Vụ án xử ông Lý Tống giả phụ nữ gây án đã thu hút sự chú ý của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ

Thứ Sáu 22-6 toà án quận hạt Santa Clara có phiên xử sau cùng của vụ án Lý Tống. Chánh án Andrea Y. Bryan đã tuyên phạt ông 6 tháng tù và 3 năm quản chế.

Phiên toà chấm dứt một vụ án gây sôi nổi trong cộng đồng người Việt từ hai năm qua, khi Lý Tống giả gái, vào một thính đường nơi Đàm Vĩnh Hưng đang biểu diễn và xịt hơi cay vào mặt ca sĩ này.

Khoảng 200 người Việt đã tụ họp trước tiền đình toà án để bày tỏ sự ủng hộ Lý Tống, nhiều người đến từ miền nam California. Khoảng 50 người được vào phòng xử theo dõi.

Hỏi ý kiến về những hành động của Lý Tống và vụ án, một cư dân San Jose tham gia biểu tình hôm nay là cô Hằng phát biểu:

“Anh Lý Tống không được xử công bằng vì khi Giám sát viên Dave Cortese vào thăm anh trong tù, anh ấy có đưa ra băng hình trái ngược với những nhân chứng khai trước toà nói họ bị chảy nước mắt, ho là điều không chính xác. Nhưng toà không cho chiếu vi-đi-ô thì điều đó cũng bất công.”

Cô Hằng so sánh việc toà kết tội Lý Tống với vụ việc một nữ sinh gốc Việt ở bang Texas mới đây bị phạt tù một ngày vì thường xuyên bỏ học.

“Chánh án chỉ làm việc như máy móc chứ không xét đến tình tiết của vấn đề. Sau khi coi lại hoàn cảnh gia đình của em vì cha mẹ li dị, em phải đi làm để giúp đỡ anh em trong nhà thì chánh án đã hủy bản án.”

Cô Hằng hy vọng sau khi ông Cortese xem phim và gặp bồi thẩm đoàn thì Lý Tống sẽ được trắng án.

Trong một tháng qua kể từ khi kết tội và Lý Tống bị bắt giam ngay, một thỉnh nguyện thư với hơn 7 nghìn chữ ký đã được gửi đến các cơ quan chức năng để xin giảm án. Cũng trong những tuần qua Giám sát viên Dave Cortese và Nghị viên Kansen Chu đã vào thăm Lý Tống tuyệt thực trong tù.

Cuộc vận động kéo dài cho đến sáng nay khi diễn ra phiên toà chót để định mức án.

Ý kiến xung quanh bản án

Nhiều người đã đến để ủng hộ, trong đó có Nghị viên Kansen Chu.

Ông Nguyễn Tái Đàm, cựu Chủ tịch Ban Đại diện Cộng đồng Việt Nam Bắc California nói: “Toà chỉ nghĩ đến pháp lí thôi mà không quan tâm đến vấn đề chính trị. Toà án cần có tình và lí. Bồi thẩm đoàn dù đã đi đến quyết định Lý Tống phạm luật, nhưng có bồi thẩm viên nhìn ra vấn đề nên đã viết thư xin giảm án cho Lý Tống.”

Khoảng 200 người Mỹ gốc Việt đã tụ tập trước tòa để vận động đòi thả ông Lý Tống.

Ông Ngô Văn Luận, một cựu chiến sĩ pháo binh Việt Nam Cộng hoà có ý kiến: “Lý Tống hành động cho mọi người chứ không riêng cho ông ấy. Nếu bắt Lý Tống có tội thì những người tổ chức cho Đàm Vĩnh Hưng đến hát cũng có tội. Tôi hy vọng Lý Tống được trắng án. Tôi rất kính trọng ông ấy.”

Đến trước toà có sinh viên Thảo Nguyễn, mới tốt nghiệp khoa chính trị học và sẽ học luật tại Đại học Santa Clara. Cô tham gia vì muốn chánh án giảm án cho Lý Tống. Theo cô, việc làm của Lý Tống là một hành động chính trị chứ không phải bạo động phạm pháp.

Ông Nguyễn Nghĩa, cựu chiến sĩ Sư đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hoà cũng cho rằng bồi thẩm đoàn chưa hiểu đúng nguyên nhân sâu xa của Lý Tống. Ông nói: “Toà coi hành động của Lý Tống là quậy phá nhưng mục đích của ông là chống đối cộng sản. Giữa ông ấy và Đàm Vĩnh Hưng không có gì cả.”

