Lời tác giả- Bài này là một cái nhìn tổng quát về sự can thiệp của người Mỹ vào miền Nam Việt Nam từ 1965 tới ngày sụp đổ, nhấn mạnh ở giai đoạn đầu thập niên 70.

Người Mỹ bắt đầu can thiệp vào Đông Dương từ 1950 khi Trung Cộng viện trợ ồ ạt cho Việt Minh tại biên giới Hoa – Việt. Cuối tháng 10-1950 Hoa Kỳ vội viện trợ quân sự cho Pháp 300 triệu đô la, 40 máy bay khu trục và tiếp tục tài trợ cuộc chiến chống Cộng Sản cho tới 1954, tổng số tiền viện trợ quân sự của Mỹ gần 2 tỷ Mỹ kim, năm 1954 có tới 74% quân phí do tiền viện trợ của Mỹ.

Năm 1955 Mỹ hất cẳng Pháp nhẩy vào Đông Dương thành lập tiền đồn chống Cộng khi thuyết Domino bắt đầu thành hình, Domino có nghĩa nếu Việt Nam mất về tay Cộng Sản sẽ kéo theo sự sụp đổ của các nước lân bang như Mên, lào, Miến Điện, Thái lan, Mã Lai.. và cả Đông Nam Á như trong ván bài domino.

Tại miền Nam Việt Nam từ sau khi chính phủ Ngô đình Diệm bị lật đổ cuối năm 1963, Cộng sản Bắc Việt thừa cơ nước đục thả câu, ngày càng gia tăng xâm nhập, sống chết họ cũng phải chiếm cho được vựa lúa miền Nam vì miền Bắc bị thiếu hụt ngũ cốc, phải nhập cảng gạo của Miến Điện. Năm 1964, 1965 cuộc chiến ngày càng gia tăng và ác liệt, giữa năm 1965 trung bình trong một tuần lễ Việt Nam Cộng Hòa mất một quận và một tiểu đoàn, nếu Mỹ không can thiệp miền Nam sẽ mất trong vòng 6 tháng. Chính phủ Johnson không có con đường nào khác hơn là đổ quân ồ ạt vào miền Nam để cứu tiền đồn chống Cộng của Đông Nam Á .

Sự can thiệp của người Mỹ vào Đông dương như trên có từ 1950 nhưng chỉ là gián tiếp, chỉ viện trợ quân sự và gửi cố vấn sang huấn luyện. Họ can thiệp mạnh bắt đầu từ 1965, người dân Mỹ thường coi thời điểm này là sự can thiệp (involvement) của Hoa Kỳ vào Đông Dương. Cuộc chiến tranh của người Mỹ tại VNCH để chống Cộng Sản xâm lược có hai giai đọan rõ rệt: Thời Johnson 1965-1968 và thời Nixon 1969-1974.

Cuộc chiến thời Johnson –MacNamara.

Trước khi nói tới chính sách của Tổng thống Nixon đối với VNCH tôi xin nói sơ về giai đọan trước Nixon tức là giai đoạn do Tổng thống Johnson can thiệp vào VNCH. Năm 1965 là thời kỳ cao điểm của thuyết Domino, năm 1965 khi Nixon chưa làm Tổng thống ông đã ủng hộ nhiệt tình thuyết Domino, theo ông nếu Mỹ rút bỏ VNCH thì Miên, Lào, Thái Lan, Nam Dương cũng mất theo, nếu Mỹ bỏ VN thì Á châu sẽ bỏ Mỹ và Thái bình dương sẽ thành biển đỏ. Ông cũng nói nếu VN mất thì Á châu cũng sẽ không còn vì họ sẽ theo CS trước khi bị CS chiếm (if Vietnam is lost, all of Southeast Asia is lost… – Nguồn answer.com.)

Tháng 2 năm 1965 theo thăm dò của Viện Harris đại đa số (78%) người Mỹ cho rằng nếu họ rút khởi VN thì CS sẽ chiếm hết Đông Nam Á, lưỡng viện Quốc hội cũng hoàn toàn ủng hộ chính phủ đưa quân can thiệp vào Đông Dương. Về điểm này nhiều nhà sử gia Việt nam chỉ trích Hoa Kỳ đổ quân vào VNCH làm mất chính nghĩa đưa tới sụp đổ, sự thực thì người Mỹ không còn con đường nào khác hơn. Sau này năm 1969 Tướng Wesmoreland cho biết nếu Mỹ không đổ quân vào Đà Nẵng năm 1965 thì VNCH sẽ mất trong sáu tháng, Trung Tướng Ngô Quang Trưởng cũng nói năm 1965 tình hình an ninh của ta rất nguy kịch, trung bình một tuần VNCH mất một quận và một tiểu đoàn (Trận Chiến Trong Mùa Phục Sinh 1972).

TT Johnson được Quốc hội ủng hộ cho tăng quân đều đều hàng năm từ 184,300 người năm 1965 lên 385,000 năm 1966, lên 485,600 năm 1967 và 536,100 năm 1968. Nhờ hỏa lực mạnh của quân đội Mỹ, miền nam VN đã được bình định, Cộng quân bị đẩy lui lên các vùng hẻo lánh, địch bị thiệt hại nặng . Kế họach lùng và diệt địch của Mỹ có kết quả tốt, VNCH lấy lại được thăng bằng. Trong ba năm 1965, 1966, 1967 kế hoạch chiến tranh hạn chế của Johnson-Mcnamara chỉ cho lùng diệt địch trong phạm vi VNCH không cho đánh qua biên giới cũng như phía trên khu phi quân sự, cuộc chiến chỉ phòng thủ không tấn công. Trong 3 năm kể trên BV đã bị thiệt hại khoảng gần 350 ngàn người nhưng họ vẫn tiếp tục gia tăng nhân lực từ 180 ngàn năm 1964 lên tới 261 ngàn trong năm 1967, họ thay thế được số thiệt hại mà còn gia tăng thêm quân số.

TT Johnson cho oanh tạc BV từ 1964 và ngày càng leo thang nhưng cũng vẫn hạn chế mục đích hăm dọa để Hà Nội phải đàm phán rút về Bắc. Được CS quốc tế viện trợ quân sự rất dồi dào, BV tiếp tục cuộc chiến, đẩy thanh niên vào chỗ chết, chấp nhận thiệt hại nhân mạng theo tỷ lệ 16 đổi 1 để đẩy mạnh phong trào phản chiến tại Mỹ. Số thiệt hại nhân mạng của Mỹ tăng dần, năm 1965 có 1,863 lính Mỹ chết tại VNCH (kể cả những người chết trận cũng như những lý do khác), năm sau 1966 tăng lên 6,143 người, năm 1967 lên 11,153 người , năm 1968 lên 16,592 người, từ 1965 tới 1968 có tất cả 35,751 người. Số lính Mỹ tử thương lên cao được truyền hình và báo chí Mỹ thổi phồng đổ dầu vào lửa khiến phong trào phản chiến ngày càng quyết liệt hơn.

Cuộc tổng công kích Tết Mậu thân 1968 của CS là một chiến thắng quân sự của miền Nam nhưng ngược lại địch đã đạt được thắng lợi lớn về chính trị, tỷ lệ ủng người ủng hộ cuộc chiến tranh VN tụt thang nhanh chóng và tỷ lệ chống chiến tranh lên cao đòi chính phủ rút quân về nước, họ cho rằng không thể thắng được cuộc chiến này.

Mọi kế hoạch của Johnson – McNamara thất bại, lối đánh hao mòn để gây thiệt hại cho Cộng quân không có kết quả, BV sẵn sàng đẩy hàng triệu thanh niên vào chỗ chết để gây ảnh hưởng tối đa phong trào phản chiến tại Mỹ.

“Chiến lược hao mòn (Strategy of Attrition) bị chỉ trích vì làm hao tổn sinh mạng binh sĩ với một mục đích không rõ ràng, chiếm một ngọn đồi hay một cánh rừng không có tính cách chiến luợc và sau đó lại bỏ đi”

Nguyễn Đức Phương, Chiến Tranh Việt Nam Toàn Tập trang 310.

Cuộc chiến tranh hạn chế thất bại, đó chỉ là cách đánh hù dọa, răn đe để cho BV thấy cái giá phải trả rồi sẽ phải ngồi vào bàn hội nghị. Trên thực tế kế hoạch của McNamara chỉ khiến cho cuộc chiến tranh kéo dài thêm, vô tình nuôi dưỡng phong trào phản chiến lên cao làm tiêu tan mọi nỗ lực đưa tới sụp đổ dần dần. Điều sai lầm cơ bản của Johnson là để McNamara, một người dân sự nắm toàn quyền hoạch định chiến lược quân sự mà thực ra phải do các Tướng lãnh đảm nhiệm, vì khoán trắng cho McNamara nên đã đưa tới hậu quả tai hại như trên.

Cuộc chiến từ 1969, Hành quân vượt biên giới.

Nixon lên nhậm chức Tổng thống đầu năm 1969, nếu giai đoạn trước từ 1965-1968 Johnson được cử tri, Quốc hội, dân chúng ủng hộ đem quân ồ ạt vào VN chống CS bình định miền Nam thì giai đoạn này khởi đầu từ 1969, Nixon phải đem quân về nước, phục hồi hòa bình vì phong trào chống đối lên quá cao. Nixon gặp vô cùng khó khăn tại nội bộ Hoa kỳ không được nhiều thuận lợi như thời Johnson.

Trong No More Vietnams trang 88 Nixon nhận xét về Johnson như sau:

“Khi một ông Tổng thống Mỹ đưa quân đi tham chiến thì một cái máy đếm thời gian (timer) vô hình bắt đầu chạy. Ông ta có một khoảng thời hạn nhất định để chiến thắng trước khi người dân mệt mỏi vì nó. Tháng hai năm 1968, Tổng thống Johnson đã hết thời hạn của ông”

(When a President send American troops to war, a hidden timer starts to run. He has a finite period of time to win the war before the people grow weary of it. In February 1968, Presindent Johnson ran out of time.)

Nhận xét trên của TT Nixon về giai đọan 1965-1968 thật tuyệt vời, cụ thể. TT Johnson đã được quá nhiều thuận lợi, thiên thời địa lợi nhân hòa, Quốc hội và nhân dân ủng hộ, nắm trong tay nửa triệu quân võ trang hùng hậu nhưng đã không giải quyết được cuộc chiến Đông Dương để rồi người dân quá chán nản chống đối dữ dội đòi hành pháp phải rút khỏi VN bất kể đất nước xa xôi này còn hay mất. Nixon, người kế vị Johnson đã lãnh đủ, ông thừa hưởng căn nhà dột nát, siêu vẹo do cặp Johnson-McNamara để lại.

Tình hình an ninh trật tự nước Mỹ từ sau 1968 ngày càng trở nên tồi tệ, theo Nixon (No more Vietnams, trang 126-127) phong trào chống đối chiến tranh Đông Dương, Việt Nam gia tăng mạnh năm 1969. Năm 1968 phản chiến nói chung bất bạo động như biểu tình, đốt thẻ trưng binh nhưng sang năm 1969 khi Nixon lên làm TT đã tiến tới bạo động, đổ máu, sinh viên bắn cảnh sát, dùng dao uy hiếp ban giám đốc nhà trường, bắn súng đốt nhà, đập cửa kính, ném bom lớp học… Năm 1969-1970 có 1,800 cuộc chống đối biểu tình, 7,500 người bị bắt, 247 vụ đốt nhà, 462 người bị thương, trong số này 2/3 là cảnh sát, 8 người chết. Bạo lực không chỉ ở trường học mà còn lan ra toàn quốc. Từ tháng 1-1969 tới tháng 2-1970 có 40,000 vụ ném bom, âm mưu ném bom hoặc đe doạ ném bom hầu hết có liên hệ tới cuộc chiến, gây thiệt hại 21 triệu về tài sản, 43 người chết, mấy trăm người bị thương.

