Cùng tìm ra một đường hướng chung phù hợp với tình thế phức tạp tại Syria

Tổng thống Obama và người đồng nhiệm Nga Putin ngày 18/6/2012 bên Thượng đỉnh G20 tại Los Cabos.
AFP PHOTO/Jewel Samad

Tại Los Cabos - Mêhicô, Tổng thống Mỹ Barack Obama và đồng nhiệm Nga Vladimir Putin đã giải tỏa được xung khắc đặc biệt là về hồ sơ Syria đang gây căng thẳng trong quan hệ song phương.

Cả hai kêu gọi « phải tức khắc chấm dứt bạo lực » và để cho « người dân Syria quyền tự chọn tương lai một cách độc lập và dân chủ ».

Giới quan sát xem hồ sơ Syria là « bài toán trắc nghiệm » trong quan hệ Washington-Matxcơva kể từ khi Vladimir Putin trở lại điện Kremli. Trong tinh thần này thì lãnh đạo Mỹ-Nga đã chứng tỏ họ có đủ bản lĩnh bằng thảo luận tìm ra một đường hướng chung phù hợp với tình thế phức tạp tại Syria và nhất là giải tỏa được phần nào căng thẳng đang đầu độc quan hệ song phương Nga-Mỹ.

Hôm qua, sau hai tiếng đồng hồ thảo luận bên lề thượng đỉnh G20 tại Los Cabos, lãnh đạo hai nước đã ra thông cáo chung nhấn mạnh hai nước « kêu gọi chấm dứt bạo lực ngay tức khắc ». Obama và Putin tuyên bố « thống nhất quan điểm để cho nhân dân Syria tự lựa chọn tương lai của mình một cách độc lập và dân chủ ».

Trong khi Washington than phiền Matxcơva che chở chế độ Damas dùng võ lực đàn áp dân chúng thì Tổng thống Obama tuyên bố tìm được một thỏa thuận với Tổng thống Putin về một « tiến trình chính trị » tránh cho Syria rơi vào nội chiến.

Tổng thống Nga cũng xác định là đã tìm ra « nhiều điểm đồng thuận » với lãnh đạo Hoa Kỳ trong cuộc thảo luận mà ông gọi là « cốt lõi và nghiêm túc ».

 Phát ngôn viên tổng thống Nga, ông Dmitri Peskov giải thích thêm là « tất cả mọi hệ phái tôn giáo tại Syria đều phải được bảo đảm trong tiến trình chính trị này », phải thúc đẩy chế độ Damas và đối lập ngồi và bàn « đàm phán » vì « giải pháp đơn phương sẽ không thực tế ».

Lãnh đạo Mỹ -Nga đã không dùng lời lẽ đả kích nhau như thường thấy trong thời gian trước đây. Phát ngôn viên Nga Dmitri Peskov mô tả hai bên không sử dụng ngôn từ « cứng cỏi » nhưng « xây dựng và cởi mở » và cùng bày tỏ ý muốn gặp gỡ thường xuyên hơn.

Tổng thống Nga cũng cám ơn Hoa Kỳ đã ủng hộ Nga gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới và mời ông Obama sang thăm.

Bên cạnh hồ sơ Syria, trong cuộc gặp gỡ song phương tại Los Cabos vào hôm qua, hai bên cùng kêu gọi «Iran phải có thái độ nghiêm túc tạo lại uy tín trên thế giới và tuân thủ những bổn phận về hạt nhân ».

Trên hồ sơ hệ thống phòng thủ chận tên lửa mà NATO đang bố trí tại châu Âu, lãnh đạo Mỹ-Nga tuyên bố tuy vẫn bất đồng nhưng « sẽ tiếp tục tìm kiếm một giải pháp ».

Theo nhận định của AFP, lúc tiếp xúc với báo chí, Tổng thống Putin với tác phong lạnh lùng cố hữu của một sĩ quan mật vụ đã trình bày tóm gọn trong hai phút. Trong khi đó, Tổng thống Obama phát biểu súc tích hơn và với giọng nói thư thái, tóm lược nội dung cuộc thảo luận được ông dùng thuật ngữ ngoại giao đánh giá là « thẳng thắn ».

Không rõ Tổng thống Mỹ có thành công trấn an Tổng thống Nga về mối lo âu bị mất ảnh hưởng tại Syria hay không ?

Nhưng theo cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, Ben Rhodes, thì nếu ông Putin có điều gì thất vọng thì ông đã bày tỏ công khai.