Các cơ quan  báo chí, truyền thông trong nước đã đăng liên tục tin tức, hình ảnh về sinh hoạt được xem là “lớn nhất” từ xưa nay, với gần “1000 đại biểu kiều bào, từ gần 55  quốc gia và vùng lãnh thổ tề tựu về quê hương, để bàn chuyện xây dựng đất nước”.

Nội dung

Phát biểu trước hàng ngàn tham dự viên tại trung tâm hội nghị quốc gia Mỹ Đình, Hà Nội, Chủ tịch Nguyễn Minh Triết tuyên bố, đây là cơ hội, là diễn đàn rộng rãi để lãnh đạo đảng, nhà nước và chánh phủ trực tiếp lắng nghe ý kiến đóng góp, xây dựng của kiều bào hải ngoại.

Ông Triết  cho rằng,  hội nghị đầu tiên này có ý nghĩa đặc biệt, ông kêu gọi các đại biểu nói thẳng, nói thật những điều mà họ còn trăn trở, ưu tư, và cần được trình bày trong tinh thần xây dựng, cùng hướng về một đất nước Việt Nam phát triển và thịnh vượng.

Theo chương trình, trong thời gian hội họp, các đại biểu hướng trọng tâm vào bốn lãnh vực chính, với trên 30 đề tài tham luận là: “Giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa và truyền thống dân tộc trong cộng đồng Người Việt ở hải ngoại. Xây dựng cộng đồng người Việt ở nước ngoài đoàn kết vững mạnh, thành đạt, và hướng về đất nước. Chuyên gia trí thức kiều bào góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước. Doanh nhân kiều bào đóng góp vào sự nghiệp chấn hưng xứ sở”.

Tinh thần chung của chiến lược phát triển Việt Nam là kết nối với người Việt nước ngoài như là một cái bộ phận của Việt Nam. Nhằm mục tiêu huy động sức mạnh của bà con Việt kiều ở nước ngoài, giúp đất nước. Cái thứ 2 là thông qua bà con để Việt Nam kết thông với thế giới.

GSTS Trần Đình Thiên

Theo ban tổ chức thì thành phần tham dự hội nghị gồm có 68 đại diện hội đoàn, số đại biểu nữ là 231 người, phía nam là 669, số trí thức là 188 người, doanh nhân có 428. Đại biểu trẻ nhất 24 tuổi ở Đức, người cao niên nhất 90 tuổi từ Pháp. Các nước có đông đại biểu nhất là Mỹ, 100 người, Thái Lan 90 người, Pháp 85 và Đức 70.

Trong câu chuyện với phóng viên Ban Việt Ngữ, GSTS Trần Đình Thiên, Vụ trưởng Vụ Kinh tế Việt Nam, xem hội nghị là một thành công bước đầu,  trong việc kêu gọi kiều bào định cư toàn thế giới chung sức, góp phần xây dựng đất nước:

“Chủ trương thì nằm trong tinh thần hội nhập chung của chiến lược phát triển của Việt Nam, kết nối với người Việt nước ngoài như là một cái bộ phận của Việt Nam. Nó nhằm mục tiêu huy động sức mạnh của bà con Việt kiều ở nước ngoài, giúp đất nước. Cái thứ 2 là thông qua bà con để Việt Nam kết thông với thế giới, tôi cho đó là một chủ trương rất đúng đắng. Đây là dấu móc quan trọng để thực hiện cho được mục tiêu ấy.”

Ông Thiên tán thành những chuyên đề mà hội nghị tập trung bàn thảo trong suốt  mấy ngày sinh hoạt:

“Đồng ý với ba cái điểm ấy, rất là quan trọng, và tôi cũng muốn nhấn mạnh thêm rằng, bà con Việt Nam ở nước ngoài, còn là điểm nối của Việt Nam với thế giới, nó tạo ra cái sự lan tỏa và cũng là cái lực lượng để kéo thế giới đến với Việt Nam, chứ không phải là sức mạnh nội tại của bà con Việt Nam ở nước ngoài, đó là cái điểm mà tôi cho rằng cần được nhấn mạnh thêm.