Từ cuối 1965 tới cuối 1966 số người ủng hộ giảm từ 61% xuống còn 51%, từ đầu 1967 tới cuối 1967 giảm từ 52% xuống còn 45%, từ đầu 1968 tới tháng 10-1968 giảm từ 42% xuống còn 37%, từ đầu 1969 tới tháng 10-1969 giảm từ 39% xuống 32%, từ đầu 1970 tới giữa 1971 giảm từ 33% xuống còn 28% (nguồn Wikipedia).

Khi Nixon lên làm Tổng thống, quan điểm chính trị của người dân đã quay 360 độ, thay vì ủng hộ cuộc chiến như trước đây họ đòi chính phủ rút quân về nước bỏ Đông Dương. Tổng thống Nixon ngày càng gặp nhiều khó khăn vì người dân chống đối liên tục. Ngày 18-3-1970 Thủ tướng Lon Nol lật đổ vua Sihanouk và cho lệnh tấn công các lực lượng CS tại Miên, CS bèn phản công trên khắp miền biên giới và cắt trục lộ về Nam Vang khiến cho tình hình quân sự tại đây rất đen tối. VNCH được Hoa Kỳ yểm trợ đã mở cuộc hành quân sang Miên ngày 13-4-1970 để phá hủy các căn cứ hậu cần an toàn của BV nơi xuất phát những cuộc tấn công VNCH, để giúp chính phủ Miên chống lại áp lực của CS, và sau cùng hồi hương các Việt Kiều đang bị người Miên quá khích bách hại.

Cuộc hành quân sang Kampuchia từ 29-4-1970 tới 22 -7-1970 đã đánh bại và ruồng bố được khoảng 40,000 quân CS, giết trên 10 ngàn cán binh, tịch thu được 22,890 vũ khí cá nhân, 2,500 vũ khí cộng đồng, phá hủy nhiều cơ sở quân sự, làm suy yếu áp lực địch tại miền Nam VN

“Sir Thompson, một chuyên viên về phản du kích nhận định rằng hành quân Kampuchia và việc chiếm đóng hải cảng Kompong Som đã khiến kế họach phản công của CS bị chậm lại khoảng hai năm. Tiến sĩ H. Kissinger cũng đồng ý khi viện dẫn việc CS chỉ có thể phát động cuộc tổng tấn công mùa hè năm 1972 qua khu phi quân sự vì đây là con đường tiếp liệu ngắn nhất. Mật khu của họ tại Miên vẫn chưa đủ sức phục hồi và cuộc hành quân Kampuchia đã cho thấy rất dễ bị càn quét bởi QLVNCH”

Nguyễn Đức Phương, Chiến Tranh Việt Nam Toàn Tập trang 495.

TT Nixon cho biết (No More Vietnams trang 124) người dân kết án cuộc hành quân sang Miên là càng lún sâu hơn vào cuộc chiến nhưng không phải như vậy. Cuộc tấn công của VNCH và Mỹ vào các vùng bất khả xâm phạm của CS rất quan trọng nó giúp ta rút quân đội Mỹ khỏi nam VN một cách thuận lợi, để họ có thời giờ huấn luyện quân đội miền Nam tự vệ. Tháng 1-1970 Hoa Kỳ còn 542,000 quân tại VN, tháng 7 -1970 khi cuộc hành quân sang Miên chấm dứt chỉ còn 404,000 người, nhờ đó công cuộc Việt Nam hóa chiến tranh khả quan hơn. Hoa Kỳ đẩy mạnh chương trình rút quân thêm được 179,000 người trong 12 tháng kế tiếp, tháng giêng 1972 sẽ chỉ còn 45,000 người tại Nam VN.

Trong bài diễn văn về cuộc hành quân qua Miên, ông nói:

“Thưa đồng bào, mười ngày trước tôi đã tường trình cùng đồng bào về vấn đề Việt Nam, tôi đã thông báo quyết định rút thêm 150,000 quân Mỹ khỏi Việt Nam trong năm sau. Tôi cũng đã nói tôi quyết định như vậy mặc dù biết địch gia tăng hoạt động tại Lào, Miên và miền nam VN. Và khi ấy tôi đã cảnh cáo nếu địch gia tăng họat động tại các vùng này tôi sẽ sẵn sàng dùng sức mạnh để đối phó với tình hình. Mặc dù đã cảnh cáo nhưng BV vẫn gia tăng tấn công tại các phần đất trên nhất là tại Miên.

Sau khi tham khảo ý kiến rộng rãi với Hội đồng An Ninh Quốc Gia, Đại sứ Bunker, Tướng Abrams và các cố vấn khác của tôi, tôi kết luận những họat động của địch trong 10 ngày vừa qua rõ ràng là đe dọa tính mạng của người Mỹ còn ở Việt Nam hiện nay và cũng sẽ tạo nguy hiểm cho những Mỹ người còn ở lại sau khi ta rút thêm 150,000 người nữa. Để bảo vệ những người của chúng ta còn ở tại Việt Nam và để bảo đảm kết quả cho chương trình rút quân và Việt Nam hóa chiến tranh, tôi đã kết luận rằng đây là lúc phải hành động”

Nguồn Americanrhetoric.com: Richard M. Nixon, Cambodian incursion address.

Cuộc hành quân Kampuchia đã bị chống đối dữ dội, ngày 4-5-1970, quân đội nổ súng chết 4 sinh viên tại đại học Kent, Ohio khiến phong trào bùng nổ mạnh, tính tới cuối tháng 5, khoảng 57% các đại học xá Mỹ tham gia biểu tình chống chiến tranh VN. Sau khi chính phủ loan báo về cuộc hành quân, một làn sóng chống đối lan tràn khắp nước Mỹ, tại đại học Maryland, 50 người bị thương khi sinh viên đụng chạm với cảnh sát, tại đại học Kent Ohio, hàng trăm người biểu tình nhìn hai người phóng hỏa đốt phòng huấn luyện sĩ quan trừ bị tại đại học xá cháy rụi, thống đốc Ohio kêu gọi quân đội can thiệp. Ít này sau một đám sinh viên ném gạch đá vào vào lính, đẩy họ lên một ngọn đồi. Khi lên đồi lính quay lại, vài người nổ súng, bốn người chết (2 biểu tình, 2 người đi xem), tháng 8, một xe van có chứa chất nổ phát nổ cạnh một tòa nhà tại đại học Wisconsin, một sinh viên chết, 4 bị thương , gây thiệt hại 6 triệu.

TT Nixon kết án hành động của đám sinh viên bạo động đã khuyến khích CSBV gây chiến không chịu đàm phán nghiêm chỉnh, bọn biểu tình đã ngẫu nhiên làm lợi cho Cộng Sản. Ông nói đối với những người phản chiến tôi cám ơn họ đã quan tâm tới hòa bình nhưng rất bất bình vì thái độ quá khích của họ nhất là không nhìn nhận thiện chí hòa bình của tôi và của chính phủ trước. Dù tôi quan niệm về họ thế nào hoặc họ đánh giá tôi làm sao thì hành động của họ đã khuyến khích kẻ địch tiếp tục gây chiến và không chịu đàm phán nghiêm chỉnh. Hành động chống chiến tranh của họ đã kéo dài chiến tranh là điều mỉa mai nhất trong giai đọan này. Đại diện BV tại hòa đàm Paris đã nhiều lần chửi đại diện Mỹ trong những lần đi đêm vì họ biết hành pháp Mỹ yếu thế, bị sinh viên và quốc hội chống đối dữ dội, CS đã thừa cơ nước đục thả câu.

Những ngườøi phản chiến muốn chấm dứt chiến tranh Việt Nam, chính Tổng thống cũng muốn thế nhưng họ không thấy cái sai của họ khi bỏ rơi người dân miền nam VN để chấm dứt chiến tranh ngay, cương vị Tổng thống tôi phải làm điều mà tôi cho là đúng đối với nước tôi, chính sách của ta phải được thể hiện trong phòng phiếu chứ không thể hiện ngoài đường phố. Cuộc chiến nào cũng khó nhưng tại VN đó là cuộc chiến khó đánh nhất mà người lính Mỹ chưa gặp như thế bao giờ, ta khó mà biết kẻ địch ở đâu.

Tổng thống Nixon cho rằng truyền thông báo chí Mỹ đã phóng đại tin xấu về cuộc chiến, họ nói quân đội ta kỳ thị chủng tộc, vô kỷ luật, nghiện xì ke, gây tội ác… theo ông quân đội Mỹ ở VN có kỷ luật hơn hồi ở Triều Tiên. Sinh viên Harvard năm 1968 có tới 75% “phi xì ke” trong khi lính Mỹ ở VN chỉ có 50% xì ke, 28% thuốc phiện, họ nghiện từ trước khi sang VN. Báo chí nói Hà Nội đối xử tốt với tù binh, họ xuyên tạc sự thật, họ tuyên truyền với lính Mỹ rằng cuộc chiến này không thể thắng được, ta không có chính nghĩa, đa số người dân Mỹ chống chiến tranh VN.

Theo Nixon (No More Vietnams trang 136) từ 1966-1971 CSBV xử dụng đường mòn Hồ Chí Minh chở vào Nam 630,000 quân, 100,000 tấn thực phẩm, 400,000 tấn vũ khí, 600 triệu viên đạn. Năm 1970 Lon Nol không cho BV xử dụng cảng Sihanoukville, mọi tiếp liệu của địch bây giờ phải chuyên chở qua đường mòn Hồ Chí Minh. Tháng 12 năm1970, suốt con đường 1,500 dặm bên Lào đầy nhóc những cán binh, hàng tiếp liệu chạy về Miên để chuẩn bị cho cuộc tấn công mùa xuân 1971 hoặc 1972. Để bảo đảm sự tồn vong của VNCH khi bị CS tấn công ta cần phải cắt đường tiếp liệu của ho.

Tháng 1-1971 ông ban lệnh hành quân cắt đường mòn Hồ Chí Minh, Quốc hội ngăn cản không cho chính phủ đưa quân Mỹ sang Lào, Nixon tin tưởng Quân đội VNCH có thể đảm trách cuộc hành quân, người Mỹ chỉ phòng thủ dưới khu phi quân sự và biên giới Việt Lào. Mỹ giúp chuyên chở tiếp liệu và các lực lượng VNCH bằng trực thăng vận và yểm trợ phi pháo. Kế hoạch giao cho quân đội VNCH tiến sâu khoảng 20 dặm vào đất Lào theo đường số 9 để chiếm tỉnh Tchpone, nơi tập trung các tuyến đường xâm nhập của CSBV, kế tiếp tiến sâu hơn vào vùng xung quanh để phá hủy các cơ sở CS. Trong khi ấy các đơn vị VNCH khác cũng sẽ mở cuộc tấn công tương tự vào các căn cứ CS tại Miên.

Cuộc hành quân lấy tên Lam Sơn bắt đầu ngày 8-2-1971, Quân đội VNCH chiến đấu anh dũng và hữu hiệu nhưng rồi lại gặp trở ngại. Lực lượng hành quân VNCH gồm Sư đoàn 1 BB, Sư đoàn Dù, Liên đoàn 1 Biệt động quân và Lữ đoàn 1 Kỵ binh, Sư đoàn TQLC là lực lượng trừ bị, tất cả đặt dưới quyền chỉ huy của Trung tướng Hoàng Xuân Lãm, Tư lệnh Quân đoàn 1, quân số lúc nhiều nhất là 17,000 người.

BV phản công mạnh hơn ta tưởng rất nhiều đồng thời bộ chỉ huy quân sự Mỹ tại Sài Gòn lại thiếu yểm trợ không quân, các đơn vị VNCH tiến sâu vào Hạ Lào khoảng mười dặm bị thiệt hại nặng, khi thiệt hại lên tới 3,000 TT Thiệu lệnh cho các Tướng lãnh ngưng tiến quân. Giữa tháng ba, một thời gian ngắn sau khi quân VNCH tới Tchpone, họ rút lui về phía nam theo đường 914.

