Đức quốc, 06.12.2010 - Chiều hôm qua chủ nhật, ngày 5 tháng 12 năm 2010 tôi tạt qua một gia đình trẻ có hai cháu bé đang học lớp ba và bốn.

Trước khi đi ngủ chuẩn bị cho ngày mai đầu tuần đi học hai cháu bé nói nhỏ với bố mẹ: „Chúng con đã để chiếc giày trước cửa phòng.“ Khi được nghe như vậy tôi nghĩ ngay đến một truyền thống Kitô giáo rất đẹp tại Âu Châu: Các trẻ em mong Thánh Nicolas mang quà đến, mà truyền thuyết kể rằng phải để chiếc giày trước cửa sổ và Thánh Nicolas sẽ đến vào ban đêm bỏ quà vào đấy. Ngài đến trong đêm mồng 5 rạng sang mồng 6 tháng 12.

 Hầu như tất cả trẻ em tại Âu Châu được sống trong huyền thoại đẹp này của Công Giáo từ nếp sống giáo dục của bậc mẫu giáo. Cha mẹ luôn là hiện thân của Thánh Nicolas bí mật đặt quà vào chiếc giày cho các con mình khi các cháu đang ngủ và cha mẹ luôn nhắn nhủ phải ngoan thì `Thánh Nicolas´ mới tặng quà như ý các con xin (phụ huynh hầu như đều đáp ứng điều các con đã viết vào danh sách mơ ước giao cho Thánh Nicolas).

Một điều thiện hảo để cho các phụ huynh tặng quà đến con em, ngay cả các gia đình Việt Nam không công giáo tại Âu Châu (chiếm đa số dân cư) đều thực hành truyền thống tốt đẹp này, cho dù không biết nhiều về vị Thánh Nicolas.

Ngày này Thánh Nicolas biểu tượng cho một người đàn ông vui tính mang bộ râu trắng che gần hết khuôn mặt, đầu đội chiếc mũ nhọn, má đỏ hồng, mặc áo khoác màu đỏ tươi viền trắng và đeo trên vai chiếc bao to chứa đựng các món quà đem đến khắp phố phường trao tặng cho các trẻ em. Đó là Thánh Nicolas hoặc theo hiện đại gọi là Ông Già Noel. Hai danh từ xưng tên này đôi lúc làm cho người dùng lầm lẫn diễn tả cho hai nhân vật khác nhau.

Nhân vật nổi tiếng Nicolas có thật trong lịch sử nhân loại. Các nước không có truyền thống Kitô giáo như ở Việt Nam chỉ biết danh gọi Ông Già Noel, có lẽ theo tục lệ lấy từ tiếng Pháp: Père Noel và đa số người Việt không biết rõ về nguồn gốc đạo của Thánh Nicolas, nên cứ theo thời gian trở thành tên gọi trong dân gian của người Việt. Tiếng Anh gọi ngài là Santa Claus, tiếng Đức Sankt Nikolaus hoặc Weihnachtsmann, tiếng Hà Lan gọi Sinterklaas, bên Đông Phương gọi ngài là Sviatoi Nikolai…

Truyền thuyết kể rằng: Thánh Nicolas đã có một quá khứ đạo hạnh rất lâu đời trong đạo Công Giáo. Từ thế kỷ thứ 16 Thánh Nicolas đã có một huyền thoại là người hay mang quà trao tặng cho các trẻ em Âu Châu vào ngày 6 tháng 12 hàng năm.

Ngày tặng quà mồng 6 tháng 12 dựa vào ngày qua đời của Thánh Nicolas tại Myra thuộc vùng Tiểu Á, ngày nay là Demre thuộc nước Thổ Nhĩ Kỳ.

 Thánh Nicolas sống trong thời Giáo Hội Kitô giáo tiên khởi tại đây vào khoảng năm 280. Năm 19 tuổi ngài được truyền chức linh mục và sau đó và trở thành Giám Mục của thành Myra. Đức cha Nicolas đã qua đời tại Myra vào ngày 6 tháng 12 năm 343. Ngài được chôn cất trong nhà thờ chính tòa Myra và nơi đây đã trở thành một địa điểm hành hương cho người Công Giáo và Tin Lành trong một nước đa số theo đạo Hồi (Thổ Nhĩ Kỳ).

