Ngoại trưởng Del Rosario cho rằng các cuộc thương lượng ngầm « có hại hơn là có lợi »

Thượng nghị sĩ Antonio Trillanes IV và ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario (DR)

Theo nguồn tin chính thức từ Philippines được AFP hôm nay 19/09/2012 đưa lại, thì một nghị sĩ từng bị tù vì âm mưu đảo chính, đã tiến hành thương lượng bí mật với Trung Quốc về vấn đề tranh chấp chủ quyền trên biển. Sự kiện này cho thấy những mâu thuẫn nội bộ của Philippines.

Ông Edwin Lacierda, một phát ngôn viên của Tổng thống Benigno Aquino cho biết, thượng nghị sĩ Antonio Trillanes đã « được phép » bí mật thương lượng với các viên chức Trung Quốc để giải quyết vấn đề tranh chấp chủ quyền ở vùng bãi cạn Scarborough tại Biển Đông.

Tuy nhiên việc này gây bất đồng sâu sắc cho Ngoại trưởng Albert Del Rosario, người chịu trách nhiệm chính thức trong việc thương thuyết với Trung Quốc nhưng bị loại khỏi các cuộc thương lượng ngầm.

Ông Trillanes tuyên bố ông có nhiệm vụ làm giảm căng thẳng với Bắc Kinh sau khi các cuộc thảo luận giữa hai bên bị ngưng vào tháng Tư, và lên án Ngoại trưởng Philippines là « phản bội » với chiến thuật bị cho là cứng rắn. Ông nói với AFP : « Hiện nay không còn khủng hoảng ở Scarborough, nhưng suýt nữa thì đã có chiến tranh. Đó là một hành động phản bội (của ông Del Rosario) ».

Nghị sĩ này nói rằng tuyên bố của ông Del Rosario lên án Trung Quốc hăm dọa Philippines đã gần như dẫn đến một cuộc đối đầu trực tiếp. Trillanes cho biết ông đã gặp gỡ các « viên chức cao cấp Trung Quốc » ít nhất 15 lần tại Manila và Bắc Kinh kể từ tháng Năm.

Trả lời phỏng vấn trên truyền hình hôm thứ Hai 17/9, Ngoại trưởng Del Rosario cho rằng các cuộc thương lượng ngầm « có hại hơn là có lợi », tuy không nêu tên ông Trillanes.

Để hạn chế các tranh cãi trên báo chí, phát ngôn viên của Tổng thống, ông Edwin Lacierda trong cuộc họp báo hôm nay đã tuyên bố : « Tôi có thể nói dứt khoát rằng Ngoại trưởng được Tổng thống tín nhiệm ». Ông cũng đọc một bản tường trình của Trillanes cho rằng tình hình ở Scarborough có tiến triển nhờ vào « nỗ lực hợp tác » với ông Del Rosario. Tuy nhiên ông không thể trả lời được câu hỏi vì sao Tổng thống lại bổ nhiệm thêm ông Trillanes làm nhà thương thuyết bên ngoài.

Ông Trillanes từng là cựu sĩ quan hải quân, nằm trong số những người cầm đầu hai cuộc đảo chính hụt chống lại Tổng thống Gloria Arroyo vào năm 2003 và 2007. Ông được ông Aquino vốn đối nghịch với bà Arroyo, ân xá trong lúc vụ xử ông về tội nổi dậy chưa kết thúc.

Tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines đã bùng lên từ tháng Tư, khi các tàu của hai nước đối đầu tại bãi cạn Scarborough. Đây là một đảo đá cách đảo chính Luzon của Philippines khoảng 140 hải lý, trong khi đảo Hải Nam của Trung Quốc cách xa gấp bốn lần.

Bắc Kinh yêu sách chủ quyền trên hầu như toàn bộ Biển Đông dù vị trí xa hơn các nước láng giềng.