TT Nixon nói truyền thông báo chí Mỹ xuyên tạc cuộc hành quân khi họ chỉ đưa ra những thất bại của VNCH. Vì thiếu yểm trợ không quân khi rút lui, bị địch pháo kích khiến binh sĩ miền Nam hốt hoảng. Báo chí đưa một số hình ảnh lính VNCH bám càng máy bay trực thăng khiến nhiều người tưởng lính VNCH hèn nhát, chiến đấu kém. Theo Nixon trái với tin tức báo chí Mỹ, cuộc hành quân đạt thắng lợi quân sự. VNCH giết trên 9,000 tên địch , phá hủy 1,123 súng cộng đồng, 3,754 súng cá nhân, 110 xe tăng, 270 xe vận tải, 13,630 tấn đạn dược, 15 tấn đạn hỏa tiễn 122 ly . Trong số hai mươi hai tiểu đoàn VNCH tham gia cuộc hành quân, có mười tám tiểu đoàn chiến đấu anh dũng, bốn tiểu đoàn tác chiến kém. Cuộc rút quân mặc dù có một số hốt hoảng nhưng đa số có trật tự, Quân đội VNCH không thực hiện được hoàn toàn các mục tiêu đề ra nhưng đã ngăn chận được cuộc Tổng tấn công của địch vào miền Nam dự trù năm 1971.

Cuộc hành quân Lam Sơn 719 lần đầu tiên Quân đội VNCH tấn công CSBV không có cố vấn Mỹ, đây cũng là lần cuối Quân đội Mỹ tham gia trận chiến mặc dù chỉ là yểm trợ.

Về tổn thất hai bên ông Nguyễn Đức Phương dựa theo tác giả R.H Cole trong Southern Defeat on the Ho Chi Minh Trail. The Vietnam War, Salamander Books Ltd, pp190-197, 198.

“Kết quả cuộc hành quân Lam Sơn được ghi nhận như sau:

Mỹ 176 chết, 1,942 bị thương, 42 mất tích, thiệt hại quân dụng: 108 trực thăng và 7 phi cơ bị phá hủy.

VNCH: 1,483 người chết, 5,420 bị thương, 691 mất tích. Thiệt hại quân dụng: 75 chiến xa và thiết vận xa, 405 xe vận tải bị phá hủy; mất 198 vũ khí cộng đồng và 3,000 vũ khí cá nhân.

CS: 13,535 chết, 69 tù binh. Thiệt hại quân dụng: 76 đại bác, 106 chiến xa, 405 xe vận tải bị tịch thu hoặc phá hủy; 1,934 vũ khí cộng đồng và 5,066 vũ khí cá nhân bị tịch thu”.

Nguyễn Đức Phương, Chiến Tranh Việt Nam Toàn Tập trang 519.

Cựu Tổng Tham mưu trưởng Cao Văn Viên có nhận xét dè dặt về chiến dịch này như sau:

“Hành quân Lam Sơn 719 chận đứng kế họach phản công của CSBV ở vùng I. Mặc dù không thành công mỹ mãn như cuộc hành quân qua Cam Bốt, cuộc hành quân đánh qua Hạ Lào đã phá hủy một số lớn quân nhu dụng ở vùng Tchepone, và làm gián đoạn sự xâm nhập của CSBV vào Nam.”

Những Ngày Cuối Của Việt Nam Cộng Hòa trang 289.

Theo TT Nixon cuộc hành quân Lam Sơn là một thắng lợi của Hoa kỳ và VNCH trong cuộc chiến đầu thập niên nhưng nhiều ý kiến khác phía VNCH cho thấy cuộc hành quân thất bại.

“Môt sĩ quan QLVNCH đã viết: “Nói đến trận Hạ Lào cả trăm người đều nói chúng ta đã thua; cái lý luận một chiều này 17 năm nay ai cũng cho là đúng”. Không đợi đến 17 năm sau mà ngay sau khi cuộc hành quân vừa chấm dứt, Đại úy Hy , pháo đội trưởng pháo đội C/44 tại CCHL 30 đã được một nữ sinh Huế đặt câu hỏi: “Thưa Đại úy, mình đánh thắng, sao em nghe các anh pháo binh rút lui, bỏ súng lại bên Lào hết?”

Nguyễn Đức Phương CTVNT T, trang 522.

Tướng Sutherland tuyên bố cuộc hành quân hoàn toàn thành công khi ông cho biết số cán binh CS bị giết và chiến lợi phẩm tịch thu được tại Hạ Lào, còn TT Nixon tuyên bố VN hóa chiến tranh thành công.

Theo Nguyễn đức Phương nhận xét, cuôc hành quân đã không đạt được mục đích.

“Nếu nói về mục đích thì rõ ràng QLVNCH không đạt đươc thắng lợi như ý muốn. Khi vượt biên qua Lào, như tài liệu của khối quân sử của Bộ TTM đã xác định là để… Mở các cuộc hành quân diệt địch và khám phá các kho tàng… là dùng quân sự kiểm soát đường số 9 từ biên giới Lào Việt đến Tchépone để cắt đứt đường tiếp tế chính từ Bắc Việt vào các chiến trường Nam Việt và Đông Bộ KPC”

CTVNTT trang 522

Như vậy ta chỉ mới thực hiện được giai đoạn đầu của cuộc hành quân, chưa chiếm giữ lâu dài Tchépone (Nixon viết Tchpone). Cuộc hành quân chiếm Tchpone để kiểm soát không cho CSBV chuyển vận vũ khí vào Miên, Lào giống như năm 1953-1954 khi quân Pháp chiếm lòng chảo Điện Biên phủ để ngăn chận viện trợ vũ khí từ Trung Cộng sang Bắc VN cũng bị thất bại gần giống như vậy vì địch liều chết bảo vệ con đường huyết mạch của họ. CS đã dốc toàn lực vào để đánh lại các cuộc hành quân ấy.

Về sự tổn thất hai bên, các con số thống kê của VNCH, Hoa Kỳ, CSBV đưa ra khác nhau rất nhiều, như trên VNCH (theo R.H Cole) có 1,483 người chết nhưng tuần báo Newsweek số ra ngày 5-4-1971 cho biết VNCH thiệt hại 9,775 và khoảng 3,800 người tử trận, Nixon nói VNCH có 3,000 người chết, Tướng Hoàng Xuân Lãm cũng nói ta có 3,000 người tử trận. Phía CSBV đưa ra con số 23,000 quân ngụy Sài gòn (kể cả sĩ quan) và hàng ngàn lính Mỹ. Chúng ta thấy con số này hoàn toàn phóng đại, toàn bộ quân số VNCH tham gia hành quân Lam Sơn chỉ có 17,000 người, BV nói bắt được hàng ngàn lính Mỹ tại đây, sự thực toàn bộ tù binh Mỹ bị giam giữ tại Hà Nội khi trao trả năm 1973 chỉ có 580 người, tóm lại con số thống kê của CS không thể nào tin được.

Phía VNCH cho biết thiệt hại CSBV là 13,535 con số này cũng có thể tin được vì thường trong các trận giao tranh giữa CSBV và Mỹ, VNCH tổn thất của CS bao giờ cũng cao hơn đối phương gấp mấy lần, không riêng gì chiến tranh VN mà trong bất cứ cuộc chiến nào như Thế chiến thứ hai (1939-45), chiến tranh Triều Tiên (1950-53).. phía CS bao giờ cũng tử vong gấp bội lần đối phương vì họ chủ trương lấy xương máu đổi chiến thắng. Trong cuộc hành quân này, Hải quân Mỹ yểm trợ 1,900 phi vụ, Không quân Mỹ yểm trợ 9,114 phi vụ, trung bình mỗi ngày Không quân Mỹ thực hiện khoảng 100 phi vụ, Hải quân và TQLC thực hiện khoảng 63 phi vụ. Hai tiểu đoàn pháo binh Mỹ đã bắn yểm trợ 208,962 quả, phần lớn bom đạn yểm trợ do không quân Mỹ với số lượng tổng cộng hơn 14,000 tấn. Với khối lượng bom đạn yểm trợ dữ dội như thế sự thiệt hại lớn của BV là điều chắc chắn, con số 3,500 cán binh tử trận tại Hạ Lào do chính phía CSBV đưa ra quá thấp không thể tin được.

Ngoài ra Hoa kỳ còn yểm trợ cho VNCH về trực thăng vận tải quân và tiếp tế, Bộ binh Mỹ yểm trợ 24,000 phi vụ trực thăng vũ trang, 12,000 phi vụ của Kỵ binh không vận, 34,000 phi vụ tải quân, 19,000 phi vụ tiếp tế, TQLC Mỹ 2,000 phi vụ trực thăng vũ trang, 3,000 phi vụ tải quân, 900 phi vụ của các loại phi cơ khác.

Năm 1972 tại Hạ Lào với sự yểm trợ hùng hậu của Không quan, Hải quân Mỹ về hỏa lực, tải quân, tiếp tế..mà còn thất bại, như thế tình hình chiến sự VNCH 1975 khi ta bị cắt giảm viện trợ quân sự tối đa và không được yểm trợ của Không lực Mỹ cả về hỏa lực lẫn vận chuyển thì đủ thấy sự khó khăn gian nan trong giai đoạn này như thế nào!

Tướng Westmoreland, nguyên tư lệnh quân đội Mỹ tại VN cho biết phải cần hai quân đoàn (khoảng 6 sư đoàn) cho cuộc hành quân sang Lào. Trên thực tế quân số VNCH toàn bộ chỉ có 17,000 chưa tới hai sư đoàn không đủ để đương đầu với các cuộc tấn công biển người của BV. Đầu tháng 2-1970, 17,000 quân VNCH chỉ đương đầu với khoảng 22,000 quân CSBV, nhưng đến cuối tháng 3-1970, BV đã huy động khoảng 4 sư đoàn, hơn một trung đoàn xe tăng, và nhiều tiểu đoàn pháo mặt đất, pháo phòng không với quân số khoảng 40,000 người nên cán cân lực lượng nghiêng hẳn về phía BV. Thất bại vì khinh địch, không ước lượng trước lực lượng đông đảo của BV khi hành quân vào một vùng núi non hiểm trở có nhiều sư đoàn chính qui CS, họ tập trung lực lượng tấn công quyết liệt.

“Một sĩ quan TQLC cao cấp, trực tiếp tham dự cuộc hành quân cũng đồng ý với thất lợi trên khi viết… “Trước khi cuộc hành quân mở màn, tin tức đánh giá chỉ có sự hiện diện của 1 hay 2 sư đoàn địch hoạt động trong vùng mà không đề cập tới khả năng tăng cường của các đơn vị từ biên giới Lào-Bắc Việt tiến vào can thiệp. Tới khi trận chiến bùng nổ thì thực tế lực lượng địch có mặt khắp vùng đã lên tới 4, 5 sư đoàn tác chiến không kể hệ thống phòng không dầy đặc và chiến xa địch mà tin tức tình báo đánh giá quá thấp. Đặc biệt là tại mục tiêu Tchépone tin tức cũng không được ghi nhận môt cách đúng đắn, chính xác mà chỉ dựa vào những tin tức mà địch đã loan ra trên đài phát thanh Hà Nội mà phác họa kế hoạch tấn công. Kết quả là ta đã bị uy hiếp. Bao bây phản kích suốt thời gian lui quân từ Tchépone về tới ranh giới Việt Lào”

Nguyễn Đức Phương , CTVNTT trang 525

Ngoài ra bí mật của cuộc hành quân đã bị tiết lộ, tại Sài gòn, Tướng Abrams họp báo vô tình đã tiết lộ những chi tiết khiến báo chí Mỹ đoán được cuộc hành quân sắp khai diễn, ngày 2-3-70 báo New York Times và Los Angeles Times đã bàn chi tiết cuộc hành quân này, ngày 5-2 báo Wall street Journal cũng tham gia loan tin, báo New York Times còn tiên đoán kế họach sẽ thất bại.