Ðức Giáo Hoàng Clêmentê X đã phong Đức giám mục Nicolas lên bậc Hiển Thánh vào năm 1670. Năm 1087 các thủy thủ người Ý đã đem hài cốt của Thánh Nicolas về thành phố Bari miền Nam Ý gần Neapel. Nơi đây dân Ý xây dựng một sân vận động tân tiến và đặt tên của ngài.

Thánh Nicolas sinh ra trong một gia đình giàu có và có lòng nhân từ luôn giúp những kẻ nghèo khó. Sau khi song thân qua đời ngài đã mang tất cả tài sản chia cho các gia đình nghèo trong vùng. Có truyền thuyết kể rằng ngài giúp người nghèo bằng cách bí mật ném những đồng tiền được gói trong chiếc bí tất qua cánh cửa sổ hoặc ống khói lò sưởi và ngài đã cứu được các cô gái trẻ trước hiểm họa mãi dâm.

Từ thế kỷ thứ 6 loan truyền nhiều câu chuyện hào hùng về Thánh Nicolas. Ngài đã trở thành quan thày cho các thủy thủ bởi vì ngài đã cứu một chiếc thuyền trước cảnh đắm chìm bằng cách làm cho sóng nước lặng yên. Tại Liên Sô và các nước Đông Âu đã gọi ngài là Sviatoi Nikolai và là một vị thánh nổi tiếng tại Đông Phương.

Từ thế kỷ 11 đến 16 đã có khoảng 2.200 nhà thờ đã lấy tên Thánh Nicolas làm danh gọi, nhất là trong những miền Âu Châu thuộc rặng núi Alpen. Bên giáo hội Đông Phương cũng chẳng kém, có hàng ngàn nhà thờ lấy tên của ngài.

Từ thời Trung Cổ vào ngày kính Thánh Nicolas đã có những lễ hội và diễn kịch về ngài, nhất là trong các nhà dòng của thời ấy. Mỗi học sinh được đóng vai của Thánh Nicolas vị giám mục nhân từ, người thứ hai đóng vai người giúp việc cho ngài. Theo ngày tháng vai của người giúp việc trở thành vai nhập của kẻ hung dữ để dọa nạt trẻ con nhằm đề cao lòng bác ái yêu người của thánh nhân. Tùy theo địa phương đặt tên gọi cho kẻ xấu này, thí dụ tại Đức đặt tên Knecht Ruprecht, ở Áo và Đông Âu "Krampus", tại Pháp Père Fouettard và ở Hà Lan Zwarte Piet.

Thời gian ấy Châu Mỹ được khai hóa và người Hà Lan mang truyền thống của Thánh Nicolas đến Bắc Mỹ với "Sinterklaas" và "Zwarte Piet" rồi từ đó ngài trở thành Santa Claus với một khuôn mặt tròn trĩnh, mái tóc trắng và cỡi xe trượt tuyến mang quà trao tặng trẻ em trên toàn thế giới. Người Hà Lan đến Mỹ và xây dựng một thánh đường đầu tiên tại New York rồi lấy tên Nicolas đặt tên cho nhà thờ.

Ngày nay, Santa Claus và Ông Già Noel thường được pha trộn với nhau. Trong vai vị Thánh Giám Mục truyền thống của Giáo Hội, thánh Nicolas mặc áo choàng màu đỏ, đội nón giám mục và cầm gậy mục tử, biểu tượng cho một mục tử nhân lành luôn giúp người nghèo, nhất là trẻ em.

Giới thương gia đã dùng hình ảnh đôn hậu và nổi tiếng của Thánh Nicolas làm quảng cáo cho các sản phẩm của mình, thí dụ vào năm 1900 hãng nước ngọt Coca Cola lấy hình Santa Claus làm thương hiệu trở thành nổi tiếng trên toàn cầu.

Thánh Nicolas là đấng bảo trợ cho các em thiếu nhi và cũng là một vị Thánh được biết nhiều nhất trong các quốc gia không có truyền thống Kitô giáo.

Xin Thánh giám mục Nicolas chúc lành cho các cháu Thiếu Nhi trong ngày hôm nay.

VietCatholic News