“Cái lợi mà không gì có thể sánh bằng là cả nhà cùng xúm xít bên nhau, phụ giúp nhau làm bánh rồi cùng ngồi ăn với nhau trong không khí đầm ấm của ngày Tết,”
Cảnh gói bánh Tết ở nhà ca sĩ Nam Trân. (Hình: Nguyễn Cao Nam Trân cung cấp)
WESTMINSTER, California (NV) – Người ta thường bảo ở khu Little Saigon sướng quá, muốn bất cứ cái gì thì chỉ cần bước ra chợ là có ngay. Nhưng dạo gần đây, cư dân Little Saigon lại không muốn ra tiệm mua bánh Tết mà có phong trào quay vào bếp, tự tay nấu những món mình thích. Năm nay, số người tự gói bánh chưng, bánh tét rất đông và càng ngày càng đông hơn.
Ca sĩ Nguyễn Cao Nam Trân thích tự tay mình gói những cái bánh tét theo đúng ý, hơn là ra tiệm mua, dù có tiện hơn.
“Điều quan trọng nhất của cái bánh tét là phải thơm, ngon và đẹp mắt,” cô nói. “Muốn đẹp, bánh phải có màu xanh dịu dàng, tươi mát dễ nhìn. Nam Trân dùng hai loại lá là bồ ngót và lá dứa pha lại với nhau để bánh có màu vừa ý,” cô cho biết.
Khi bắt tay vào việc, cô mới biết là lau cho lá chuối mua ở chợ cho sạch sẽ không phải là chuyện dễ. “Nấu nước sôi xong, lau lá bao nhiêu lần mới thấy sạch. Bánh làm để bán số nhiều, chắc chắn không thể nào sạch được,” cô kể.
Và yếu tố vệ sinh cũng là điều làm cô quyết định tự dành thời gian, vốn rất eo hẹp đối với mọi người, để gói bánh ở nhà.
Cô nói: “Ở nhà, mình biết mình bỏ cái gì vô bánh, và mình tin chắc là bánh nhà làm luôn luôn sạch sẽ hơn. Ở nhà, rủi ro làm rớt miếng thịt xuống đất, Nam Trân bỏ ngay. Ở tiệm, ai mà biết họ làm gì.”
Lý do khác nữa khiến cô ca sĩ bận rộn này lại muốn thu xếp công việc, sắn tay áo vào bếp là vì cô muốn có những cái bánh vừa vặn.
Bày nếp, đậu, thịt chuẩn bị gói bánh tét. (Hình: Huỳnh Xuyến cung cấp)
“Bánh tiệm thường là to và dài quá, hay nhỏ và ngắn quá, nói chung là nhìn không đẹp. Nam Trân muốn cái bánh tét chỉ chừng 35 cm, chỉ vừa đủ cho hai người ăn,” cô nói.
Cô cười: “Nhưng lý do chính để Nam Trân thích nấu nướng là ‘ham vui’. Mà làm bánh ở nhà có không khí Tết, vui lắm. Rồi khi nếm cái bánh mình tự tay làm mà thấy ngon miệng, thú vị lắm.”
Cô có cách nấu bánh trong lò oven rất tiện lợi. “Cách này, mình không cần phải canh chừng giờ giấc, cứ tới giờ là lò tự tắt,” cô cho biết. “Thường thường, Nam Trân nấu bánh trên 12 tiếng cho thật chín. Ở tiệm, có khi họ nấu không kỹ, làm bánh hay bị ‘lại gạo’.”
Gói bánh cho đúng cách để đúng ý Nam Trân là miếng lá trong cùng phải nằm ngang. “Như vậy, khi lột bánh, tay mình không bị dính nếp và lại dễ cắt nữa,” cô giải thích.
Làm bánh đã vui, mà khi “đi Tết” bà con, lại càng vui hơn khi nói rằng bánh do mình tự làm, cô cho hay.
Bảo vệ truyền thống, bà cháu cùng gói bánh Tết ở Texas. (Hình: Nguyễn Kim Du Hạ cung cấp)
Dĩ nhiên, gói bánh ở nhà, mình có thể tiết kiệm được khá nhiều tiền bạc, nhưng đó không phải là lý do của cô Nam Trân.
Một người khác ở Westminster cũng rất bận rộn, nhưng cũng muốn tự tay làm bánh Tết ở nhà, dù trước đây chưa làm bao giờ. Đó là cô Xuyến Huỳnh.
Cô Xuyến kể: “Tôi tự làm bánh tét ở nhà vì xưa nay tôi thích nấu bếp. Chưa từng được ai dạy làm bánh, tôi vô Facebook, tìm được nhóm ‘Vietnamese Cooking Group’ rồi gia nhập nhóm. Vui lắm, mỗi người có một công thức khác nhau. Mình cứ thấy cái nào thích hợp thì mình làm theo. Học ở đây chưa đủ, tôi còn vô Youtube học thêm.”
Dù là mới làm thử bánh tét vài lần, cô Xuyến đã cảm thấy rất hài lòng với kết quả của mình. Cô nói: “Tôi vui lắm. Bây giờ tôi có công thức riêng, ăn rất ngon và rất vừa miệng.”
Cô khuyên mọi người nên thử gói bánh một lần để thấy công việc dễ dàng như thế nào. Cô dặn trước: “Mới làm thì gói bánh tét trước. Bánh chưng đòi hỏi kỹ thuật hơn thì mới có cái bánh vuông vứt được.”