Người Mỹ biết CSBV đã khám phá được kế hoạch hành quân sang Hạ Lào nhưng vẫn cho tiến hành vì tin tưởng không quân sẽ tiêu diệt địch. CSBV đã cho di tản các kho hàng quân sự, căn cứ tiếp liệu….Họ chuẩn bị tọa độ pháo binh tại các địa điểm nghi ngờ có đổ quân của VNCH…

Như ta đã thấy TT Nixon đã có cái nhìn chủ quan khi cho rằng cuộc hành quân đạt kết quả tốt như :

“Trái với tin tức của giới truyền thông, cuộc hành quân là một chiến thắng quân sự”

No More Vietnams, trang 137

Sự thực hai bên đều bị thiệt hại nhưng tại đây CSBV đã bị suy yếu vì số cán binh tử thương rất cao và các kho tiếp liệu quân sự bị phá hủy nhiều khiến cho cuộc tổng tấn công năm 1971 của họ không thực hiện được mà phải rời đến năm sau. Khác với vị Tổng thống tiền nhiệm Johnson đã được Quốc hội cử tri ủng hộ trao quyền hành rộng rãi, TT Nixon lúc này đang bị Quốc hội và phong trào phản chiến chống đối dữ dội nên ông cũng khó mà yểm trợ, giúp đỡ đồng minh được nhiều, từ đó cuộc hành quân đã gặp nhiều khó khăn khiến ta không đạt được kết quả mong muốn.

Khác với Johnson đã được thời thế ưu đãi, thiên thời, địa lợi, nhân hòa, Nixon đã lãnh đủ mọi sai lầm, thất bại do vị Tổng thống tiền nhiệm để lại, ông luôn phải ưu tư, lo lắng trước các phong trào chống đối nhất là Quốc hội phản chiến.

Trong No More Vietnams trang 142 , TT Nixon cho biết từ năm 1969 ông đã phải đương đầu với nguy cơ Quốc Hội ra luật chấm dứt chiến tranh, rút hết quân về nước bỏ Đông Dương, bỏ VN để đổi lấy sinh mạng cũa 580 tù binh Mỹ còn bị BV giam giữ. Theo ông năm 1972 Thượng Viện đã tiến hành thông qua dự luật chấm dứt chiến tranh này, tại Hạ viện số phiếu gần đủ nhưng không thành vì chính phủ đã tuyên bố rút quân nên số dân biểu ủng hộ chính phủ đã thay đổi tình hình, như thế ta thấy VNCH thoát chết năm 1972.

Cuộc Tổng tấn công năm 1972

Nixon cho biết công cuộc bình định và chương trình Việt Nam hóa chiến tranh đã thay đổi toàn diện cuộc chiến tại Việt Nam. Chiến sự năm 1972 khác hẳn tình hình cuối 1970, ta đã đối phó với chiến lược du kích chiến lợi hại của địch, nay họ bỏ sang chiến tranh qui ước như chúng ta.

Những tháng đầu của năm 1972, Hoa Kỳ đã đoán trước một cuộc tổng tấn công quyết định của BV. Sự xuất hiện của xe tăng tại Lào cho thấy trận này sẽ không giống như tổng khởi nghĩa Tết Mậu thân mà sẽ là dàn trận đánh công khai, nếu thắng trận họ sẽ xóa bỏ VNCH trên bản đồ, ngược lại thất bại họ sẽ phải đàm phán nghiêm chỉnh chấm dứt chiến tranh. Theo Nixon (No More Vietnams, trang 140-142) phía Hoa Kỳ và VNCH đã chuẩn bị đối phó với trận tổng công kích của BV vì đã kết hợp năm yếu tố của chính sách VN.

-Chương trình Việt Nam hóa chiến tranh đưa QLVNCH lên thành một đạo quân hùng cường gồm: 120 tiểu đoàn bộ binh tổ chức thành 11 sư đoàn, 58 tiểu đoàn pháo binh, 19 đơn vị thiết kỵ cấp tiểu đoàn, Hải quân gồm 1,680 tầu bè các lọai, máy bay gồm trên 1,000 chiếc, dân số miền Nam 19 triệu có trên một triệu lính.

-Chương trình bình định khiến ta đã kiểm soát từ Sàigòn cho tới các xã thôn, phá hủy hạ tầng cơ sở CS, triệt hạ cơ sở tình báo, tiếp liệu địch. Viện trợ kinh tế Hoa kỳ đưa đời sống miền Nam lên cao chưa từng thấy.

-Chính sách ngọai giao với các siêu cường để cô lập BV với Nga, Tầu. Trong cuộc họp thượng đỉnh tại Trung Cộng tháng 2-1972 , Mao Trạch Đông và Chu Ân Lai chỉ phản đối xuông nhẹ nhàng về hành động của Mỹ tại VN. Nixon cũng sang Nga để hòa hoãn với anh trùm CS này. Cuộc họp thượng đỉnh với Brezhnev tháng 5-1972 tại Mạc Tư Khoa, Nixon đã bàn thảo giải quyết những vấn đề quan trọng với Nga như tài giảm binh bị, mua bán lúa mì. Brezhnev chỉ coi vấn đề VN vào hàng thứ yếu.

-Chương trình rút quân đã lấy được sự ủng hộ của Lập pháp và người dân trong mấy năm, tháng 1-1972 Hoa kỳ đã rút trên 400,000 quân khỏi VN, số 133,200 người còn lại không có ai tham gia chiến đấu mà chỉ chờ ngày về nước trong 6 tháng.

-Với lòng kiên nhẫn, sự chịu đựng, Kissinger cố sức giải quyết mọi bế tắc trong các phiên họp tại Paris, BV từ chối mọi đề nghị của ta. Tháng 10 -1971 Hoa kỳ đã đưa ra một đề nghị hòa bình nhưng BV vẫn tìm cách cù cưa để phân hóa chia rẽ nội bộ nước Mỹ, họ đòi Mỹ rút quân và lật đổ chính phủ Thiệu. Nixon đã tuyên bố cho nhân dân Hoa kỳ biết thái độ ngoan cố của CSBV để chuẩn bị trừng trị họ thích đáng bằng vũ lực.

Ngày 30-3-1972, Hà Nội mở trận tấn công đại qui mô vào VNCH, địch tập trung ba Sư đoàn bộ binh, 200 xe tăng T-54, nhiều đại bác 130 ly vượt qua khu phi quân sự, nhiều đơn vị khác theo đường số 9 Hạ Lào hướng về Huế, hai Sư đoàn tiến về Kontum, ba Sư đoàn từ Miên tiến đánh Bình Long giống như Bắc Cao ly xâm lăng Nam Cao Ly năm 1950.

Nixon cho đây là một cuộc tấn công tuyệt vọng của địch vì họ biết Mỹ đã hòa hoãn được với Nga, Trung Cộng. BV biết họ không còn ở thế thuận lợi nên phải làm liều. Trong tuần đầu, ngày 2-4-1972 CSBV đánh sụm Sư đoàn 3 của VNCH dưới khi phi quân sự, mười bốn căn cứ phải rút chạy trước sức tấn công rất mạnh của địch. Ngày 5-4, ba Sư đoàn CS tấn công Bình Long. Ngày 13-4 địch bao vây An Lộc, ngày 23-4 BV tấn công Kontum, Sư đoàn 22BB VNCH rút chạy, Sư đoàn 23BB vẫn giữ vững vị trí. Ngày 27- 4 địch tấn công mạnh mặt trận Bắc VNCH, 4 ngày sau Quảng trị thất thủ.

Trong cuộc tấn công tại Quảng trị, BV pháo kích vào dân chúng chạy loạn. Hoa Kỳ phản kích địch nhanh chóng, các đơn vị lớn của CS như xe tăng, tiếp liệu… thành mục tiêu rõ ràng cho không quân Mỹ, ngày 1- 4 Nixon cho lệnh oanh tạc 40 cây số phía trên vĩ tuyến thứ 17. Hai tuần sau ông cho lệnh oanh kích vĩ tuyến 20, cho tập trung các lực lượng Hải quân, Không quân Đông Nam Á, gửi hai tuần dương hạm và 8 khu trục hạm để hải pháo, 20 B-52, bốn phi đội F4 oanh tạc BV trở lại và nhiều đòn giáng trả tiếp theo đó. Ngày 2-5 tại bàn hội nghị Paris, BV tưởng sẽ đè bẹp miền Nam bằng quân sự nên tỏ ra hỗn láo, Kissinger không chịu nổi phải bỏ họp.

Tin tình báo cho biết muốn tấn công miền Nam, CSBV cần nhiều ngàn tấn nhiên nhiên liệu và đạn dược mỗi ngày, tốt nhất phải ngăn chận sự vận chuyển tiếp liệu này. Hai tháng trước Nixon mở bang giao với Trung Cộng, ba tuần nữa ông sẽ họp thượng đỉnh với Brezhnev tại Moscow. Nixon phân vân không biết phản ứng của hai anh trùm CS này ra sao khi ông tấn công chư hầu BV của họ. Ông cho rằng nếu để BV chiếm miền Nam, Bộ chính trị Nga, Trung Cộng sẽ cho là Mỹ nhu nhược và sẽ coi Mỹ như một con cọp giấy chẳng đáng nói chuyện vì thế ông ra lệnh gài mìn phong tỏa cảng Hải Phòng và oanh tạc các mục tiêu quân sự tại BV kể cả Hà Nội

Ngày 8-5-1972 Nixon lên truyền hình, sau khi đã thông báo về cuộc tấn công xâm lược của BV, ông đưa ra ba nhiệm ý: Rút quân bỏ VN, đàm phán hòa bình, và lấy sức mạnh quân sự chấm dứt chiến tranh.

Theo ông trước hết không thể bỏi rơi đồng minh vì ta sẽ khuyến khích CS gây hấn trên thế giới. Hoa Kỳ muốn đàm phán nhưng BV không muốn nói chuyện, như vậy chỉ còn cách ngăn chận cuộc tấn công xâm lăng của địch. Khi ấy phong trào phản chiến và truyền thông chống đối Nixon dữ dội, một tờ báo cho đây là canh bạc tuyệt vọng và đề nghị Quốc hội cắt ngân khoản chiến tranh để cứu chính Tổng thống và cứu đất nước khỏi tai họa. Mọi người cho rằng hội nghị thượng đỉnh với Nga sẽ bị hủy bỏ, Hà Nội kêu cầu cứu đàn anh nhưng họ chỉ phản đối xuông. Nga vẫn muốn họp thượng đỉnh dự trù vào ngày 22-5-1972 vì muốn có quan hệ ngọai giao tốt với Mỹ, vả lại Nga nể sức mạnh và lập trường cứng rắn của Mỹ, đòn trừng trị của Mỹ cũng là để “dằn mặt” hai anh trùm CS quốc tế. Trước đây chính phủ Kennedy và Johnson sợ đánh mạnh BV sẽ khiến Nga, Trung Cộng vào can thiệp nhưng nay tình hình thay đổi.

Trong tháng 5 -1972 VNCH đã thắng thế CSBV, gió đã đổi chiều, BV lộ mục tiêu làm mồi cho B-52. Ngũ Giác đài đề nghị Nixon oanh tạc BV hạn chế như thời Johnson nhưng ông cho rằng thời Johnson dơ cao đánh khẽ sẽ làm cho kẻ địch lờn mặt, coi thường

(I think we have too much of a tendency to talk big and act little, I wrote “This was certainy the weakness of the Johnson administration).

Nixon nói chúng ta có sức mạnh để đập tan tiềm lực quân sự của chúng, chỉ còn vấn đề là khi nào ta muốn dùng sức mạnh. Tôi khẳng định muốn xử dụng vũ lực và sẵn sàng chấp nhận hậu quả của nó.

Khi quả quyết như vậy, Nixon đã dùng hỏa lực vũ bão đánh BV và đạt kết quả mỹ mãn, ông trưng dụng tối đa các chiến hạm của Đệ Thất hạm đội, hơn 400 pháo đài bay B-52 và khu trục cơ F-4 để oanh kích cả hai chiến trường Nam Bắc. Cũng như Johnson, ông chỉ cho oanh tạc các mục tiêu quân sự nhưng khác với Johnson ông không đích thân kiểm soát các mục tiêu mà ủy cho Đô đốc Moorer phụ trách.

