Làm sao kéo dài tuổi thọ để vui hưởng cuộc sống bên đàn con lũ cháu? Chúng ta đều biết rằng các yếu tố quan rọng nhất nằm trong việc ăn uống điều độ, tập thể dục và duy trì sinh hoạt lành mạnh. Vấn đề là thực hiện như thế nào trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta? Một nhóm bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng vừa đúc kết và trình bày kết quả nghiên cứu của họ dưới hình thức một số phương pháp đã được chứng nghiệm trên thực tế, không ngoài mục đích giúp chúng ta sống lâu và sống khoẻ.

Sau đây là 10 đề nghị hàng đầu - tạm gọi là 10 "bí quyết" - được phổ biến rộng rãi trên trang web ImpactLab ngày 24/4/2009.

1. HÃY ĂN THÊM NHIỀU RAU TRÁI
Các khoa học gia đã nghiên cứu và thấy rằng những ai tập thể dục đều đặn, không hút thuốc, mỗi ngày ăn ít nhất 5 thứ rau cùng các loại trái cây, và uống rượu một cách điều độ, có tuổi thọ dài hơn mức tuổi thọ trung bình tới 14 năm. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của rau và trái cây trong việc duy trì sức khỏe lâu dài. Tại sao vậy? Vì trong rau trái có nhiều sinh tố (vitamins) và chất xơ (fiber), vừa giúp chúng ta quân bình trọng lượng cơ thể vừa cung cấp những hợp chất chống oxy hóa (antioxidants) để trung hòa các free radicals - thủ phạm gây
tác hại DNA trong tế bào và là nguyên nhân chính đưa tới tình trạng lão hóa.

2. HÃY CHỊU KHÓ TẬP THỂ DỤC
Trong số các phương pháp thể dục dành cho người lớn tuổi, thể dục nhịp điệu (aerobic exercise) là môn thể dục được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích nhiều nhất. Lý do: phương pháp tập này giúp tăng cường sự đàn hồi của động mạch, do đó có thể làm giảm nguy cơ các bệnh tim mạch. Ngoài ra, phương pháp này còn giúp cơ thể chúng ta phát triển cholesterol "tốt", hạ thấp cholesterol "xấu", và ngăn ngừa chứng cao huyết áp. Lợi ích xa hơn mà thể dục có thể mang lại, là nó giúp chúng ta phòng tránh bệnh tiểu đường (qua việc tăng cường mức độ nhạy cảm với chất insulin và giảm thiểu mức mỡ béo trong cơ thể), phòng tránh bệnh ung thư (vì tập thể dục là cách tiếp sức cho hệ thống miễn dịch và bảo vệ các hợp chất chống oxy hóa).

3. HÃY ĂN ÍT ĐƯỜNG
Tất cả các chuyên gia dinh dưỡng đều tin rằng bệnh mập phì (obesity) là một trong những nguyên nhân chính đưa tới tình trạng lão hóa và làm giảm tuổi thọ của con người, chưa kể hầu hết các bệnh tim mạch đều có liên hệ trực tiếp với trọng lượng cơ thể vượt mức trung bình. Chúng ta thường nghe nói thủ phạm gây nên bệnh mập phì là chất béo - đặc biệt là loại chất béo bão hòa (saturated fat) - trong các loại thức ăn, thế nhưng rất nhiều cuộc nghiên cứu được thực hiện những năm gần đây đã chứng minh rằng đường (sugar) mới chính là thủ phạm gây nên bệnh mập phì. Do vậy, tốt hơn hết là chúng ta nên hạn chế lượng đường tiêu thụ trong đồ ăn thức uống hàng ngày.

4. ĐỪNG NGỦ NHIỀU QUÁ
Đây là một vấn đề còn trong vòng tranh luận, vì hầu hết mọi người vẫn tin rằng mỗi ngày ngủ đủ 8 tiếng đồng hồ là một trong những cách giữ sức khỏe tốt nhất. Thế nhưng một nhóm bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng vừa trình bày kết quả cuộc nghiên cứu kéo dài suốt 6 năm trời của họ (bao gồm hơn 1 triệu đối tượng nghiên cứu ở trong lứa tuổi từ 30 tới 102 tuổi), và cho thấy rằng những người ngủ từ 6 tới 7 tiếng đồng hồ mỗi ngày có mức tử vong thấp hơn, so với những người ngủ nhiều hơn 8 tiếng đồng hồ mỗi ngày hoặc ngủ ít hơn 4 tiếng đồng hồ mỗi đêm.

5. HÃY LẠC QUAN TRONG CUỘC SỐNG
Có lẽ lời khuyên này chỉ là sự lập lại của một nguyên lý xưa cũ mà ai cũng công nhận là đúng: những người có tánh lạc quan yêu đời thường sống khỏe và sống lâu hơn những người tối ngày rầu rĩ.  Kết quả nghiên cứu được tường trình trên trang web ImpactLab xác nhận thêm - qua việc theo dõi tỷ lệ tử vong của những đối tượng bắt đầu tham gia cuộc nghiên cứu từ 10 năm trước - rằng quả thật các ông cụ bà cụ mà tánh tình vui vẻ cởi mở đã sống thọ hơn mức trung bình và không bị mắc các chứng bệnh tim mạch đưa tới tử vong.

