là một bậc thầy khác.
Người quét đường: Ah!
Martin: Một bậc thầy có thể đến bất cứ lúc nào và đã hứa sẽ đến ngày hôm nay. Anh muốn biết tên của Ngài không? ... Đó là Chúa Giêsu.
Người quét đường: Tôi có nghe nói về ông ta, nhưng tôi không biết ông ấy. Ông ấy sống ở đâu?
Người kể chuyện: Lão Martin sau đó kể vắn tắt câu chuyện ngày hôm trước cho người quét đường, thêm bớt một vài chi tiết. Trong khi nói chuyện ông vẫn quay về phía cửa sổ.
Người quét đường: Thì ra Ngài là người mà ông đang đợi! Tôi nghĩ rằng ông sẽ không nhìn thấy Ngài giống như là điều ông tưởng tượng đâu. Nhưng cũng là một việc thường tình mà thôi, ông đã làm cho tôi thấy Ngài qua ông rồi. Ông đâu có muốn cho tôi mượn cuốn sách cuả ông phải không ? Tôi đảm bảo rằng ông sẽ không lãng phí thời gian của ông sáng nay. Tạm biệt.
Martin: Tạm biệt.
Người kể chuyện: Còn lại một mình một lần nữa, Lão Martin lại ép mặt vào cửa kính.
Màn 4: Người kể chuyện / Người phụ nữ / Martin
Người kể chuyện: Một số người say sưa đi chơi về muộn, nhưng ông thợ đóng giày không nhìn vào họ. Sau đó, những thương gia đi qua trên những chiếc xe lộng lẫy. Ông biết họ quá rõ và cũng chẳng chú ý đến họ làm gì. Nhưng sau một hai giờ thì đôi mắt ông nhắm vào một người phụ nữ trẻ, ăn mặc thảm hại và bế trên tay một đứa bé. Cô ấy trông xanh xao gầy gò, trái tim của ông thợ đóng giày đã bị lay chuyển. Có lẽ ông nghĩ đến đứa con gái cuả mình. Ông mở cửa và gọi. Người phụ nữ nghèo quay lại, ngạc nhiên.
Martin: Cô trông yếu ớt quá.
Người phụ nữ: Tôi đang đi đến bệnh viện. Tôi hy vọng họ sẽ nhận tôi và con tôi nữa. Chồng tôi đang đi biển và tôi đã đợi chờ tới ba tháng rồi. Anh ta chưa trở về cho nên tôi hết tiền mà lại bị ốm. Tôi phải đi đến bệnh viện.
Martin: Cô bé xấu số. Cô sẽ phải ăn một miếng bánh mì để cho ấm người lên. Ít nhất là có một cốc sữa cho đứa bé. Xem này, đây là phần ăn cuả tôi, tôi chưa hề đụng vào. Cô cứ tự tiện sưởi cho ấm và hãy đưa đứa bé cho tôi, tôi biết phải làm gì. Chao ôi! Cô không có giày cho thằng bé à ? (Ông tìm những đôi giày ông đã cất giữ đêm trước và sỏ chúng vào chân đưá bé. Ông nén một tiếng thở dài khi phải chia tay với một kiệt tác là đôi giày của ông).
Martin: Tôi xin phép nhá. (ông ta chạy ra cửa sổ và trông nhìn về đường phố).
Người phụ nữ: Ông tìm kiếm cái gì vậy?
Martin: Tôi hy vọng gặp chủ của tôi. Cô có biết Chúa Giêsu không?
Người phụ nữ: Có chứ. Tôi vừa học giáo lý cách đây không bao lâu.
Martin: Đó là người mà tôi chờ đợi.
Người phụ nữ: Và ông nghĩ rằng Ngài sẽ đi qua đây?
Martin: Ngài đã nói với tôi như thế.
Người phụ nữ: Không cách nào! Oh tôi muốn ở lại với ông để xem ... nhưng tôi phải đi bệnh viện.
Martin: Này, giữ lấy quyển sách nhỏ này (ông đưa cho cô ta cuốn phúc âm), đọc nó một cách cẩn thận, và như thế thì sẽ gần giống như là cô đã nhìn thấy Ngài.
Người phụ nữ: Cảm ơn ông. (Ông ta đi đến cửa sổ)
Màn 5: Người kể chuyện / Martin / Đứa bé / Tiếng Nói/ Tất cả mọi người
Người kể chuyện: Nhiều giờ trôi qua, nhưng trong số những người đi ngang, Lão Martin đã không nhìn thấy Thầy: người trẻ, người già, người lao động, các bà nội trợ, các bậc phu nhân, hầu như mọi người đã đi ngang qua đây, kể cả những người ăn xin, vì cái vẻ tốt lành của ông dường như hứa hẹn cho họ một cái gì đó: và họ đã không phải thất vọng ... (ngưng) Nhưng Thầy đã không xuất hiện. Đôi mắt ông mệt mỏi, trái tim ông bắt đầu xịu xuống (ngưng.) Từ từ màn đêm rơi xuống mang theo đám sương mù. Không còn cần thiết để tiếp tục nhìn ra cửa sổ. Đáng buồn thay, ông đi vào chuẩn bị bữa ăn tối cho mình.
Martin: Đó chỉ là một giấc mơ. Dầu sao, tôi đã hy vọng.
Người kể chuyện: Ông mở cuốn sách ra và định đọc với mục đích để mà đọc mà thôi, nhưng nỗi buồn làm ông dừng lại.
Martin: Ngài không đến! Ngài không đến! Ngài không đến!
(ánh sáng bỗng chan hoà và tất cả mọi người hiện ra ).
Tất cả mọi người: Không thấy tôi sao?
Martin: Bạn là ai?
Đứa bé: Bố Martin ơi, đọc đi. (Chỉ vào cuốn sách đã mở trong tay Lão Martin).
Tiếng Nói: Ta đói, ngươi đã cho ăn ... Ta khát, ngươi đã cho uống ... Ta là một người khách lạ và ngươi đã chào đón Ta ... Tất cả mỗi khi ngươi làm việc đó cho người yếu hèn nhất, thì ngươi đã làm cho chính Ta.