Trong tháng 11-1972 Hải quân Mỹ đã pháo 16,000 tấn đạn xuống phía dưới khu phi quân sự và ném 155,000 tấn bom xuống miền Bắc, Nixon xử dụng ít bom hơn Johnson trong thời hạn tương đương, vì CSBV dàn quân đánh qui ước nên Mỹ đã xử dụng tối đa ưu thế của không quân để đè bẹp họ. Cảng Hải phòng một năm tiếp nhận 2.1 triệu tấn hàng gồm 85% quân dụng, vũ khí và 100% dầu, nhiên liệu, khi bị Hoa kỳ phong tỏa thì không một chiếc tầu nào ra vào hải cảng được, cuộc tấn công của địch bị khựng lại.

Sau này, năm 1978, trả lời một sinh viên bên Anh, Nixon nói tiếc rằng ông không cho đánh qua Miên sớm hơn, oanh tạc BV sớm hơn hồi tháng 5-1972 , đáng lý ra phải oanh tạc BV và phong tỏa cảng Hải phòng từ 1970 khi hành quân qua Kampuchia. Nói về mặt quân sự thà đánh phá các cơ sở quân sự của CS Hà Nội tại BV tốt gấp bội lần đợi các lực lượng của chúng xâm nhập qua Ai Lao, Cao Miên hoặc gây chiến tranh tại VNCH.

Tháng 6-1972, QLVNCH bắt đầu phản công, tại An Lộc các đơn vị trú phòng đã anh dũng chiến đấu sau hơn hai tháng bị Cộng quân bao vây pháo kích tàn bạo, nay được sự yểm trợ của không quân Mỹ, họ bắt đầu phản công, sau hai tuần dành nhau từng căn nhà một họ đã giải tỏa thị xã khỏi tay Cộng quân. Tháng 8 -1972 Quân đội VNCH đã chiếm lại tỉnh Bình Long, ngày 28-6-1972 quân đội miền Nam bắt đầu tấn công mặt trận phía bắc, mười tuần sau mặc dù mưa gió ba Sư đoàn VNCH đã đẩy 6 Sư đoàn BV ra khỏi Quảng Trị. Trong trận chiến 1972, BV đưa hết lực lượng vào Nam gồm 14 Sư đoàn và 26 trung đoàn độc lập, họ để lại một Sư đoàn và bốn trung đoàn độc lập tại Lào, không để lại một Sư đoàn nào tại miền Bắc. Quân đội CSBV bị đánh tan nát, tơi bời, 75% số xe tăng bị bắn cháy, cán binh CS nay chỉ toàn là những thiếu niên 16, 17 tuổi, số tử thương khoảng 100,000 người .

TT Nixon nhận xét trận tổng tấn công của CS 1972 lần đầu tiên QLVNCH một mình đẩy lui địch mà không cần sự yểm trợ của bộ binh Mỹ, điều này chứng tỏ nếu được võ trang đầy đủ, họ có thể đương đầu với các Sư đoàn tinh nhuệ của BV. Ông cũng cho biết VNCH đã chận đứng cuộc tấn công của địch dưới đất, không lực Mỹ đã đè bẹp chúng.

Hòa Đàm Paris

Hà Nội sau khi bị thảm bại trước sức mạnh của không lực Mỹ và bộ binh VNCH đã đàm phán nghiêm chỉnh trở lại. Họ biết chắc Nixon sẽ đắc cử Tổng thống tháng 11-1972, qua sự thăm dò Nixon hơn thượng nghị sĩ McGovern tới 30 điểm, trong phiên họp ngày 8-10-1972, BV muốn ký kết trước kỳ bầu cử Tổng thống, họ đưa bản đề nghị chỉ nhắm vào những điểm chính và bỏ nhiều đòi hỏi trước như Mỹ phải rút quân hoàn toàn, thành lập chính phủ Liên Hiệp tại miền Nam, lật đổ chính phủ Thiệu, cắt viện trợ quân sự cho miền Nam. CSBV muốn ngưng bắn tại chỗ, Mỹ rút quân, trao đổi tù binh trong vòng 6 tháng nhưng có một vấn đề không nhượng bộ, họ không chịu rút quân về Bắc lấy cớ không can thiệp vào nội bộ miền Nam, không có quân ở miền Nam. Nixon nói Mỹ phải nhượng bộ nếu không BV sẽ không chịu ký kết, hai bên dự định ký Hiệp định vào ngày 31-10-1972

Ngày 18-10-1972 Tiến sĩ Kissinger qua Sài Gòn để giải thích, TT Thiệu dứt khoát từ chối, Kissinger cho biết VNCH sợ sự gian trá của CS. Thực tình mà nói CSBV thua to trong trận mùa hè đỏ lửa 1972 mà lại như thắng trong khi VNCH thắng mà bị xử như thua. Sàigòn đòi Cộng quân phải rút về Bắc, đòi thay đổi 20 điểm, trong đó có bẩy điểm chắc chắn BV không chấp thuận. Điều chắc chắn là ngày 31-10-1972 là thời hạn chót nhưng bản Hiệp định sẽ không thành tựu. Người Mỹ đàm phán với VNCH và đồng thời với BV, Hà nội đồng ý nhiều điểm và muốn chứng tỏ cho thấy VNCH cản trở hòa đàm để đẩy ông Thiệu vào thế khó xử, nếu ông ta bác bỏ thỏa ước thì sẽ bị quốc tế lên án vì dự thảo có vẻ được, nếu chấp nhận sẽ bị trong nước chỉ trích là nhượng bộ CS.

Ngày 26-10-1972, Kissinger họp báo tuyên bố hòa bình trong tầm tay

Cuối tháng 10-1972, Tiến sĩ Kissinger tới Sài Gòn để bàn về việc ký kết Hiệp định TT Thiệu không đồng ý, đòi sửa một số điều khoản nhất là CS phải rút hết về Bắc. TT Nixon cho ông Thiệu biết nếu miền Nam gây trở ngại cho hoà đàm thì Quốc Hội sẽ ra luật chấm dứt chiến tranh tháng 1-1973, cắt viện trợ bỏ rơi VNCH để đánh đổi lấy khoảng 580 tù binh Mỹ tại Hà Nội. Nixon cho biết.

“Sự tồn tại của miền nam Việt Nam không phụ thuộc vào việc quân địch còn đóng tại một số vùng dân cư thưa thớt. Nó phụ thuộc vào việc Nước Mỹ cưỡng bách thi hành Hiệp định cùng với việc tiếp tục viện trợ và với sự đe doạ trừng trị bằng vũ lực. Điều đó chỉ có được nếu Sài Gòn được Quốc Hội ủng hộ. Nếu chúng ta không giải quyết cuộc chiến nhanh chóng, Quốc Hội có thể biểu quyết đạo luật chấm dứt chiến tranh vào tháng Một (1973). Nếu Quốc hội kết luận rằng miền nam Việt Nam gây trở ngại việc ký kết, việc này có thể khiến ta (Hành pháp) không giúp được đồng minh (túc VNCH) nếu cần. Tuy nhiên tôi cũng để cho Thiệu có thời gian suy nghĩ”

No More Vietnams, trang155

Thật vậy, việc CS rút hết về Bắc không quan trọng bằng VNCH được Quốc Hội tiếp tục viện trợ quân sự, nếu VNCH không chịu ký thì Quốc Hội sẵn sàng hy sinh VNCH và cả Đông Dương để đánh đổi lấy 580 tù binh Mỹ còn bị Hà Nội giam giữ. Cả Sài Gòn và Hà Nội đều dùng mưu mẹo với Hoa Kỳ. Ngày 9-11-1972, Nixon cử Tướng Haig tới Sài Gòn để tham khảo với VNCH, Nixon gửi thư cho Thiệu nói cố gắng sửa đổi, Haig cho biết nếu không ký trước khi Quốc hội họp lại tháng 1-1973, Lâp pháp sẽ cắt hết viện trợ cho miền Nam VN. Đối với Quốc hội Mỹ, sinh mạng của VNCH và cả Đông Dương không nghĩa lý gì so với sinh mạng của 580 tù binh của họ còn bị BV giam giữ.

Ngày 14-11-1972 TT Nixon lại thư cho TT Thiệu hứa hẹn sẽ trừng trị thích đáng BV nếu họ vi phạm Hiệp định

Ngày 20-11 mở lại Hòa đàm Paris, Tiến sĩ Kissinger đưa ra những khoản do VNCH đòi sửa đổi nhưng Hà Nội bác bỏ ngay, TT Nixon cho biết nếu muốn ký Hiệp định phải bỏ đa số những khoản ông Thiệu đòi sửa. Ngày 4-12-1972, BV tỏ ra ương bướng hơn, đã bác bỏ các khoản Mỹ đề nghị sửa mà còn rút bỏ bớt một số điểm hai bên đã thỏa thuận, họ đưa ra những điểm không thể chấp nhận được. Kissinger nói với Nixon chắc là BV muốn phá hòa đàm để mở cuộc tấn công quân sự, BV tiếp tục bàn thảo nhưng không tiến tới ký kết, Kissinger và Nixon nhận định BV muốn kéo dài chiến tranh không muốn thương thảo. Ngày 13-12 hai bên lại đàm phán, Hà Nội muốn tiếp tục chiến tranh, Nixon muốn dùng hành động để bắt họ phải ký kết Hiệp định có nghĩa là phải ném bom BV. Ngày 14-12-1972 Nixon ra lệnh phong tỏa cảng Hải phòng trở lại, cho oanh tạc các mục tiêu quân sự Hải phòng bằng B-52.

“Đó là một quyết định khó khăn nhất liên quan đến Việt Nam mà tôi đã làm trong suốt nhiệm kỳ Tổng Thống của tôi. Nhưng tôi không thể làm khác hơn được. Tôi đoan chắc rằng nếu ta không bắt BV ký kết Quốc hội có thể buộc chúng ta phải chấp nhận thất bại bằng rút hết quân để đổi lấy tù binh ”

No More Vietnams Trang 157.

Ngày 17-12 Hoa kỳ cho rào mìn, trong 24 tiếng đồng hồ 129 oanh tạc cơ B-52 bay qua ném bom BV, trong 12 ngày đã thực hiện được 729 phi vụ B-52 và khoảng 1,000 phi vụ khu trục cơ, tổng cộng đã ném khoảng 20,000 tấn bom. Các mục tiêu gồm đường giao thông, đường hỏa xa, nhà máy điện, phi trường, kho dầu, tất cả những cơ sở có tính quân sự.

Trận mưa bom đã khiến người dân Mỹ chống đối dữ dội, người ta cho rằng Nixon điên cuồng trong cơn giận dữ, họ gọi ông là bạo chúa, nào là “Trận oanh tạc giết người tàn bạo nhất trong lịch sử thế giới” (The most murderous aerial bombardment in the history of the world), nào “chính sách giết người hàng loạt nhân danh nhân dân Hoa Kỳ”…

Dư luận báo chí tố cáo Nixon oanh tạc trải thảm BV trong dịp Giáng Sinh nhưng ông cho họ sai lầm hoàn toàn, Hoa Kỳ không oanh tạc trong ngày Giáng Sinh (nghỉ ném bom hôm 25). Hồi Thế chiến thứ hai Mỹ ném bom trải thảm các thành phố Đức, Nhật nhưng tại BV, phi công Mỹ chỉ oanh kích các mục tiêu quân sự và được lệnh tránh thiệt hại cho thường dân dù phi công phải chịu nguy hiểm. TT Nixon nói tại Hà nội số thường dân bị tử thương trong trận oanh tạc này chỉ vào khoảng từ 1,300 cho tới 1,600 người, đó là điều đáng tiếc nhưng không thấm gì so với thiệt hại khi Mỹ oanh tạc các mục tiêu thường dân hồi Thế chiến Thứ hai: Tại Dresent, Đức có tới 35,000 người chết trong 3 đợt oanh tạc, tại Hamburg trên 42,000 người chết trong sáu đêm oanh tạc và 83,000 người Nhật bị giết khi Mỹ thả bom lửa tại Đông Kinh trong hai ngày. Nếu Mỹ oanh tạc các mục tiêu dân sự tại Hà Nội Hải Phòng thì số tổn thất sẽ cao hơn một trăm lần.

