Chế độ độc tài Cuba đã chấp nhận nối lại đối thoại với Giáo hội Công Giáo để giải quyết những bế tắc về xã hội và chính trị.

Tại Cuba, do kiểm duyệt thông tin , nhiều người dân kể cả thành phần có học thức chỉ biết mơ hồ cuộc đấu tranh của giới ly khai. Cuộc đối thoại hiện nay đã củng cố vai trò trung gian của Giáo hội trên hồ sơ tù nhân chính trị cũng như trên bình diện rộng lớn hơn.

Nỗ lực trung gian hòa giải của Giáo hội Công Giáo Cuba trên hồ sơ tù nhân chính trị mang lại kết quả đầu tiên. Không khí chiến tranh lạnh bao trùm biển Hoàng Hải . Hoa Kỳ tìm cách kéo Trung Quốc vào thế trận bao vây Bắc Triều Tiên. Đó là những chủ đề chính của báo chí Pháp hôm nay.

Cuba đã chấp nhận vai trò hòa giải của Giáo hội Công Giáo

Nhật báo Công Giáo La Croix và le Figaro chú ý đến diễn tiến tình hình chính trị tại Cuba nơi mà chế độ độc tài đã chấp nhận nối lại đối thoại với Giáo Hội Công Giáo để giải quyết những bế tắc về xã hội và chính trị.

Theo La Croix, La Habana đã chấp nhận vai trò hòa giải của Giáo hội. Nỗ lực của Hội Đồng Giám Mục can thiệp trợ giúp tù nhân chính trị và thân nhân đã mang lại kết quả đầu tiên. Mọi người chờ đợi chính quyền Cuba thực hiện lời hứa chuyển tù nhân về gần gia đình và đưa những người đau ốm vào bệnh viện. Đây là một trong những yêu sách của thân nhân của khoảng 200 tù chính trị tại Cuba. Phong trào phụ nữ Áo Trắng thân nhân tù chính trị xác nhận việc chuyển trại là giai đoạn đầu trong tiến trình thương lượng giữa Giáo hội và chính quyền Cuba.

La Croix lưu ý là cuộc họp giữa Chủ tịch Raoul Castro và Chủ tịch Hội đồng Giám mục , Đức cha Diosino Garcia cùng với Tổng Giám mục La Habana, Hồng y Jaime Ortega hồi thứ năm tuần trước đã được báo của đảng Cộng Sản Cuba, tờ Granma đưa lên trang nhất với bức ảnh Chủ tịch Cuba bắt tay Chủ tịch Hội đồng Giám mục. Hôm sau, Granma đăng thêm một bài viết dài phân tích về « thời kỳ mới » trong quan hệ nhà nước và tôn giáo.

Theo nhận định của La Croix thì sự kiện trên đây cho thấy sau hai năm thay thế Fidel Castro, ông Raoul Castro dường như muốn chứng tỏ khai thông quan hệ với Giáo hội tại một nước có quá nhiều vấn nạn xã hội, chính trị và kinh tế.

Nhà ly khai Guillermo Farinas tỏ ra hoài nghi chính quyền không thực thi lời hứa. Ông đặt điều kiện là sẽ chấm dứt cuộc tuyệt thực kéo dài gần 90 ngày qua nếu chính quyền trả tự do ngay tức khắc cho 10 tù nhân trong số 200 tù chính trị. Trong bối cảnh tranh đấu bằng tuyệt thực đã cướp đi sinh mạng của một nhà dân chủ mà Giáo hội Cuba đã can thiệp yêu cầu chính quyền hòa giải với xã hội dân sự. Trích lời Chủ Tịch Hội Đồng Giám Mục Cuba, báo La Croix cho biết cuộc đối thoại hiện nay « củng cố vai trò trung gian của Giáo Hội trên hồ sơ tù nhân chính trị và mặt khác nhà nước phải đối thoại với Giáo hội Công Giáo » trên bình diện rộng lớn hơn.

Các thành viên Phong trào Phụ nữ Áo Trắng rời khỏi nhà thờ Santa Rita để tuần hành trên đường phố chính của La Habana.
Ảnh: Reuters

Cũng trên hồ sơ Cuba, nhật báo Le Figaro đi xa hơn trong phần nhận định. Nhật báo cánh hữu cho rằng Giáo hội Cuba đã sang « thế công » khi đối thoại với chính quyền cộng sản trên hồ sơ nhạy cảm « tù nhân chính trị» mà cho đến nay La Habana vẫn phủ nhận.

Câu hỏi đặt ra là vì sao chính quyền hồi tháng tư còn lên án « chiến dịch chống Cuba của Mỹ và Liên Hiệp châu Âu » mà nay lại thay đổi lập trường một cách bất ngờ như vậy ? Đầu tháng 5, họ cho phép phong trào phụ nữ Áo Trắng biểu tình hàng tuần . Rồi tuần qua , trong hai số liên tục, báo đảng đăng tin lãnh đạo đối thoại với Giáo Hội.

Tại Cuba, do kiểm duyệt thông tin , nhiều người dân kể cả thành phần có học thức chỉ biết mơ hồ cuộc đấu tranh của giới ly khai.

Theo Le Figaro, thì phong trào dân chủ tại Cuba chưa bước qua giai đoạn đấu tranh chính trị. Một người thân của nhà ly khai Farinas nói rằng mục tiêu của họ mới ở cấp độ tranh đấu « cải thiện tự do thông tin và nhân quyền ».

Để trả lời câu hỏi trên , Le Figaro mượn lời phân tích của nhà văn Erik Orsena trong quyển Mésaventures du paradis, « Những rủi ro của thiên đường » để mô tả tình trạng khó khăn của chế độ Cuba hiện nay : "Vào thời điểm đầu của cách mạng, lãnh đạo tối cao ganh tị với thánh thần. Đã có chủ nghĩa Mác soi đường thì cần gì thần thánh ? Hôm nay, trong tình thế tuyệt vọng, lãnh đạo tìm đồng minh bất cứ ở đâu, kể cả thánh thần ».

Le Figaro nhắc lại, năm 1998 ghi dấu một bước ngoặc quan trọng. Nhân chuyến viếng thăm của Đức Giáo Hoàng Gioan-Phaolô đệ nhị, Cuba trả tự do cho 300 tù nhân. Đạo Công giáo được tự do phát biểu hơn nhưng tránh tuyên bố lập trường chính trị.

 Giờ đây, cuộc tiếp xúc giữa ông Raoul Castro và chức sắc lãnh đạo Giáo hội ghi dấu một bước tiến bộ mới. Và nhật báo cảnh hữu Pháp cảnh báo : Giáo hội phải thận trọng đừng rơi vào bẫy sập của nhà nước, hãy tiếp tục thương lượng với chính quyền nhưng đừng đặt mình vào vị trí có thể thay thế giới đấu tranh chính trị.