Tết Canh Dần đã cận kề, mặc dù là ở Mỹ, xa Việt nam đến nửa vòng trái đất, người Việt cũng đang háo hức chuẩn bị để đón Tết cổ truyền với nhiều sinh hoạt văn hoá cộng đồng.

 Biểu diễn tại Hội chợ Xuân hàng năm tại Cali. Photo courtesy nuocviet.info

Tết nguyên đán là một hoạt động văn hoá quan trọng của người Việt hàng năm. Trên đất Mỹ, nơi định cư của hơn 1,6 triệu người Việt, tức hơn một nửa cộng đồng Việt trên toàn thế giới, Tết nguyên đán từ rất lâu đã luôn được tổ chức và đón chào, mặc dù quy mô, và hình thức có khác nhau từ tiểu bang này sang tiểu bang khác.

Tết Cali
Orange county, hay quận Cam ở nam California là nơi có đông người Việt sinh sống nhất, với khoảng hơn 150.000 người. Tết tại vùng này năm nào cũng rất nhộn nhịp. Ông Đỗ Dũng, chủ bút nhật báo Việt Herald, người đã sống ở vùng này 16 năm cho biết về không khí Tết tại đây như sau:

“Tôi có may mắn là ở California, vùng Little Sài gòn chỗ có đông người Việt nhất ở hải ngoại, thành thử không khí Tết vui hơn bất cứ chỗ nào khác trên nước Mỹ này.
Ô. Đỗ Dũng.

"Tôi có may mắn là ở California, vùng Little Sài gòn chỗ có đông người Việt nhất ở hải ngoại, thành thử không khí Tết vui hơn bất cứ chỗ nào khác trên nước Mỹ này. Năm nào cũng có hội chợ, và diễu hành Tết là hai mục mà người ta chú ý nhất.

Từ ngày 12 đến 14 có một hội chợ tất niên. Hội chợ này họ làm từ hai mấy năm nay rồi, họ làm ở Garden Grove Park,  một năm cũng thu hút được mấy chục ngàn người. Đó là hội chợ lớn nhất. Riêng ngày 30 Tết thì có diễu hành trên đại lộ Bolsa là đại lộ nằm ngay trung tâm khu little Sài gòn. Diễu hành Tết chỉ kéo dài nửa dặm thôi.

Nhưng đó là sinh hoạt được mọi người chú ý vì năm nào cũng có cả mấy chục ngàn người đến dự. Ngoài ra trước những ngày Tết,(năm nay thì) bắt đầu từ tuần trước, đã có các chợ hoa. Chợ hoa lớn nhất vùng này là chợ hoa phước lộc thọ. Năm nay họ làm rộng ra nữa mặc dù kinh tế khó khăn.

Đó là chợ hoa ở khắp miền nam California đổ về. Họ đi mua hoa, bánh mứt, đến chụp hình. Rồi trước một số cửa tiệm nhỏ, họ dựng những rạp nho nhỏ buôn bán các chậu hoa, rồi đêm họ ngủ lại đó, không khí rất nhộn nhịp."

Đáng chú ý là trong các hội chợ Tết ở đây, bà con người Việt có thể chơi bầu cua, cá cọp. Thậm chí việc đốt pháo cũng khá phổ biến trong mấy ngày Tết. Ông Dũng cho rằng vì là ngày Tết của người Việt nên dường như chính  quyền địa phương cũng chiếu cố hơn, còn ngày thường thì đây là các hoạt động bị cấm.

 Bánh chưng của người Việt ở Mỹ. Photo courtesy ifood.tv

Không khí Tết của Little Sài gòn được thể hiện rõ không chỉ qua những hội chợ Tết mà còn ở các chùa trong vùng.

Theo ông Đỗ Dũng thì nội trong vùng Little Sài gon cũng có đến khoảng hơn 20 chùa. Tại các chùa lớn, những năm gần đây năm nào cũng tổ chức văn nghệ trong các ngày Tết thu hút mấy chục ca sĩ đến phục vụ mang lại không khí Tết tươi vui cho bà con.

Little Sài gòn cũng là nơi có nhiều báo người Việt nhất trên toàn nước Mỹ. Dịp Tết cũng là dịp để các tờ báo quảng bá cho mình qua số báo Tết.

Tết năm nay, từ khoảng hai tuần trước Tết, 4 tờ nhật báo lớn nhất trong vùng của người Việt là Người Việt, Việt Báo, Việt Herald và Viễn đông đều đã ra số báo xuân.