Trận mưa bom mười ngày từ 18-12-1972 cho tới 29-12-1972 thành công về mặt quân sự, đã đập tan nát bộ máy chiến tranh của Hà Nội khiến họ phải khiếp đảm, mất hết tinh thần. Về chính trị Mỹ đã buộc BV phải trở lại bàn hội nghị, ngày 8-1-1973 phái đoàn CS chấp nhận những khoản cơ bản trong 48 giờ đồng hồ. Hôm sau, ngày 9-1-1973 Kissinger điện tín cho TT Nixon nói những vấn đề quan trọng đã được giải quyết xong. Nixon cho biết đối với đa số người Mỹ, cuộc chiến VN không có các anh hùng, không duyệt binh, tuyên dương chiến sĩ…. Truyền thông báo chí coi những chính trị gia phản chiến, những người chống chiến tranh, bọn trốn lính mới là anh hùng.

Nixon nói ông đã hội nhập với lịch sử VN từ 1953 khi làm Phó Tổng thống, đã đến thăm Hà Nội, Sài Gòn , ông quí trọng người VN can đảm chịu đựng cuộc chiến chống kẻ thù tàn ác. Năm 1969 lên làm Tổng thống, Nixon muốn chấm dứt chiến tranh ngay nhưng với mục đích: Tránh cho người dân VN không bị CS cai trị và làm cho CS thế giới nhụt chí xâm lăng. Ông ghét chiến tranh VN cũng như tất cả các cuộc chiến khác nhưng không thể chấm dứt chiến tranh VN mà có thể gây ra những cuộc chiến khác lớn hơn.

Chiến tranh VN khiến người Mỹ đau lòng vì cuộc chiến tại đất nhà, một cuộc chiến tranh gây nhiều chia rẽ nhất từ xưa đến nay, nó đã khiến nhiều dân biểu, thượng nghị sĩ thân thiết nhất của Nixon từ hơn 20 năm qua đã trở thành đối thủ của ông khi lên làm Tổng thống năm 1969. Cuộc chiến này đã khiến nhiều nhà báo, truyền thông trước đây khách quan nay thành những người xấu, thiên lệch, họ chống đối chính phủ, đi ra ngoài quyền lợi của đất nước. Trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 1972, Nixon được 61% số phiếu bầu toàn quốc, trong khi ứng cử viên đối thủ phản chiến được 81% số phiếu của truyền thông, báo chí. Các phóng viên coi như họ có bổn phận chống lại chính sách của chính phủ bằng mọi cách.

Nixon nói (No More Vietnams, trang 162) ông mong các thế hệ trẻ Mỹ đã được hướng dẫn, được dậy ghét nước Mỹ thập niên 60 sẽ học yêu nước Mỹ, ông đã thấy nhiều người thuộc lớp trẻ chống chiến tranh VN những năm bầu cử 1968, 1972. Tại Virginia, Nixon tới đọc diễn văn trước một cuộc hội họp đã bị một cô gái 17 tuổi vượt hàng rào an ninh chạy tới nhổ nước bọt vào mặt ông, chửi ông là đồ sát nhân. Johnson chết vì đau tim tháng 22-1-73, hàng trăm nhà chính trị gia, kinh doanh đã được ông giúp đỡ nay chẳng ai thương xót ông, họ đã từ bỏ ông, đã kết án ông là tội phạm chiến tranh. Nixon nói hơn 50,000 người Mỹ đã chết tại VN, tốn kém hơn 50 tỷ Mỹ kim, và đã mất mười năm trôi qua, VN đã làm tê liệt các nỗ lực của người Mỹ về mặt xã hội vì phải dốc tài nguyên cho chiến tranh.

Sau khi nhận được tin tức từ Paris về việc ký kết hiệp định, Nixon cảm thấy thoải mái hơn là phấn khởi, ông quyết định dồn mọi nỗ lực để giữ hòa bình.

“Tôi biết rằng hòa bình chỉ là mỏng manh. Tôi chủ trương làm đủ mọi cách để giữ hòa bình sao cho sự hy sinh của chúng ta không trở thành vô ích. Tôi biết rằng địch chỉ giữ hòa bình khi nếu họ biết rằng cái giá mà họ phải trả sẽ vượt quá cái mà họ đã thu được nếu họ vi phạm”

No More Vietnams, trang 163

Hiệp định được ký ngày 27-1-1973 tại khách sạn Majestic, Paris.

Nixon nói (trang 167, sách đã dẫn)

“Tôi thông cảm với Thiệu và chia sẻ nỗi lo âu của ông ta.Tôi biết rằng Hiệp định có nhiều khuyết điểm. Nhưng tôi nghĩ nhìn chung cũng tốt đẹp. Và tôi biết rằng trong khi Quốc Hội đang phản đối ầm ĩ, chúng ta không thể làm gì khác hơn thế”.

Hành pháp bị bó buộc phải ký Hiệp định chấm dứt chiến tranh phục hồi hòa bình ở VN, vì còn nhiều yếu điểm ông muốn thương thảo để được khả quan hơn nhưng không thể kéo dài thêm trong khi Quốc Hội sắp ra luật chấm dứt sự can thiệp của Mỹ có lợi cho Hà Nội, ông chua chát bảo.

“Lúc này không phải là lúc thuận lợi cho chúng ta mà đó là giờ phút cuối cùng”.

(It was not our finest hour – but it was the final hour”)

Trang 170, No More Vietnams

Trong khi Quốc Hội Mỹ gồm đa số thành phần Dân chủ phản chiến sẵn sàng ban hành luật chấm dứt chiến tranh rút hết quân về nước bỏ Đông Dương để đánh đổi lấy 580 tù binh còn bị CSBV giam giữ thì Nixon không làm gì hơn được.

Thời hậu chiến

Sau ngày ký Hiệp định Paris, miền Nam mạnh hơn miền Bắc, Hoa kỳ đã trang bị cho VNCH khoảng 2,000 máy bay đủ các lọai, 2,000 xe tăng thiết giáp, khoảng 1,500 khẩu đại bác, 1,500 tầu bè các lọai…bộ binh có hơn một triệu quân, lính nhà nghề gồm 11 sư đòan, 2 sư đoàn tổng trừ bị, 17 liên đoàn Biệt động quân… Miền Bắc bị thiệt hại nặng sau trận mùa hè đỏ lửa khoảng từ 70 ngàn cho tới 100 ngàn quân, khoảng từ 500 cho tới 700 xe tăng bị bắn cháy. Trong trận mưa bom của B-52 tại Hà Nội Hải Phòng từ 18-12-1972 cho tới 29-12-1972, các hạ tầng cơ sở quân sự, kho hàng, nhiên liệu, đường xe lửa, phi trường bị đánh phá tan nát. Nhưng từ từ theo thời gian miền Bắc được CS quốc tế viện trợ dồi dào, miền Nam bị Quốc hội Mỹ cắt giảm viện trợ dần dần nên cán cân chênh lệch rõ rệt.

Hà Nội định nghĩa ngưng bắn là Hoa kỳ “ngưng”, họ “bắn”.

Trước khi ký kết TT Nixon đã trấn an ông Thiệu: Hoa kỳ tiếp tục viện trợ quân sự đầy đủ cho VNCH để cân bằng lực lượng có thể chống trả BV khi họ vi phạm ngưng bắn, VN chống lại vi phạm nhỏ, Mỹ chống lại vi phạm lớn bằng yểm trợ không lực, ít nhất Mỹ có thể làm như vậy. Ngoài ra Hiệp định cũng hứa hẹn bồi thường chiến tranh, tái thiết miền Bắc bị tàn phá. Nga, Tầu không đủ khả năng giúp họ, bởi vậy viện trợ tái thiết của Hoa Kỳ sẽ là động cơ khiến BV thi hành Hiệp định nghiêm chỉnh, Nixon nói Hiệp định vừa có cây gậy, vừa có củ cà rốt.

Trườc khi ký Hiệp định Mỹ vội viện trợ cho VNCH 3 tiểu đoàn pháo binh 175 ly, 2 tiểu đoàn thiết giáp M-48, 286 trực thăng UH-Helicopter, 23 trực thăng CH-47, 22 trực thăng AC-119K vũ trang, 28 máy bay chiến đấu A-1, 32 máy bay vận tải C-130A, 90 phi cơ oanh tạc loại nhẹ A-37, 118 máy bay chiến đấu F-5A, 23 máy bay thám thính EC-47..

Hà Nội vi phạm hiệp định sau ngày ngưng bắn, VNCH chống lại. Tháng 2-1973 đã có 175 xe vận tải, 223 xe tăng BV vào Nam qua đường mòn Hồ chí Minh, BV gia tăng xâm nhập, tháng 5-1973 họ chuyển khoảng 35,000 quân và 30,000 tấn vũ khí vào Nam, Hà Nội từ chối rút quân khỏi Miên Lào, từ chối trả vài trăm tù binh VNCH gây trở ngại việc thành lập Hội đồng hòa giải dân tộc, phá bầu cử.

Trước sự vi phạm liên tục Nixon tức giận định trả đũa nhưng ông bị báo chí tố cáo ầm ĩ vụ Watergate và bị Quốc hội phản ứng mạnh đối với vấn đề VN nên không làm gì được. Tháng 2-1973 Kissinger ra Hà Nội, CS đòi Mỹ phải viện trợ tái thiết bồi thường chiến tranh, Kissinger nói tùy thuộc vào việc họ tôn trọng Hiệp định ngưng bắn và ông phản đối dữ dội việc họ vẫn còn vi phạm tại Mên Lào khiến Mỹ không thể chịu nổi. Từ 1972 Hà Nội gây dựng chế độ Khmer Đỏ để hòng chiếm Nam Vang từ đó cô lập VNCH. Lon Nol tăng quân từ 30,000 tới 200,000 người nhưng dàn mỏng và các sĩ quan thiếu huấn luyện. Tháng 1-1973 Khmer đỏ bao vây Nam Vang khiến Mỹ phải oanh tạc giải vây.

Sau ngày ngưng bắn Hà Nội hối hả đưa khoảng 18,000 xe vận tải và vào khoảng 70,000 người xâm nhập vào miền Nam trước tháng 4 khi mùa mưa tới, Nixon cho oanh tạc trả đũa tháng 2, tháng 3 -1973 nhưng sợ ảnh hưởng tới việc trao trả tù binh dự trù 27-3-1973, tháng 4 ông hăm dọa BV để họ đừng vi phạm nhưng không oanh tạc, ông cho đó là sự sai lầm. Các Dân biểu, Thượng nghị sĩ phản chiến chống đối chính sách của Hành pháp, tháng 5, tháng 6 -1973 họ dự định làm luật cấm oanh tạc Miên, cấm can thiệp quân sự trực tiếp hay gián tiếp vào Đông Dương, cấm viện trợ tái thiết cho BV, như thế họ rút luôn cả cây gậy lẫn củ cà rốt khiến Hà Nội không còn lý do gì để chấp hành Hiệp định nữa.

Tháng 4-1973 mùa khô hết, chỉ còn một ít mục tiêu trên đường mòn Hồ Chí Minh, khả năng trừng phạt sự vi phạm của BV tiêu tan vào cuối tháng 4-1973, không phải Tổng thống Nixon mất ý chí, ông muốn hành động nhưng sự ủng hộ của Quốc hội đã hao mòn. Mỗi khi Tổng thống lên tiếng nói về trừng phạt, Quốc hội lại chống đối ầm lên, mỗi khi nhắc lại họ chống đối dữ hơn. Tháng 5-1973, TT Nixon không thể kiếm đủ số phiếu hậu thuẫn cho lời nói mạnh để hành động mạnh, trong bất cứ mọi trường hợp Quốc hội tước đọat quyền trả đũa của ông.