Trong cái điều kiện hội nhập này, đây là cơ hội rất tốt để cho cộng đồng người Việt trong nước phát huy được sức mạnh của mình,  với  cái công cuộc xây dựng đất nước tại chính đất nước mà họ (người Việt hải ngoại) đang cư trú.”

Ý nghĩa

Hội nghị kiều bào lần đầu tiên được tổ chức tại Hà Nội có tạo được một số thành quả như nhà nước khẳng định qua báo đài hay không, ông Lê Hồng Hà, nguyên Chánh văn phòng, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp thuộc Bộ Công an nhấn mạnh:

“Tôi chưa có hy vọng gì lớn vào cái tác dụng mà hội nghị kiều bào nước ngoài mang lại, theo như cái tinh thần mà người ta muốn rằng đây là hội nghị Diên Hồng, tôi chưa có hy vọng hay vui mừng gì vào cái điểm ấy cả, tôi hơi buồn, vì nếu cái đất nước Việt Nam này mà chưa thay đổi cái tên “Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam”, thành nước “Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa”, bắt người ta là phải yêu cái tổ quốc Xã Hội Chủ Nghĩa, thì cái điểm ấy, theo tôi, hoàn toàn không thể đạt được.

Tôi chưa có hy vọng gì lớn vào cái tác dụng mà hội nghị kiều bào nước ngoài mang lại, theo như cái tinh thần mà người ta muốn rằng đây là hội nghị Diên Hồng, tôi chưa có hy vọng hay vui mừng gì vào cái điểm ấy cả.

Ô. Lê Hồng Hà

Một sự tranh thủ đối với người Việt ở nước ngoài, mà họ  chỉ có thể yêu đất nước của nhân dân Việt Nam, chứ còn bắt họ phải yêu Xã Hội Chủ Nghĩa thì làm sao người ta đồng tình được”.

Theo ông thì việc so sánh sinh hoạt này như “Hội Nghị Diên Hồng” đời nay, do một vài tờ báo và cơ quan truyền thông nhà nước nói đến, chắc chắn là không đúng với hoàn cảnh toàn dân quyết đứng lên ngăn chống kẻ thù phương Bắc, trong lịch sử đánh đuổi giặc  ngoại xâm của Việt Nam:

“Ý của người ta là phải tranh thủ Việt kiều, phải hoan nghênh, tham gia xây dựng đất nước Việt Nam, mà theo tinh thần di chúc của ông Hồ,  thì người Việt ở nước ngoài không thể chấp nhận được.

Cái đó là do các ông ấy tự phong thôi, nếu mà là Hội nghị Diên Hồng nhé, tôi muốn nói trên hai gốc độ, thứ nhất là phải bảo vệ đất nước chống Bắc thuộc, chống nguy cơ Bắc thuộc, thì cái hội nghị này, trong nội dung không thấy đề ra cái yêu cầu ấy.

Tôi chỉ theo dõi thấy về việc ủy ban biên giới gì đó, báo cáo về vấn đề biển, đảo, đáng lẽ ra yêu cầu của hội nghị này là phải khuyến khích, phải hiệu triệu, động viên người Việt ở nước ngoài, góp phần vào bảo vệ độc lập, chủ quyền, chống nguy cơ bị Bắc thuộc hiện nay thì, tôi thấy ý kiến đó không rõ.

Muốn người Việt góp phần mình để xây dựng đất nước, tôi thấy có vấn đề khác, đây là nước Việt Nam yêu dấu của người Việt nói chung, và trong ấy có người Việt nước ngoài, vì người Việt nước ngoài không thể có nhiệt tâm tham gia xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước Việt Nam được”.  

Theo ủy ban Nhà nước về người Việt ở nước ngoài thì, hiện có trên dưới 4 triệu người Việt sinh sống tại 101 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong số này có 300 ngàn người có trình độ đại học trở lên. Hàng năm có 500 ngàn lượt kiều bào về thăm Việt Nam, góp phần vào các công việc đầu tư, kinh doanh, văn hóa, nghệ thuật,  khoa học, kỹ thuật, từ thiện, nhân đạo.

Hiện có gần 3000 dự án kiều bào về nước đầu tư, trị giá 2 tỷ đô la . Năm rồi kiều hối do người Việt xa xứ gởi về giúp thân nhân, đã  lên tới gần 7 tỷ rưỡi đô la.