Thêm vào đó là một số tờ tuần báo cũng đã có số Tết. Các báo Tết này được bán rộng rãi trên các sạp báo của người Việt và tại chợ Tết.

Năm 2009 cũng là năm kinh tế Mỹ lao đao, California là một trong các tiểu bang chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Người Việt ở đây cũng gặp muôn vàn khó khăn. Và vì thế Tết năm nay có phần nào không bằng các năm trước. Ông Đỗ Dũng cho biết:

"Năm nay chợ Tết không có được mạnh cho lắm mặc dù họ làm rộng hơn, nhưng tôi thấy hàng hoá không xôm tụ như các năm trước nữa, sức mua bán cũng yếu hẳn đi, vì người ta cũng tiết kiệm nhiều bởi vì người ta còn đang lo sang năm tới không biết như thế nào.

Ví dụ mấy năm trước chúng tôi làm báo chúng tôi thấy nó quảng cáo rất nhiều, các chợ nhập hàng về rất nhiều, năm nay mức quảng cáo xuống thấp hẳn so với các năm trước, điều đấy cho thấy là năm nay kinh tế khó khăn."

Tại Mỹ, một nơi khác cũng có rất đông người Việt sinh sống và các sinh hoạt Tết cổ truyền của người Việt cũng được tổ chức hết sức nhộn nhịp, đó là Houston, Texas. Đây là nơi có khoảng 100.000 người Việt đang sinh sống. Bà Ngô Quý Linh, người đã ăn hơn 30 cái Tết tại đây nói về Tết ở vùng này như sau:

"Có lẽ phải nói là đa dạng, ví dụ như các hội chợ Tết của các nhà thờ, chùa, hội ái hữu, cộng đồng, rồi sau đó ngày Tết tổ chức giữa thân hữu với nhau. Thường mở hoạt động nhiều nhất từ 2 đến 3 tuần trước tế. Có nhiều hàng hoá về, bánh mứt kẹo, bánh chưng."

Gói bánh chưng
Điều hết sức thú vị theo bà Linh thì ở đây càng ngày càng có nhiều người quay lại gói bánh chưng Tết. Trước kia, khi mới sang Mỹ, người Việt còn bận rộn đi làm kiếm sống nên thường chỉ đi mua bánh chưng.

Giờ đây, lớp người đó đã lớn tuổi , có người về hưu, họ có thời gian để làm sống lại truyền thống lâu đời này của người Việt. Bà nói:

"Gói bánh chưng là một kỷ niệm vui vì tôi đọc những sách hồi ký của các nhà văn Việt Nam thì người nào cũng có kỷ niệm vui về gói bánh chưng nên tôi nghĩ đó là điều hay. Nhất là mình luộc xong, mình lấy bánh ra, mở vung, mùi bánh chưng thơm phức, thì dó là một cái rất là đặc biệt của ngày Tết."

“Đặc biệt là các chùa vẫn rộn ràng hơn trước. Vì trước đây tôi thấy có 1 chùa mà bây giờ đếm có đến mười mấy chùa. Vẫn ăn Tết to.
Ô. Nguyễn Ngọc Châu.

Năm nào gia đình bà Linh cũng gói bánh chưng, mối lần gói khoảng 20 cái. Bánh chưng của người Việt ở đây cũng rất ngon, chỉ có khác là lá để gói bánh được dùng là lá chuối thay vì lá dong. Nhưng theo nhiều người thì hương vị cũng vẫn rất đậm đà.

Georgia, một tiểu bang khác ở miền đông nam hoa kỳ, cũng là nơi có khá đông người Việt sinh sống. Chủ yếu đa số người Việt ở đây sống tập trung ở quanh khu vực Atlanta, thủ đô của tiểu bang này.

Theo một thống kê không chính thức thì toàn tiểu bang có khoảng 85.000 người Việt và vùng Atlanta hiện có khoảng 30.000 người Việt định cư.

Vì thế cái Tết của người Việt tại đây cũng được chuẩn bị hết sức chu đáo. Ông Nguyễn Ngọc Châu, người đã định cư tại đây 23 năm nói về Tết người Việt tại Atlanta:

"Các hội đoàn, tôn giáo đều tổ chức các hội chợ Tết, hội đoàn ở các tỉnh họ đều làm trước Tết hết, rất ít những hội đoàn các tỉnh làm sau Tết, đa số trước Tết, cũng đông lắm. Mỗi tỉnh cũng có từ 200 đến 300 người đến tham dự. Cũng có đủ loại, có quà cho thiếu nhi, hát ca, rồi có giải thưởng, chẳng hạn về thi sắc đẹp, hay phát phần thưởng cho các cháu học văn hoá giỏi."
Ông Châu cho biết, kinh tế suy thoái có ảnh hưởng đến cuộc sống người Việt tại đây. Tuy thế, việc đón Tết cổ truyền không vì thế mà bị ảnh hưởng nhiều, vì Tết là lễ hội thể hiện tâm linh của người Việt.