Từ cuộc hành quân Kampuchia năm 1970, Quốc hội Mỹ cấm hành quân qua Miên, cấm huấn luyện quân đội Miên, hạn chế tối đa viện trợ quân sự, Nixon chỉ còn cách oanh tạc Khmer đỏ để cứu Lon Nol.

Những người chống đối đòi chính phủ cử người đi đàm phán, dùng ngọai giao hòa bình không dùng quân sự. Thượng nghị sĩ Ted Kennedy đề nghị chính phủ cử các nhà ngọai giao tới Đông Dương thương thuyết thay vì cử B-52 nhưng trên thực tế không thể dùng ngọai giao được vì Khmer đỏ cũng như BV chỉ tấn công mà không chịu thương thuyết, ta chỉ có thể oanh tạc chúng được thôi. Nixon cho rằng các nhà dân cử phản chiến ngu đần ngây thơ không biết rằng chính sách ngọai giao không thể thiếu sức mạnh để hậu thuẫn nó. Ngọai giao vô hiệu quả trừ khi được kết hợp với áp lực quân sự, nhưng ông không thể nào thuyết phục Quôc hội về sự kiện này.

Chính phủ cần tiền để tiếp tục oanh tạc Khmer đỏ, Quốc hội từ chối và còn bắt đầu soạn tu chính án cấm dùng mọi ngân khoản cho các cuộc oanh tạc. Nỗ lực của chính phủ để ngăn chận sự chống đối của nhóm phản chiến tại Quốc hội thất bại tháng 6 -1973. Khi tu chính án đưa lên bàn Tổng thống ngày 27-6-1973, Nixon phủ quyết, ông cho biết tu chính án có thể phá hỏng mọi nỗ lực hòa bình tại Cam Bốt và sự rút quân của CSBV theo Hiệp định ngày 27-1-1973 , nhóm phản chiến tại quốc hội chống đối Nixon.

Thượng nghị sĩ Mansfield cảnh cáo Tổng thống nếu không ngưng ném bom họ sẽ cắt các ngân khoản điều hành của chính phủ, Tổng thống sẽ chịu trách nhiệm. Những người ủng hộ Tổng thống đề nghị ông nên ấn dịnh ngày nào ngưng ném bom, Nixon đồng ý và ấn định 45 ngày và ký thành luật ngày 30-6-1973, có hiệu lực ngày 15-8-1973. Tu chính án xác định từ nay không còn ngân khoản nào dùng trực tiếp và gián tiếp cho các hoạt động quân sự tại Miên, Lào, Bắc và Nam VN hay ngoài khơi Mên, Lào, Bắc, Nam VN.

Sự thất bại này khiến Nixon không còn thẩm quyền giữ hòa bình cho VN và cho phép lãnh đạo Hà Nội tự do thao túng tại miền Nam VN. Quốc hội tiếp tục hạn chế quyền Tổng thống về quân sự đó là Dự luật War Power act: Tổng thống phải thảo luận với Quốc hội trước khi tham chiến, Tổng thống có quyền gửi quân tham chiến 60 ngày không cần hỏi ý kiến Quốc hội và thêm 30 ngày nếu không xác nhận bằng văn thư sự cần thiết bảo đảm an ninh cho quân ta.

Ngày 24-10-1973 Nixon phủ nhận War Power act cho rằng nó vi phạm Hiến pháp xâm lấn quyền Tổng thống. Ngày 7-11-1973 Quốc hội lại phủ quyết bác bỏ phủ quyết của Nixon, như thế Hà Nội được yên tâm chuyển quân vào xâm lăng VNCH mà không bị Mỹ oanh tạc trả đũa.

Có hai lý do khiến Quốc hội xâm lấn chính sách của Tổng thống đó là cuộc chiến VN và vụ Watergate tháng 4-1973, vụ Watergate kế tiếp chiến tranh VN với những sự chỉ trích, chống đối hành pháp dữ dội khiến một số viên chức chính phủ phải xin nghỉ. Watergate đúng là sự ám ảnh của Hoa Thịnh Đốn, nó khiến chính phủ phải mất thời giờ quân tâm không giải quyết được các lãnh vực khác. Một mình Watergate không đủ sức phá bỏ khả năng bảo vệ Hiệp định Paris của Tổng thống. Những khó khăn của chính phủ tại Quốc hội bắt nguồn từ phong trào phản chiến, nó chuẩn bị cho Watergate. Nixon tưởng rằng đem quân về nước, phục hồi hòa bình người ta sẽ thôi chống đối nhưng trái lại đám phản chiến vẫn gia tăng chống đối.

Trong khi còn chiến tranh, nhóm Bồ câu không dám cắt quân viện vì sợ bỏ rơi quân ta tại chiến trường. Mới đầu nhóm Diều hâu ủng hộ chính phủ nhưng không được lâu dài, khi chiến tranh không được dân ủng hộ, Diều hâu chán không phấn đấu nữa mặc dù vẫn dành phiếu cho Nixon nhưng họ không muốn chống lại Quốc hội. Một cảnh tượng không ngờ, Bồ câu thì chống dữ dội, Diều hâu yên lặng khiến nỗ lực của nhóm phản chiến được Quốc hội chấp thuận năm 1973, nó đã mang đi sự đe dọa trừng trị cuối cùng của Mỹ đối với CSBV và như thế đã phá hỏng cơ hội cuối cùng của chính phủ để gìn giữ hòa bình cho VN.

BV nắm ngay cơ hội nghìn năm một thuở, tháng 10-1973, lãnh đạo CS tại Hà Nội lệnh cho các đơn vị chính qui tấn công miền Nam khởi đầu cuộc chiến tranh Việt Nam lần thứ ba. Nixon nói sau Hiệp định Paris VNCH bị nhiều bất lợi phải lâm vào thế phòng thủ, trong khi miền Nam VN bị tấn công, BV không bị Mỹ hăm dọa, họ chủ động chính trị quân sự tại VN. Từ sau ngày ngưng bắn BV khởi công cho xây dựng xa lộ Đông Trường Sơn nằm trong địa phận VNCH để chuyển tiếp liệu, nhân lực vào Nam, xây dựng một kho tiếp liệu dầu rất lớn tại Thừa Thiên Quảng Trị, một ống dẫn dầu từ phía dưới khu phi quân sự chạy tới phía Bắc Sàigon. Trong 12 tháng BV đã làm thêm 12,000 dặm đường tiếp vận và rút ngắn 2/3 thời gian chở quân xâm nhập vào miền Nam qua 1,200 dặm vào VNCH. Trước khi ký Hiệp định Paris 27-1-1973 Mỹ oanh kích đường mòn Hồ chí Minh khiến BV không thể đem vào Nam nhiều như vậy, họ đi ban đêm từng toán nhỏ, nay không bị Mỹ ném bom họ đi bằng xe vận tải, 300 chiếc trên xa lộ Đông Trường Sơn mỗi ngày, mỗi tuần hàng ngàn xe vận tải tới miền Nam chở vũ khí, đạn dược, quân nhu. Các trung đoàn phòng không, pháo binh, xe tăng cũng được đưa vào. Hà Nội đưa vào Nam hơn 75,000 cán binh nâng tổng số quân lên 170,000 người. Số chiến xa tăng lên gấp 5 lần thành 500 chiếc, trọng pháo tăng từ 170 tới250 khẩu.

Việc CS dám đưa vũ khí quân đội vào Nam VN cho thấy việc oanh tạc Lào quan trọng như thế nào, sự việc cho thấy Quốc hội Mỹ cấm oanh tạc sự xâm nhập của địch tai hại như thế nào. Nixon nói thật là cay đắng khi ta nhìn Hà Nội gây dựng sức mạnh quân sự tại miền Nam mà đành chịu bó tay chịu trận. Hai năm sau ngày ngưng bắn Hà Nội đã phục hồi sức mạnh của họ như khi mở cuộc tấn công 1972, miền Nam VN nay lại phải đối phó với mối đe dọa xâm lược của BV mà không có yềm trợ của không lực Mỹ.

Trong khi Hà Nội chuyển vũ khí đạn dược vào Nam, Quốc hội cắt xén viện trợ cho VNCH liên tục, ngân khoản do Nixon đề nghị đã bị Quốc hội cắt giảm từ hai tỷ mốt (2,1 tỷ) tài khoá 1973 xuống một tỷ tư (1,4 tỷ) tài khoá 1974 và 700 triệu tài khoá 1975. Trong khi ấy BV vẫn được CS quốc tế viện trợ dồi dào: Giai đoạn 1969-1972: 684,666 tấn hàng vũ khí, giai đoạn 1973-1975: 649,246 tấn, hai giai đoạn coi như tương đương. Ưu thế giữa SàiGòn và Hà Nội đã hoàn toàn đảo ngược. Tại Hòa đàm Paris Mỹ hứa thay thế tất cả vũ khí đạn dược bị hư hại hoặc đã xử dụng sau ngày ngưng bắn nhưng Quốc hội từ chối không cho thay thế, họ cắt giảm viện trợ do hành pháp đưa ra. Từ 2,270 triệu tài khóa 1973, bị cắt xuống còn 1,010 tài khóa 1974 và 700 triệu tài khóa 1975, các Thượng nghị sĩ, dân biểu lý luận rằng viện trợ quân sự cũng như khuyến khích chiến tranh, nếu giảm quân viện cho Sài Gòn sẽ chấm dứt chiến tranh, thực ra họ muốn bỏ VN.

Lạm phát cũng giảm viện trợ: giá quân dụng tăng 27%, giá dầu tăng 400%, cuối 1973 những vụ vi phạm của CS liên tiếp xẩy ra khiến đạn dược của miền Nam cạn dần, tháng 12 năm 1973 các nhà quân sự hành pháp đề nghị tăng thêm 494 triệu cho ngân sách viện trợ. Tháng 1, tháng 2 -1974 khi Quốc hội đang duyệt xét, quân đội miền nam VN phải tiết kiệm đạn dược, giảm hỏa lực yểm trợ, bỏ bắn quấy phá. Khi Quốc hội bác bỏ đề nghị gia tăng quân viện tháng 4-1974, chỉ ba tháng trước khi bắt đầu ngân sách tiếp liệu cho VNCH nguy kịch, sự thất bại của Hành pháp trong quân viện có nghĩa là trong những tháng kế tiếp, đường ống tiếp liệu cho miền Nam sẽ chậm dần thành nhỏ giọt.

Kho đạn dược từ 177,000 tấn tháng 1-1973 tụt xuống còn 121,000 tấn tháng 5-1974 mặc dù đã xử dụng tiết kiệm cho tới xử dụng hạn chế. Tháng 4-1974 tiếp liệu đạn đại bác thật là nguy kịch. Khoảng 35% xe tăng, 50% thiết giáp, máy bay thiếu cơ phận thay thế phải nằm ụ, đến mùa hè kho quân dụng thê thảm vỏ xe, pin máy truyền tin, nòng súng M-16.. tụt xuống dưới mức an toàn. Vì bị cúp nhiên liệu, chỉ còn 55% xe quân xa di chuyển được, khả năng lưu động vận chuyển của quân đội không còn. Quốc hội cắt giảm khiến thuốc men bị thiếu hụt, tử vong cao. Năm 1974 kho dụng cụ y khoa thiếu hụt trầm trọng, năm 1974 đã khó khăn như thế nhưng năm 1975 còn tệ hại hơn nhiều nếu Hoa kỳ không viện trợ kinh tế quân sự đầy đủ. Vì viện trợ Quân sự bị cắt giảm, đã có một số các nhà quân sự đề nghị thu hẹp lãnh thổ vì không đủ lực lượng phòng thủ.