Như cô Nam Trân, cô Xuyến cũng biết bánh ở tiệm hay bị “lại gạo”, nhưng cô có cách nấu nhanh cấp thời mà chắc chắn bánh chín hẳn.
“Tôi học của mấy chị trên internet là nấu bằng nồi áp xuất (pressure cooker) cho mau. Chỉ hai tiếng là bánh chín như nấu bằng nồi thường suốt 14 tiếng,” bà chia sẻ kinh nghiệm. “Một nồi ‘8 quart’, tôi nấu được bảy bánh tét dài 7 inch.”
Với cô Xuyến, ngoài chuyện ăn vừa miệng, làm bánh ở nhà còn là để tránh hóa chất.
“Tôi thấy bánh ở tiệm, họ để không biết bao lâu rồi, nhưng khi mua về, để thêm một thời gian nữa mà chưa khi nào tôi thấy bánh bị thiu. Không dám nói chắc, nhưng tôi sợ có hóa chất,” bà nói.
Ở Houston, Texas, nơi ra tiệm là cũng có mọi thứ, không thua gì khu Little Saigon, nhưng cô Nguyễn Kim Du-Hạ cũng thích tự gói bánh ở nhà với những lý do riêng.
“Gói bánh là phong tục cổ truyền của người mình. Tôi muốn gia đình cùng quây quần bên nhau làm thức ăn Tết để giữ cái không khí hết sức Việt Nam này,” cô trình bày. “Dạy con cái phải yêu văn hóa Việt, yêu cội nguồn cả năm trời cũng không bằng một lần gói bánh Tết như vậy.”
Hai đứa con gái của cô, một lên sáu, một lên chín, rất hăng hái trong việc phụ bà và mẹ gói bánh. Thậm chí, hai bé còn hối thúc người lớn về chuyện gói bánh khi gần cận Tết. Gói bánh Tết đã là truyền thống gia đình cô rồi.
Cô cười nói thêm: “Nhưng lý do nữa là bánh làm ở nhà vừa miệng mình hơn. Ở nhà, mình ngâm gạo rồi xào với nước cốt dừa cho rút vào nếp để vừa dính vào nhau thì gói dễ dàng hơn mà khi ăn, nếp béo hơn.”
Cô biết làm bánh ở nhà rẻ hơn mua ở tiệm, dù tiết kiệm cũng không là lý do của cô.
“Cái lợi mà không gì có thể sánh bằng là cả nhà cùng xúm xít bên nhau, phụ giúp nhau làm bánh rồi cùng ngồi ăn với nhau trong không khí đầm ấm của ngày Tết,” cô so sánh. “Mấy đứa nhỏ con tôi cũng thích Tết như con nít ở Việt Nam hồi xưa vậy. Thấy nó đem bánh đi học để khoe bạn bè rồi cho cả lớp ăn, tôi rất vui lòng. Vì mình đã làm cho tụi nó có được niềm tự hào dân tộc.”
Vệ sinh cũng là lý do phụ để cô muốn nấu bánh ở nhà. “Lau bao nhiêu lần cái lá mới sạch sẽ được. Điều này lại càng làm tôi muốn tự mình làm bánh cho yên tâm,” cô tình thật.
Các tiệm bánh Van’s ở Little Saigon, từ trước đến giờ, vốn được rất nhiều người đến mua bánh chưng, bánh tét, nay cũng thấy khách mua có giảm sút đi.
Tại tiệm trong khu thương mại trên đường Brookhurst, một nhân viên cho biết: “Mấy năm nay khách mua bánh có ít đi so với hồi trước.”
Tiệm trong khu chợ ABC có rất đông khách ra vào, nhưng đa số, họ mua những món khác. Số người mua bánh rõ ràng không bao nhiêu.
Năm đầu tiên tự gói bánh, nhưng bánh tét làm ra cũng đẹp không thua ở tiệm. (Hình: Huỳnh Xuyến cung cấp)
“Bánh chưng, bánh tét thì có người quen cho đầy nhà rồi, tôi không cần mua. Mà mua bánh tặng họ thì kỳ quá, vì họ vừa tặng mình rồi,” bà Nguyễn Thị Kiên, cư dân Westminster, nói.
Ông Nguyễn Hữu Tâm, ở Westminster, cũng không mua bánh. Ông cười to: “Tôi không mua bánh chưng vì vợ tôi không dặn mua. Nhiệm vụ của tôi là ra mua bánh mứt và hạt dưa thôi.”
Mấy năm trước, nhà thờ La Vang có tiếng là làm bánh Tết bán được rất nhiều mà năm nay, khi phóng viên Người Việt gọi đến thì được cho hay là không bán nữa.
Không thể kết luận rằng vì người ta tự gói bánh ở nhà mà có thể ảnh hưởng đến sự kinh doanh bánh Tết tại khu Little Saigon. Cũng có thể, càng ngày người nấu bánh bỏ mối với giá rẻ hơn ở tiệm, càng đông hơn.
Tuy nhiên, chuyện rõ ràng trước mắt là phong trào tự làm bánh Tết, vừa để ăn, vừa làm quà tặng thân bằng, quyến thuộc, càng mạnh mẽ hơn. Và cứ theo đà này, trong vài năm nữa, cư dân Little Saigon sẽ ăn Tết bằng bánh nấu ở nhà – hoặc nhà mình, hoặc nhà người quen.
