Theo dõi tin tức liên quan đến thị trường địa ốc và bất động sản tại Hoa Kỳ trên mạng Internet, người ta thấy có những bài nói về việc “Qua Mỹ mua nhà” hay “Mời Người Việt qua Mỹ mua nhà”.

Một căn nhà biệt thự tại Hoa Kỳ. Photo courtesy of vietphd.org

Vậy chuyện người từ Việt Nam qua Hoa Kỳ mua nhà ra sao? Đây là đề tài của chuyên mục Câu chuyện Hằng tuần kỳ này.

Đầu tư khi giá rẻ

Báo Đô Thị.Net chuyên đưa tin nhanh về mua bán bất động sản trong bài viết “Qua Mỹ mua nhà” cho rằng chuyện một số người Việt trong nước sở hữu một căn nhà ngay tại Hoa Kỳ, không còn là chuyện lạ, khó tin nữa.

Tình hình này đặc biệt sôi nổi là từ khi Hoa Kỳ bước vào tình trạng suy thoái kinh tế hồi năm 2008, nhiều người thất nghiệp, mất hết mọi nguồn thu nhập, không còn cách nào trả nổi món nợ khổng lồ ký vay mượn, đôi khi lên tới mấy trăm ngàn đô la khi mua nhà, nên phải giao nhà lại cho ngân hàng để cơ sở tài chánh này bán lại với giá thấp, hầu thu hồi phần nào tiền đã xuất ra cho khách hàng vay.

Giới thừa tiền, lắm bạc tại Việt Nam nhận thấy đó là một cơ hội bằng vàng cho họ, nhất là những gia đình có con cháu du học ở Mỹ. Nếu sắm được một căn nhà ở Mỹ thì họ không phải trả tiền ký túc xá quá cao làm chỗ cho con ở trọ lo ăn học, mà lại có thể thu về món tiền khá nếu cho thuê vài phòng trong căn nhà lớn.

Ông Calvin Trần, giám đốc điều hành Chi hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài, có trụ sở tại Sài Gòn và California nói về nhu cầu mua nhà của người Việt tại Mỹ, ngày càng tăng thời gian gần đây:

“Hiện nay phong trào của người Việt qua Mỹ mua nhà là có, bởi vì hiện nay nhà đất ở Việt giá rất cao, nhà bên Mỹ lại rẻ. Một số đại gia và thành phần làm ăn khá ở Việt Nam muốn đưa tiền qua Mỹ đầu tư để chuẩn bị cho con cái của họ, trong trương lai qua bên đó ở, hoặc có nhà ở khi đi du lịch, đồng thời cũng muốn chuyển gia sản đến một nơi tương đối an toàn, có nghĩa là nếu bên này mất thì còn tiền bên kia, bên kia mất thì vẫn còn bên này.”

Nhờ có sẵn tiền trong tay nên nhiều người từ Việt Nam qua đã mua được những căn nhà tốt, giá hợp lý, nhờ thanh toán ngay bằng tiền mặt, đặc biệt là đối với những căn nhà có hơn hai phòng ngủ thường được người Việt ưa chuộng.

 Một ngôi nhà rao bán ở Mỹ. Photo courtesy of dothi.net

Bà Nga Dung Nguyễn, giám đốc công ty địa ốc Alpha Realtor có văn phòng tại Houston, Texas cũng có giải thích vì sao người Việt đến một số nơi tại Hoa Kỳ để tậu nhà cửa:

 “Hiện giờ bên Việt Nam, giá nhà ở Saigon, Hà Nội, đắt hơn ở New York, Tokyo. Nếu vào khu nhà của Việt Nam ở California, giá bán foreclosure (bán tháo) có thể đẩy lên 10% hay 20 %, đó là thị trường mà người Trung Quốc, Mainland (Lục địa) và Việt Nam vào mua rất đông. Tại Houston này, giá nhà rất rẻ, số du học sinh từ Việt Nam qua đây cũng rất đông, vì tiền phải chi phí, đỡ tốn kém hơn bên California. Bố mẹ học sinh, không phải là đại gia, không phải là thành phần nhiều tiền lắm thì chỉ có thể mua được nhà ở Houston, chứ họ không mua nổi nhà ở New York hay California.”

