Theo quy định trong chương trình, “những xe từng không đạt tiêu chuẩn hoặc có thể không đạt tiêu chuẩn” sẽ phải được mang đến smog check ở những tiệm được chứng nhận STAR.
WESTMINSTER (NV) - Nhiều người sở hữu xe cũ tại California hiện đau đầu vì luật mới về smog check, có hiệu lực từ ngày 1 Tháng Giêng, 2013, buộc các chủ xe này chỉ được smog check tại các tiệm thuộc chương trình STAR. Những người gốc Việt không rành Anh ngữ cũng gặp nhiều khó khăn khi phải thích ứng với các điều luật mới.
Một bảng hiệu dành riêng cho các tiệm smog check trong chương trình STAR. Từ ngày 1 Tháng Giêng, xe cũ phải đến smog check tại các tiệm này. (Hình: Thiên An/Người Việt)
“Mới đầu không biết chữ STAR trong thư nghĩa là gì, phải nhờ thằng con trai tìm hiểu rồi kiếm giùm một tiệm, tìm mãi mới ra,” ông Du Ðức, cư dân Los Angeles, nói với nhật báo Người Việt. “Mà không smog check thì không được sticker, không có xe mà đi.”
Khi nhận được thư của DMV để đăng bộ chiếc xe Toyota đời 1997 có số dặm khá cao của mình, ông Ðức được báo rằng ông chỉ có thể đến những tiệm STAR để kiểm tra mức khói xe. Những ai đi xe mới có thể đến bất kỳ tiệm smog check nào, riêng với những người đi xe cũ nhận thư DMV có nội dung tương tự như ông Ðức, chỉ có thể đến các tiệm smog check đã được cấp chứng nhận loại STAR.
Cơ Quan Phụ Trách Sửa Chữa Xe của California (BAR) ban hành luật này nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn việc smog check, với lý do để bảo vệ môi trường.
Theo quy định trong chương trình, “những xe từng không đạt tiêu chuẩn hoặc có thể không đạt tiêu chuẩn” sẽ phải được mang đến smog check ở những tiệm được chứng nhận STAR.
Trước đây, với hệ thống kiểm soát cũ, chủ xe có xe bị hư hại nhẹ nhưng “biết cách,” cũng sẽ “đạt” (passed) tiêu chuẩn. Bây giờ, hệ thống smog check mới chặt chẽ hơn, những hư hại của xe sẽ hiện rõ lên trên máy điện toán chuyên dụng, và dù xe bị hư nhẹ, chủ xe phải lo mang đi sửa nếu muốn xe được tiếp tục vận hành.
“Nhiều người tuy có xe hư nhưng ráng đi vài năm lúc chưa có tiền mua xe mới, bây giờ, luật khó hơn, không biết họ có ‘pass’ được không, họ buộc phải sửa,” ông Toàn Trần, làm việc tại tiệm Moran Smog Test Only, nói. Ông cho rằng chủ xe đời cũ bị ảnh hưởng mạnh nhất vì luật mới này.
Quả thật, nếu có xe đời cũ không đáng giá bao nhiêu mà phải trả cả ngàn đồng để sửa xe, thì đúng là “đã nghèo mà còn gặp cái eo”.
Khác với ông Toàn, ông Neil Huỳnh, chủ tiệm TTT Smog Check, nói: “Luật mới không thay đổi gì nhiều, vừa tốt cho môi trường, vừa tốt cho mọi người. Hệ thống mới chỉ giúp việc smog check khách quan, trung thực hơn thôi.” Ông so sánh việc thử khói xe “cũng như thử máu vậy, cần chính xác”.
Cũng theo ông Toàn, luật mới về smog check chỉ thay đổi về cách quản trị, không ảnh hưởng đến kết quả smog check. Tuy vậy, ông cũng đồng ý rằng đa số người tiêu dùng hiện chưa biết về chương trình STAR, và số tiệm smog check được vào chương trình này còn ít, vì thế, nhiều người có thể gặp khó khăn.
Chỉ những tiệm tuân theo các luật lệ chặt chẽ của tiểu bang mới được cho vào chương trình này. Phần đông các tiệm smog check hiện chưa được vào STAR vì nhiều lý do khác nhau như thời gian chờ làm giấy tờ hoặc những đòi hỏi phức tạp của BAR.
Trong thời gian hiện tại, khi chỉ có một số ít tiệm smog check được vào chương trình STAR, việc kiếm ra một tiệm đã khó, kiếm được một tiệm tin tưởng được có lẽ còn khó hơn.
Người tiêu dùng cần biết tiệm smog check nào phù hợp, và nhất là không dựa vào luật mới để lợi dụng sự thiếu hiểu biết của khách hàng. Một số tiệm ngay trong khu vực Little Saigon đã được chứng nhận STAR mà không hề tăng giá tiền smog check, dù tốn tiền nhiều hơn khi tham gia chương trình.
Một chiếc xe đang được smog check tại tiệm TTT Smog Check, thuộc chương trình STAR. Còn rất ít các tiệm smog check ở California tham gia chương trình này. (Hình: Thiên An/Người Việt)
Bù vào những rắc rối mang đến cho người tiêu dùng, chương trình STAR cung cấp một số trợ giúp, tùy vào mức thu nhập của chủ xe. Những ai có xe không “pass” smog check và gặp khó khăn tài chính, có thể điền đơn CAP để được cấp tiền sửa xe, tối đa là $500, hoặc bán xe cho chính phủ, với giá từ $1,000 đến $1,500. Ðơn CAP, địa điểm của các tiệm STAR smog check, cũng như các thông tin chi tiết về chương trình, được đăng trên trang mạng www.smogcheck.ca.gov.
Với những chủ xe muốn điền đơn CAP nhưng không rành Anh ngữ, cách tốt nhất là nhờ người thân tìm hiểu giùm trên trang mạng của BAR, hoặc bỏ thời gian để lùng một tiệm STAR smog check đáng tin cậy.