"Nếu có xa sút thì chỉ 1/10 hay 2/10 thôi. Nhưng mà đặc biệt là các chùa vẫn rộn ràng hơn trước. Vì trước đây tôi thấy có 1 chùa mà bây giờ đếm có đến mười mấy chùa. Vẫn ăn Tết to. Về tôn giáo họ tiến mạnh lắm, với lại sức mạnh của người Việt hải ngoại là tôn giáo nên nó duy trì, cuộc sống về tâm linh còn mạnh lắm."

Hội chợ Tết
Tết năm nay, ông Châu cũng tham gia vào lớp dạy văn hoá cho các em nhỏ Việt nam. Ông nói ngoài việc dạy chữ, ông sẽ chú trọng dạy cho các em về văn hoá truyền thống của người Việt trong dịp Tết.

 Hội chợ Tết tại Cali. Photo courtesy nuocviet.info

Tết của người Việt tại Mỹ còn có một nét đặc biệt nữa là ngoài những hội chợ Tết được tổ chức trước Tết thì còn có những hội chợ làm sau Tết một tuần.

Hầu như ở bất cứ tiểu bang nào có người Việt sinh sống thì đều có các hội chợ Tết này. Những hội chợ Tết này làm cho người Việt ở đây có được cảm giác không khí Tết được kéo dài ra hơn chỉ 2 hay 3 ngày Tết.

Ở một số nơi chẳng hạn ở Chicago, tiểu bang Ilinois, nơi có khoảng 20.000 người Việt sinh sống, những ngày Tết cổ truyền thường có sự góp vui của cộng đồng người Trung Hoa, Hàn Quốc, Nhật bản, và Philippines. Các cộng đồng này cũng lập các gian hàng Tết, biểu diễn văn nghệ góp vui.

Đối với người Việt Nam tại Mỹ, thì Tết của người Việt giờ đây đã nhộn nhịp hơn cách đây khoảng vài chục năm rất nhiều. Lúc đó những người Việt đầu tiên mới chân ướt chân ráo đến Mỹ để định cư. Bà Ngô Quý Linh ở Houston, Texas nhớ lại:

"Sự thực ra từ khi bắt đầu sang Mỹ đến nay thì việc ăn Tết, đón Tết của người Việt Nam mình càng ngày càng thay đổi nhiều hơn, càng vui hơn, vì những ngày mới sang Mỹ thì cái gì cũng thiếu. Món ăn Việt nam là không bao giờ có. Tết thường chỉ làm trong gia đình, nhưng đến bây giờ chúng tôi không chỉ ăn Tết trong gia đình đầy đủ mà trong cộng đồng cũng nhiều sinh hoạt đón Tết."

  Pháo Tết. Photo courtesy trandinhblog.

Tuy nhiên, vẫn có nhiều người Việt cho rằng, dù vui đến mấy, cái Tết ở Mỹ vẫn không thể so sánh với Tết ở quê nhà. Lý do là bởi vì Tết ở bên Mỹ thì mọi người vẫn phải đi làm như bình thường.

Mặt khác, Tết chỉ được chào đón trong cộng đồng người Việt, nên vùng nào không có nhiều người Việt sinh sống thì không thể cảm thấy không khí Tết trên đường phố như vẫn thường thấy ở Việt nam.

Những năm gần đây, khi Việt Nam thực hiện chính sách mở cửa và khuyến khích kiều bào về quê hương làm ăn, ngày càng có nhiều người Việt đã về Việt nam ăn Tết. Có người dù chỉ là một lần để biết sau nhiều năm xa cách.

Theo thống kê của tổng cục du lịch Việt nam thì số Việt kiều về Việt nam ăn Tết là hơn 400 ngàn người. Việt nam dự kiến đón khoảng nửa triệu Việt kiều trong dịp Tết Canh dần năm nay.

 Riêng với tạp chí “Câu chuyện hàng tuần”, thì kỳ này là kỳ cuối của năm Kỷ Sửu. Việt Hà kính chúc quý vị một năm mới Canh Dần an khang thịnh vượng, và xin tặng quý vị một tràng pháo Xuân…