6. HÃY LUYỆN TẬP BẮP THỊT
Xin quý vị đừng nghĩ rằng mục đích việc tập luyện này là để khoe thân thể cường tráng trên bãi biển. Mà thật ra sức mạnh của bắp thịt đã được chứng minh là một dấu hiệu nói lên mức đề kháng của cơ thể, và do đó tập luyện bắp thịt chính là một trong những phương cách hữu hiệu nhất để giữ sức khỏe, chống và làm chậm lại tình trạng lão hóa. Đây là kết quả cuộc nghiên cứu của trường Đại học Y khoa Pittsburgh, khi theo dõi một nhóm các vị cao niên từ 70 tới 79 tuổi, đã cho thấy rằng những vị có thể tạng khỏe mạnh nhất trong nhóm cũng đồng thời có tuổi thọ dài hơn 5 năm so với các bạn cùng nhóm.

7. HÃY TIÊU THỤ BỚT CALORIES
Hạn chế tiêu thụ calories có thể làm chậm lại hiện tượng lão hóa, vì đây là cách tăng cường các chất hormones có nhiệm vụ duy trì sự quân bình năng lượng, ngoài ra những hormones này cũng tác động tới một số genes trong cơ thể để giúp làm chậm mức độ lão hóa. Các chuyên gia dinh dưỡng còn đưa ra thêm một lý thuyết khác, theo đó cơ thể tiêu thụ càng ít calories thì các DNA trong tế bào càng đỡ bị tổn hại hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng không quên nhắc nhở chúng ta rằng đừng vì vậy mà tiêu thụ thiếu số lượng calories cần thiết để nuôi dưỡng cơ thể, song song với các sinh tố (vitamins) và chất khoáng (minerals).

8. HÃY THƯ GIÃN
Điều này vô cùng quan trọng, vì chẳng có gì làm hại cơ thể chúng ta cho bằng sự căng thẳng (stress). Cũng như trái bong bóng bơm bị căng quá sẽ nổ tung, nếu chúng ta bắt cơ thể chịu đựng sự căng thẳng hoài hoài thì sớm muộn cũng đưa tới những hậu quả nghiêm trọng - cụ thể nhất là bộ não bị thoái hóa, dần dần gây ra nguy cơ mắc bệnh lẫn (Alzheimer’s disease). Đó là chưa kể sự căng thẳng còn làm tăng thêm khối lượng chất béo trong cơ thể, làm tăng kí và từ đó gây ra đủ thứ bệnh khác. Một số cuộc nghiên cứu nhắm vào các nhân viên hãng xưởng và văn phòng cho thấy những ai càng bị nhiều stress trong công việc thì càng dễ suy sụp sức khỏe hơn so với bạn đồng nghiệp của họ.

9. HÃY UỐNG RƯỢU MỘT CÁCH ĐIỀU ĐỘ
Ai cũng biết uống rượu quá độ là nguyên nhân đưa tới hàng chục vấn đề rắc rối, từ sức khỏe cá nhân cho đến việc giao tế xã hội. Như vậy, không uống rượu thì dĩ nhiên tốt rồi, nhưng câu hỏi đặt ra là nếu uống thì uống như thế nào để có ích cho sức khỏe. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên chúng ta chỉ nên uống mỗi ngày từ một tới hai ly là cùng. Hơn mức đó, gan cũng như bộ não (và cả vòng bụng) của chúng ta đều bị ảnh hưởng tai hại. Đã từng có lời khuyên "mỗi ngày một ly rượu vang đỏ mang lại nhiều ích lợi cho tim mạch", điều này có thể đúng, vì một số cuộc nghiên cứu đã chứng minh rằng uống một cách điều độ như vậy sẽ giúp phát triển cholesterol "tốt" và hạ thấp cholesterol "xấu" trong cơ thể.

10. HÃY NUÔI MỘT CON THÚ CƯNG
Trong mấy thập niên gần đây, hàng trăm cuộc nghiên cứu đã được thực hiện trên khắp thế giới và đều đưa tới kết quả khó có thể chối cãi: những cụ ông cụ bà có nuôi chú chó hoặc cô mèo cưng trong nhà thường sống thọ hơn mức trung bình. Các bản phúc trình y khoa này dần dần đã khiến cho ngay cả nhiều vị bác sĩ gia đình cũng khuyên thân chủ nên chọn các con thú cưng (pets) để nuôi, và tạo thành một hiện tượng mệnh danh là "pet therapy".

Dựa trên các cuộc thăm dò rất nghiêm túc, giới khoa học gia nhận thấy những ai có nuôi chó hoặc mèo thường có mức huyết áp tương đối thấp và ít bị stress, cho dù họ sống trong các hoàn cảnh khác nhau. Họ cũng có vẻ ít bị tai biến mạch máu não (stroke) và các cơn đau tim (heart attack) so với những ai không nuôi thú vật.

Một số chuyên gia dinh dưỡng giải thích thêm rằng, đối với những người mắc chứng trầm cảm (depression), nuôi chó hoặc mèo là cách rất tốt để giúp họ thức dậy mỗi buổi sáng (vì phải lo cho chú chó cô mèo) và nhờ đó sẽ cảm thấy tinh thần sảng khoái. Đây cũng là lý do khiến các vị cao niên, nhất là nếu sống trong cảnh cô đơn không con không cháu, nên có những con thú cưng loanh quanh bên cạnh mình.
 
Tài liệu: "Top 10 Ways To Live A Longer Life" (www.impactlab.com).
 Chuyển ngữ: Đào Trường Phúc