Một trong những người tổ chức buổi biểu tình hôm nay là ông Vũ Huynh Trưởng, Tổng Thư ký Ủy ban chống Cộng Bắc California.

Ông nêu quan điểm của mình: “Quan toà sẽ phán quyết như thế nào, đó là luật lệ của nước Mỹ. Còn đối với lịch sử Việt Nam và đối với cộng đồng người Việt tị nạn cộng sản thì Lý Tống vô tội vì anh ấy tranh đấu cho tự do, dân chủ cho dân tộc Việt Nam.”

Luật sư Đỗ Văn Quang Minh có mặt trong phòng xử để theo dõi, sau khi chánh án tuyên án đã có nhận xét về bản án như sau:

“Trong trường hợp Lý Tống, người quản chế và cả công tố cũng đã đề nghị phạt ở mức thấp nhất. Cái đó có nghĩa là không nên phạt thêm tù ngày nào nữa vì thời gian ở tù vừa qua đã đủ.”

Luật sư Minh kể: “Bà chánh án đã đọc qua tất cả các đề nghị và quyết định phạt ở mức giữa thấp và trung bình. Bà tuyên án Lý Tống 6 tháng tù và 3 năm quản chế.”

Trong phiên toà, Lý Tống có muốn nói, nhưng luật sư ngăn cản. Ông muốn đọc bản tuyên bố nói bồi thẩm đoàn đã không công bằng và chỉ trích hệ thống pháp luật Hoa Kỳ. Tài liệu này ông đã phổ biến vào tháng trước và bà chánh án đã đọc.

Theo lời chánh án, Lý Tống không tỏ ra hối hận về việc làm của mình. Luật sư Minh cho đó là lí do bà đã xử phạt cao hơn mức đề nghị của quản chế và công tố viên.

Tuy nhiên, theo luật sư Minh với 3 tội đại hình và 2 tiểu hình thì 6 tháng tù là một bản án nhẹ.

Luật sư Nguyễn Tâm, đã biện hộ cho Lý Tống trong phiên xử đầu tiên cũng đồng ý như thế. Ông đưa thí dụ vào tuần trước có một người chỉ phạm tội đụng xe bỏ chạy không thôi mà đã bị kêu án 3 năm tù. Như thế để thấy Lý Tống với nhiều tội hơn mà chỉ bị phạt 6 tháng tù là nhẹ.

Cả hai luật sư Minh và luật sư Tâm đều bày tỏ sự ngạc nhiên khi chánh án Andrea Y. Bryan đã không phạt ở mức nhẹ nhất theo đề nghị mà nặng hơn một chút dành cho Lý Tống.

Kháng án?

Với hình phạt đó và với thời gian Lý Tống đã bị ở tù, nếu là một tù nhân tốt không quậy phá thì trong vòng 54 ngày tới Lý Tống sẽ được thả.

Về tình trạng quản chế 3 năm, luật sư Minh cho biết sẽ không gây trở ngại gì cho việc di chuyển của Lý Tống trong nước Mỹ. Điều kiện sẽ do người sĩ quan quản chế quyết định.

Sau khi bản án được công bố, ông Vũ Huynh Trưởng tuy không hài lòng vì mong muốn Lý Tống được thả ngay đã phát biểu: “Anh Lý Tống phải ở tù là chấp nhận khó khăn như chia sẻ với anh em đấu tranh trong nước cũng đang bị ở tù.”

Về khả năng kháng án, luật sư Tâm nói mọi phạm nhân có quyền kháng án nhưng việc này rất khó. Thứ nhất là luật sư công sẽ không lập hồ sơ, còn mướn luật sư riêng tốn khoảng 25 nghìn đô-la, trong khi đó vẫn phải ở tù trong thời gian kháng án. Thông thường cũng khó lật ngược lại.

“Theo tôi thì anh Lý Tống sẽ chấp nhận bản án. Sau 54 ngày ra khỏi tù, anh ấy vẫn là anh hùng của cộng đồng người Việt.” Luật sư Tâm nhận định như thế.

Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả, hiện dạy học và là một nhà báo tự do sống tại vùng Vịnh San Francisco.