Từ chức ngày 9-8-1974, TT Nixon vô cũng bất mãn với tình hình VN, khi kết thúc Hiệp định Paris, ông đã đề ra hai kế hoạch bảo đảm hòa bình: Trước hết duy trì sự đe dọa trừng trị của Mỹ đối với một cuộc xâm lăng từ BV và sau đó là viện trợ quân sự đầy đủ cho VNCH để cân bằng lực lượng nhưng chung cục cả hai điều kiện trên đã bị Quốc hội phá hỏng hết

Hà Nội thành công khai thác lợi dụng hòa bình để chuẩn bị chiến tranh. Điều đáng sợ nhất là Hà Nội tái võ trang trong lúc đóng tại Lào, Miên, VNCH, khi Nixon rời chức vụ ông biết rằng Quốc hội để tình trạng ấy sẽ diễn ra, miền Nam bị bức tử mà không muốn để cho Tổng thống Ford đảo ngược tình hình. Nixon bị xúc động mạnh trước tinh thần vô trách nhiệm của Quốc hội gồm đa số phản chiến, VNCH là một nước nhỏ phải phụ thuộc vào sự giúp đỡ của Hoa Kỳ để sống còn trước cuộc tấn công thô bạo của chế độ độc tài. Các ông Thượng nghị sĩ, Dân biểu muốn miền Nam VN bị đơn độc thật là phi lý, trong khi Đại Hàn, Đức quốc đều có quân đội Mỹ đóng bảo vệ, họ không muốn cho hành pháp được quyền trả đũa BV xâm lăng hoặc cung cấp cho miền Nam VN đầy đủ đạn dược.

Nixon nói sự can thiệp của Mỹ đã cứu 19 triệu người miền Nam VN trong 18 năm không bị CS cai trị từ 1954-1972 và tạo thời cơ cho các nước Nam Dương, Thái Lan, Phi Luật Tân củng cố sức mạnh để phòng ngừa CS xâm lăng, ông cũng cố gắng thuyết phục Quốc hội Hoa Kỳ vẫn còn trách nhiệm sau khi đã ký Hiệp định.

Sau ngày 27-1-1973, Quốc hội đã rút hết trách nhiệm cũa Hoa kỳ đối với VNCH, họ hủy bỏ khả năng dùng sức mạnh của Mỹ để bảo vệ hòa bình, nếu không có sự đe dọa oanh tạc trở lại BV sẽ đem quân chiếm miền NamVN, và nếu không có viện trợ quân sự kinh tế, miền Nam sẽ không đủ sức tự vệ chống CS xâm lược.

“Tôi biết họ muốn để chiến tranh VN lại phía sau lưng chúng ta. Nhưng tôi không thể hiểu tại sao hình như họ quyết định đứng nhìn VNCH bị BV xâm lăng. Cho dù ý định của họ thế nào, nhưng đó là hậu quả hành động của họ”

No More Vietnams -Trang 190

Cuối cùng xe tăng của CSBV tiến vào giữa Sài Gòn trưa ngày 30-4-1975, một đất nước có chính phủ, quốc hội, quân đội.. đã tiêu tan như mây khói một sớm một chiều.

Trang 165 sách đã dẫn, TT Nixon nói.

“Chúng ta chiến thắng ở Việt Nam nhưng không giữ được hoà bình. Thành quả mà ta đạt được sau mười hai năm chiến đấu đã bị vứt bỏ trong một cơn điên khùng vô trách nhiệm của Quốc hội”

Kết Luận

Như đã trình bầy cuộc chiến tranh can thiệp trực tiếp (involvement) của Hoa Kỳ vào Đông Dương và Việt Nam gồm hai giai đoạn thuộc các nhiệm kỳ Tổng thống của Johnson 1965-1968 và Nixon 1969-1972, 1973-1974. Giai đoạn Johnson từ 1965-1968 là cơ hội rất thuận lợi để chiến thắng CS. Đây là lúc cao điểm của thuyết Domino, năm 1965 Johnson đã được lưỡng viện quốc hội và 78% dân chúng ủng hộ đưa quân vào VNCH và Đông Dương. Johnson được Quốc hội cho tăng quân đều đều bốn năm liên tiếp, có cả thiên thời, địa lợi, nhân hòa nhưng ông đã bỏ lỡ cơ hội chiến thắng. Kế hoạch chiến tranh giới hạn “vừa đánh vừa run” của ông “Thầy Dùi” McNamara đã đưa tới thảm bại, từ sau Tết Mậu thân 1968, người dân không còn nhẫn nại được nữa, họ chống đối quyết liệt đòi phải phục hồi hòa bình đem quân về nước khi mà thuyết Domino đã đến lúc hết thời.

TT Johnson đã bàn giao lại cho người kế vị Nixon một gia tài đổ nát, một căn nhà dột, siêu vẹo. Tác giả Nguyễn Kỳ Phong trong cuốn Vũng Lầy Của Bạch Ốc trang 398 nhận xét về Nixon như sau :

“Khi Nixon được ghi vào lịch sử những vị Tổng thống Hoa Kỳ, ông có thể đượïc liệt kê là xấu hoặc tốt, giỏi hay dở. Nhưng không ai có thể phủ nhận Nixon không có một sự nghiệp chính trị ngoại hạng”

Nhưng cho dù có là Khổng Minh tái thế Nixon cũng không thể cứu vãn nổi tình hình, không thể đảo ngược được thế cờ thay đổi dòng lịch sử khi mà tỷ lệ người ủng hộ chiến tranh ngày càng tụt thang nhanh chóng: từ đầu 1967 tới cuối 1967 giảm từ 52% xuống còn 45%, từ đầu 1968 tới tháng 10-1968 giảm từ 42% xuống còn 37%, từ đầu 1969 tới tháng 10-1969 giảm từ 39% xuống 32%, từ đầu 1970 tới giữa 1971 giảm từ 33% xuống còn 28%.(nguồn Wikipedia).

Nixon chỉ trích những sai lầm trong chính sách quân sự của vị Tổng thống tiền nhiệm như sau:

-Oanh tạc BV hạn chế để họ phải ngồi vào bàn hội nghị cũng như để nâng cao tinh thần quân đội VNCH, Nixon cho rằng nâng cao tinh thần chưa đủ và Hồ Chí Minh cùng đồng bọn chỉ nghĩ tới xâm lược, họ không màng tới hòa giải.

-Johnson không xử dụng sức tấn công dữ dội của quân đội Mỹ, chỉ đánh hù dọa BV khiến cho họ lờn mặt không chịu chấm dứt cuộc chiến xâm lược miền Nam VN.

-Johnson đánh hao mòn quân BV tại VNCH nhưng ông đã thất bại vì không ngăn chận được sự xâm nhập của địch qua đườøng mòn Hồ Chí Minh. Sự giới hạn áp lực đối với địch để họ phải ngồi vào bàn hội nghị không có kết quả, ta không thể mớn trớn Hồ chí Minh từ bỏ cuộc chiến xâm lăng miền Nam mà bắt hắn phải từ bỏ. Chính sách oanh tạc BV giới hạn thất bại vì Johnson-McNamara ngây thơ tin tưởng rằng áp lực từ từ sẽ khiến địch phải hòa giải.

Chúng ta đặt giả thuyết Johnson đắc cử nhiệm kỳ thứ hai 1969-1972 thì ông đã không giữ được Đông Dương cho tới 1974, 1975 nó có thể đã sụp đổ từ những năm 1969, 1970 khi mà phong trào phản chiến lên quá cao. Ta cũng đặt giả thuyết Nixon làm Tổng thống từ nhiệm kỳ 1965-1968 tình hình chắc sẽ có nhiều biến chuyển thuận lợi, ông sẽ không bỏ lỡ cơ hội chiến thắng. Với chính sách chính trị quân sự cứng rắn Nixon không để cho CSBV cù cưa kéo dài chiến tranh như vậy mà sẽ lôi cổ họ lại bàn hội nghị ký kết hiệp định ngưng bắn, VNCH đã không sụp đổ như năm 1975. Là người hiểu rõ sự ngoan cố của CS hơn Johnson nhưng Nixon không gặp thời.

Trận oanh tạc Cộng quân trong trận chiến 1972 và trận mưa bom Giáng Sinh 1972 của Nixon không những đã đánh phủ đầu BV mà còn thị uy khối CS quốc tế đừng vuốt râu hùm, cả Nga Sô Trung Cộng đều đã khiếp sợ sức mạnh kinh hồn của không lực Mỹ mà không dám hé răng bênh vực đàn em BV. Nixon đã làm tất cả mọi nỗ lực để cứu VNCH và Đông Dương nhưng như ta đã thấy trong giai đọan cuối cùng của cuộc chiến ông đã bị lập pháp trói tay không còn quyền hành gì để cứu vãn tình thế, mọi kế hoạch chính trị quân sự của ông đều đã bị Lập pháp phá hỏng hết.

Ở đây ta thấy một yếu điểm đáng kể của chế độ dân chủ tự do: chính phủ không có thực quyền, mọi quyết định quan trọng nằm trong tay Quốc hội và cử tri, ta có thể tóm tắt sự phân chia quyền lực tại Hoa Kỳ như sau:

Lập pháp lãnh đạo, Hành pháp quản lý, cử tri làm chủ.

Nhiều người nghĩ nếu Tổng thống Nixon còn tại chức thì VNCH chưa chắc đã sụp đổ, sự thực dù ông có còn làm Tổng thống hay không thì miền Nam và Đông Dương cũng không thể tồn tại vì như ta đã thấy sau ngày 27-1-1973 ông không còn quyền hành gì về quân sự, chính trị để đương đầu với CS .

Trong truyện Chiến Tranh và Hòa Bình, nhà văn hào Léon Tolstoi đã đưa ra thuyết vĩ nhân và lịch sử, hay thuyết định mệnh lịch sử cho rằng vĩ nhân không có ảnh hưởng gì đối với lịch sử mà chỉ là công cụ của lịch sử và cũng bị cuốn theo dòng lịch sử. Có nhà phê bình cho rằng Tolstoi đã ghen tài với Napoléon khi đưa ra thuyết ấy nhưng ở đây nó cũng soi sáng cho chúng ta phần nào giai đoạn lịch sử cận đại thập niên 70.

Theo Nixon, Việt Nam đã là đề tài của trên 1,200 cuốn sách, hàng ngàn vạn bài báo, hàng mấy trăm phim và tài liệu truyền hình, đa số nhận định : Chiến tranh VN là cuộc nội chiến, Hồ Chí Minh là nhà ái quốc được đa số người VN hai miền ủng hộ, Việt Cộng được lòng dân chúng tại miền quê qua chính sách nhân đạo, đa số lính Mỹ tại VN nghiện hút sì ke gây nhiều tội ác, người Mỹ thua về quân sự, Hoa Kỳ có chính sách oanh tạc những mục tiêu thường dân, tù binh Mỹ được BV đối xử nhân đạo, phản chiến đã rút ngắn chiến tranh, Hiệp định Paris chỉ là khoảng cách vừa đủ (Decent interval) để Hoa Kỳ rút quân và VNCH sụp đổ, thuyết Domino sai, nay tại Đông Dương sau khi Mỹ rút đi cuộc sống tốt đẹp hơn…

Nixon cho rằng tất cả những nhận định trên đây đều sai hết, truyền thông báo chí đã đầu độc người dân Mỹ và phong trào phản chiến.

Người mình thường coi Kissinger là đạo diễn của Hiệp Định Paris bức tử VNCH, trên thực tế ông ta chỉ là kẻ thừa hành của Nixon, như đã thấy ngay như ông Tổng thống trong giai đọan này chẳng còn quyền hành gì để giải quyết chiến tranh huống hồ người phụ tá như Kissinger.

Cuối cùng người Mỹ đã phải chịu thua chiến lược “cố đấm ăn xôi” lợi hại của anh hủi CS da vàng ghê tởm.

Tài liệu tham khảo.

Richard Nixon: No More Vietnams, Arbor House, New York 1985.

Americanrhetoric.com/speeches/richardnixoncambodia.html: Richard M. Nixon, Cambodian incursion address

en.wikipedia.org/wiki/Cambodian_Campaign: Cambodian Campaign

Lars-Klein. com: Nixon plan for ending Vietnam war.

Digital history. uh. Edu/… Nixon and Vietnam.

Kansaspress.ku.edu: Nixon’s Vietnam war

Wikipedia: Operation Linebacker II

Wikipedia: War Powers Resolution

Answer.com: War Powers Act of 1973.

Answer.com:What is the War Powers Act?