Ngày nay từ ngữ “Amazone” dùng để chỉ một cô gái cưỡi ngựa với 2 chân để ở một bên. Điều này cho thấy huyền thoại về những nữ chiến binh Amazone vẫn còn lưu truyền qua bao thế kỷ. Theo tiếng Hy Lạp, “amazone” có nghĩa là “cô gái bị thiếu mất một vú”. Định nghĩa này có lẽ muốn ám chỉ rằng những cô gái sắc tộc Amazone đã cắt bỏ 1 vú để có thể bắn cung dễ dàng hơn. Sử gia Hy Lạp Diodore ở thế kỷ 1 trước CN có nhắc đến các nữ chiến binh dũng mãnh rất thành thạo chiến đấu. Nhưng huyền thoại này chủ yếu đến từ sử gia Hy Lạp đầu tiên, Hérodote.

         Tuy nhiên Hérodote rất tin vào những vị thần và các câu chuyện của ông thường nhắc đến nhiều huyền thoại và truyền thuyết. Cho dù nhiều dẫn chứng lịch sử của ông đã tỏ ra chính xác nhưng chúng ta vẫn phải dè dặt đối với các thông tin của ông. Thế nhưng một số khám phá sau này khiến chúng ta phải tự hỏi phải chăng các nữ chiến binh Amazone không chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng.

         Là sắc tộc nữ phát sinh từ sự kết hợp giữa thần chiến tranh Arès và nữ thần Harmonie, các cô gái Amazone sống tại một khu vực ở phía đông Biển Đen. Họ chỉ giao hoan với đàn ông để sinh sản, nhưng sau đó chỉ giữ lại con gái và huấn luyện thành các chiến binh quả cảm. Theo Hérodote, “một cô gái Amazone sẽ không lấy chồng nếu chưa giết được 1 kẻ thù. Một số cô già đi và chết mà vẫn chưa có chồng vì không hoàn thành được nghĩa vụ đó”. Người Amazone cũng thờ thần săn bắn, trinh nữ Artémis. Xã hội mẫu hệ của họ chỉ dành cho đàn ông một vị trí thứ yếu, làm những công việc nội trợ. Chiến binh Amazone xuất hiện nhiều lần trong thần thoại Hy Lạp. Được biết đến nhiều nhất là kỳ công thứ 9 của Hercule (Héraclès).

         Admétè (Athéna) mơ ước có được một món quà thật đặc biệt. Cha nàng, Eurysthée, nảy ra sáng kiến phái Héraclès đến gặp nữ chúa của dân Amazone là Hippolyté để đoạt lấy chiếc thắt lưng của bà này. Hercule cùng với Thésée và Télamon đi đến lãnh thổ của sắc tộc nữ binh. Hippolyté đắm đuối vì vóc dáng của Hercule nên đồng ý đưa chiếc thắt lưng cho chàng.

         Nhưng điều này khiến cho Héra, vợ của thần Zeus, bực tức. Thế là bà ta biến thành 1 nữ binh và xúi giục những người kia nổi loạn chống lại Hercule. Chàng cho rằng Hippolyté đã lừa dối nên giết bà ta cùng nhiều nữ binh khác.

         Ít lâu sau, Thésée trở lại lãnh thổ Amazone để bắt cóc nữ chúa mới của họ là Antiope vì thích bà này. Để trả đũa, các nữ binh Amazone rời khỏi lãnh thổ để tiến đánh Attique nhưng bị quân đội của Thésée đẩy lui. Từ sự giao hôn của Thésée và Antiope đã ra đời Hippolyte. Trong trường ca “Iliade”, sắc tộc Amazone được nhắc đến 3 lần nhưng vẫn mơ hồ nên khó thể tin vào sự hiện hữu thực sự của những nữ binh đó.  

         Rất nhiều tác giả ở nhiều thời kỳ khác nhau đã viết về chủ đề này. Theo truyền thuyết, những nữ chiến binh đó phục vụ trong quân đội trong một thời gian nhất định và họ vẫn giữ nguyên sự trinh trắng. Sau đó họ có thể giao phối nhưng vãn giữ nguyên quyền hành và các trọng trách quốc gia. Để lưu truyền nòi giống, mỗi năm các cô đi đến sắc tộc Gargaréen 1 lần để giao phối. Con cái sinh ra nếu là trai sẽ bị giết hay gởi trả lại cho các ông bố. Để cho dễ tin, lãnh thổ của sắc dân Amazone được cho là nằm trong một vùng mà người Hy Lạp không biết đến. Lúc đầu người ta cho rằng họ sống ở khu vực Caucase. Nhưng khi người Hy Lạp xâm chiếm vùng này, họ không tìm thấy bất kỳ vết tích nào của các nữ binh huyền thoại cả. Nhưng điều đó cũng không có vấn đề gì. Người ta chỉ cần sửa đổi lại truyền thuyết và đặt lãnh thổ Amazone ở xa hơn về phía đông.

         Theo Hérodote, người Amazone đã di chuyển đến Scythie gần biển Azov hiện nay. Mà truyền thuyết đó cũng không hẳn là của riêng người Hy Lạp. Sau thời Cổ Đại, sắc dân dũng mãnh đó đã được nhiều nhà thám hiểm nhắc đến, trong đó có Marco Polo. Nhưng chưa có bằng chứng nào được tìm thấy để củng cố cho truyền thuyết.

         Liệu có một chút chân xác nào trong huyền thoại này không ? Người ta biết rằng trong một số xã hội cổ, chẳng hạn như sắc tộc du mục Kourgane ở Nga, phụ nữ được đối xử ngang bằng với đàn ông. Rất có thể huyền thoại nữ binh Amazone phát xuất từ những mô tả sai lệch về các tập tục mà người Hy Lạp còn xa lạ đó. Dường như có những xã hội mà phụ nữ cũng tham gia chiến đấu. Người ta đã tìm thấy một ngôi mộ ở miền nam Ukraina bên trong có nhiều bộ xương phụ nữ được chôn cùng với vũ khí.

         Một vài vết tích khảo cổ cho thấy rằng những phụ nữ cưỡi ngựa đã từng tham gia chiến tranh. Chẳng hạn như bộ xương còng lưng của một phụ nữ trong một ngôi mộ ở Kazakhstan mà người ta có thể suy đoán ra một cuộc đời trên lưng ngựa. Rất có thể huyền thoại về các cô gái Amazone đã dựa trên một thực tế nào đó. Đối với người Hy Lạp mà xã hội do đàn ông thống trị, rõ ràng sắc tộc Amazone là một sản phẩm của trí tưởng tượng.