Trả lời câu hỏi là có thể biết về con số người từ Việt Nam qua Mỹ mua nhà hay không? Bà Nga Dung đáp:

“Tôi không đếm nổi, nhưng nếu vào trường đại học cộng đồng Houston, thì thấy học sinh Việt Nam qua đây rất đông, và nếu vào trường đại học Downtown Houston University thì số học sinh chiếm hơn phân nửa. Ra ngoài phố, trong quán ăn thì thấy số học sinh qua đây ăn học rất nhiều, phải lựa Houston để dễ sống hơn các nơi khác.”

Ông Đức, một doanh nhân ở Houston cho biết có những khu siêu thị vắng khách từ lâu nhưng vẫn được duy trì:

“Có những khu shopping của người Việt cứ để trống cả một hai năm nay, bị đóng thuế dễ sợ lắm, nhưng chủ nhân vẫn OK mà chả thấy ảnh hưởng gì, thì điều đó chứng tỏ là toàn của mấy ông lớn, chuyển tiền qua để có giấy tờ làm ăn, được sang bên này, vì làm như vậy là có lợi cho họ.”

Mua nhà cho con em du học

Các số liệu chính thức do chánh phủ liên bang Hoa Kỳ phổ biến gần đây cho thấy, tính đến giờ có trên ba triệu căn nhà trên toàn quốc Mỹ đã bị ngân hàng tịch thu, vì những người chủ tạm của những căn nhà đó, không còn đủ khả năng tài chánh để trả góp tiền nhà hàng tháng, do bị mất việc làm hoặc làm ăn thua lỗ mà phải bỏ lại tất cả, gần như ra đi với hai bàn tay trắng.

Với hàng mấy triệu căn nhà rơi vào tình cảnh đó, thị trường bất động sản ở Hoa Kỳ trở nên ế ẩm, người bán đổ, bán tháo thì quá nhiều, người mua chẳng có bao nhiêu, sự việc đó được giới chuyên gia địa ốc gọi là “chạm đáy” nhưng lại là một cơ hội bằng vàng cho các nhà đầu tư bên Việt Nam muốn tậu nhà cửa bất động sản, cao ốc, siêu thị trên đất Mỹ.
Bà Ngô Thị Hiền, giám đốc công ty địa ốc Metro Home, một chuyên gia địa ốc hành nghề lâu năm tại vùng thủ đô Washington giải thích về chuyện người Việt thích qua Mỹ mua sắm nhà:

“Không phải chỉ mới bây giờ mà từ lâu nay, năm mười năm trước người Việt hay những cán bộ có quá nhiều tiền đã qua Mỹ mua nhà. Ngoài những gì họ có ở Việt Nam, họ muốn có thêm ở nước khác, và nước mà họ tin tưởng nhất, luôn luôn là Hoa Kỳ.

Có rất nhiều người từ Việt Nam qua đây mua nhà trả tiền mặt, nếu quay về Việt Nam mua nhà, chúng ta cần phải có hộ khẩu, còn trong nền kinh tế tự do, ở Hoa Kỳ thì nếu có tiền thì không cần phải có quốc tịch Hoa Kỳ, hay có thẻ xanh, có tiền mặt là có thể mua được nhà.

 Nếu đặt vấn đề vay mượn thì những người đó không vay mượn được, vì không làm việc tại Hoa Kỳ nên không chứng minh được lợi tức.

Tại những vùng có nhiều người Việt sinh sống như Nam và Bắc Cali, Houston, Washington DC, có nhiều người mua nhà. Họ không nói họ là cán bộ nhưng giải thích là cần mua nhà vì bán được đất ở Việt Nam. Chuyện này ngày càng xảy ra nhiều hơn, vì thấy là mua nhà hay đất ở Hoa Kỳ rất an toàn, không bị kỳ thị, hơn nữa đối với nhà đất thì có lên có xuống, nhưng chờ thời gian dài hạn, từ 15 năm tới 30 năm thì địa ốc lên giá từ bốn đến năm lần, do đó không có cách đầu tư nào tốt hơn là địa ốc, xét về lâu dài.”

Thủ tục không đơn giản

 Một ngôi nhà rao bán ở Mỹ. Photo courtesy of bantinnhadat.vn

Tuy nhiên, việc mua nhà ở Mỹ không đơn giản như người ta tưởng, luật pháp của Hoa Kỳ bắt buộc những khoản tiền mặt trên 10 ngàn đô la thì cần phải chứng minh nguồn gốc, hơn nữa các dịch vụ chuyển số lượng tiền quá lớn từ Việt Nam sang Mỹ, vì lý do anh ninh nên càng bị kiểm soát kỹ hơn.

Phía nhà nước Việt Nam lâu nay vẫn áp dụng quy định không cho phép người xuất cảnh mang theo quá 7 ngàn đô la, nếu muốn chuyển những khoản tiền lớn, với lý do đầu tư ra nước ngoài, hoặc chuyển tiền cho con du học, phải được ngân hàng nhà nước chấp thuận.

Cô Lan Anh, chuyên gia địa ốc hành nghề tại tiểu bang Virginia cho hay, người Việt qua Mỹ mua nhà chỉ có một cách thanh toán duy nhất là trả bằng tiền mặt, chứ có phương cách nào khác, tuy nhiên việc sử dụng tiền mặt ở Mỹ cũng đặt ra lắm điều phức tạp:

“Bây giờ người Việt mua nhà là trả toàn tiền mặt, vì nếu không có quốc tịch hay số an sinh xã hội thì không có cách nào vay được tiền, ngoài ra còn phải có chứng minh về việc chuyển tiền. Lan Anh chưa bao giờ gặp những trường hợp mua nhà trả tiền mặt, vì nếu không có cách nào chứng minh nguồn tiền mặt từ đâu tới thì cũng khó lòng bỏ tiền đầu tư để mua nhà.”

Cách thức để có thể có được khoản tiền mặt lớn mấy trăm ngàn đô la để trả cho căn nhà được mua ở Mỹ ra sao?

Một số người từng chuyển tiền qua lại, giữa Việt Nam và Hoa Kỳ ngoài những dịch vụ chính thức và hợp pháp, thì phần lớn những người Việt mua nhà ở Mỹ thường chọn vài cách qua những khoản tiền Việt kiều gởi về giúp thân nhân được giao tại Mỹ và nhận bên Việt Nam qua những cú điện thoại hay thư xác nhận.

 Ngoài ra còn một cách khác chuyển tiền ra nước ngoài, đó là dùng thẻ tín dụng của ngân hàng nước ngoài với hình thức “tích tiểu thành đại”, mỗi lần chuyển một ít, làm liên tục ngày này qua ngày khác sẽ thành khoản tiền lớn.

Về những mánh lới chuyển tiền “lậu” không qua hệ thống hợp pháp hay chính thức, ông Calvin Trần kể lại:

“Khi chuyển tiền từ quốc gia này sang quốc gia khác thì bộ tài chánh hai nước phải thông qua và được chấp nhận, nhưng hiện nay giữa Việt Nam và Mỹ có đường dây chuyển tiền rất hay và nhanh. Danh từ trong nước gọi là “áp máy” lấy tiền, có nghĩa là ở Sài Gòn hay Hà Nội, có người ngồi đó, bên Mỹ cũng có người ngồi sẵn, hai bên nói qua lại, nếu đúng người như đã sắp đặt thì xem như tiền triệu đã được chuyển qua lại. Chuyện đó đã có từ mấy năm nay rồi.”

Tuy nhiên, nhằm chống nạn đầu cơ trong lãnh vực điạ ốc, giới chuyên gia trong ngành cho biết Hoa Kỳ áp dụng chính sách thuế đánh trên nhà cửa rất nặng.

 Đây là khoản tiền thuế đánh trực tiếp trên giá bất động sản đang sở hữu với mức từ một đến ba phần trăm tùy theo từng tiểu bang. Với một căn nhà giá trung bình trên dưới 300 ngàn đô la, thì mỗi năm chủ nhà phải nộp tiền thuế cho chánh quyền tiểu bang từ ba ngàn đến chín ngàn đô la, một năm. Đây là một số tiền không nhỏ đối với những ai muốn đầu tư vào việc mua nhà để cho thuê lại kiếm lời.