Chẳng lẽ vì một nước láng giềng khó chơi nào mà chúng ta phải bán nước (như bán nhà) để dọn đi nơi khác.

Từ xưa người Việt đã nói rằng, có hai điều không thể chọn lựa, đó là cha mẹ ruột và nước láng giềng, vì nó đã sẵn như vậy, chẳng thể thay đổi. Chẳng lẽ vì một nước láng giềng khó chơi nào mà chúng ta phải bán nước (như bán nhà) để dọn đi nơi khác.
 
Trong bài trả lời của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang với báo Tuổi trẻ ngày 25/6 vừa qua, có đoạn như sau:“Trước kia chỉ có một con sâu làm rầu nồi canh. Nay thì nhiều con sâu lắm! Nghe mà thấy xấu hổ. Không nhẽ cứ để mãi như vậy, mai kia người ta nói là cả một bầy sâu, tất cả là sâu hết. Thế đâu có được! Một con sâu đã nguy hiểm rồi. Một bầy sâu là chết cái đất nước này!”
 
Giương Đông kích Tây

Cũng trong bài trả lời này, ông Sang khẳng định về việc chống tham nhũng: “Dứt khoát phải tiến hành thành công. Ðó là mệnh lệnh của nhân dân. Không thể để nghị quyết trung ương 4 không thành công, là phụ lòng tin của dân, của đảng, là không vì lợi ích của nhân dân, của tổ quốc. Chúng ta không có con đường nào khác, chỉ có một lựa chọn duy nhất là phải thành công.
 
Cho dù phải chấp nhận những biện pháp đau đớn cũng phải làm, vì đó là sự sống còn của đảng, của chế độ và tương lai tươi sáng của đất nước này.
 
Nhiều cử tri TP.HCM đã nói thẳng với tôi ‘một số cán bộ có ăn (hối lộ) thì cũng ăn vừa phải thôi. Ăn hết như thế thì còn đâu để nhân dân ăn’, nghe thật xót xa, đau đớn và xấu hổ. Do vậy, nhất định phải làm trong sạch đảng, trong sạch bộ máy nhà nước, không còn cách nào khác”.
 
Nhìn từ lòng dân, thì đây là một lời nói có tính khích lệ, an ủi… đúng lúc, để phần nào “dìm” cơn phẫn nộ Trung Quốc về việc mời thầu trên biển Đông, mà nhiều người dự kiến sẽ biểu tình vào ngày 1/7/2012.
 
Với việc mời thầu của Trung Quốc, nhiều ý kiến trong nội bộ đảng cũng tự an ủi với nhau rằng, đó là cách giương Đông kích Tây thôi, chứ chẳng có “nước ngoài” nào nhảy vào khu tranh chấp để thầu đâu.
 
Việc này cũng giống như mỏ Núi Pháo vừa qua, dân chúng thì khiếu kiện và biểu tình tùm lum, nhóm của Nguyễn Thanh Phượng vẫn bán sang tay thành công cho “nước ngoài” đấy thôi. Quan trọng ở đây là “nước ngoài” nào, khi mà với các nhóm phe phái như hiện nay, họ có trong tay hàng tá quốc tịch, tài khoản ở hàng trăm ngân hàng quốc tế, việc lập nên một công ty “nước ngoài” còn dễ hơn trở bàn tay. Tài nguyên và tài sản của nhân dân, họ thâu tóm và tự bán cho chính mình để lấy tiền lời hợp pháp, thì có 100 bộ máy chống tham những cũng sẽ là “không thích hợp”.
 
Trung Quốc không danh chính ngôn thuận đứng ra thầu khai thác biển Đông, nhưng trong cái quyền còn nhiều ngụy biện và lấp lửng “cùng nhau khai thác” này, họ tự lập các công ty “nước ngoài” là quá dễ. Nếu Việt Nam không cương quyết, khi họ đã tự lập các công ty nước ngoài rồi, việc thầu với chính họ thì đâu còn gì để nói.
 
Cho nên, với việc chống tham nhũng cũng vậy, phải cấp tiến hóa và cập nhật hóa thì mới mong hiểu được tình hình hiện nay, chứ bảo thủ hóa theo hướng của ông Nguyễn Phú Trọng và Trương Tấn Sang (theo nghĩa tham nhũng là cầm phong bì tiền mặt) thì con lâu mới chống được. Bởi mọi luật lệ về tiền bạc nói chung của Việt Nam vẫn còn phải chấp nhận 5 đến 10% tiền “bôi trơn” hợp pháp, đó là chưa nói tiền lãi hợp pháp, mà thực chất giống như câu chuyện hai bợm nhậu tự bán rượu cho mình, từ tờ mờ sáng cho tới khuya, chỉ có một đồng được giao dịch mà hai gánh rượu thì đi tong.
 
Nếu thiếu hiểu biết và thiếu thông tin, việc “giăng lưới” chống tham nhũng mãi mãi chỉ bắt được những con cá thí, chứ bầy đàn cá và cá lớn thì phải chịu thua. Tự nó cũng là trò giương Đông kích Tây mà thôi, bởi đánh động ở chỗ này thì chỗ kia đã thu xếp xong mọi sự.
 
Thay đổi chế độ

Cũng trong bài trả lời phỏng vấn của ông Sang, cái ý ngầm và cũng là ý hay nhất mà ông nói đến, đó là tham những có thể làm thay đổi chế độ, đảng phái.
 
Không phải ngẫu nhiên mà ông nói ra điều này, nó xuất phát từ nội bộ đảng đang chia rẽ nghiêm trọng. Chính TT Nguyễn Tấn Dũng đã vài lần phát biểu mình là người đứng đầu nhà nước, đành rằng nhà nước chưa phải là đảng, chưa phải chế độ (trong hình thức bộ tam quyền lực tại VN, khi còn có Tổng bí thư, Chủ tịch nước ở đó).
 
Rõ ràng phe cánh của ông Dũng đang ngày càng mạnh lên vì nó dính trực tiếp tới tiền và những vụ ép phe hàng vô số tỷ USD. Trong khi ông Trọng và ông Sang thì thân cô thế cô, vì không điều phối được đồng tiền của quốc gia.
 
Tại Việt Nam đang nổi lên một câu ngạn ngữ mới: “Chúng ta không sống bằng lương, nhưng vẫn sống bằng lương đấy”. Bởi với mức lương như hiện nay, có lý tưởng hóa cỡ nào đi nữa, thì cũng chỉ đủ cho khoảng 49% nhu cầu của một người công chức - viên chức, trong khi họ có cả gia đình phải lo.
 
Cái câu “một người làm quan cả họ được nhờ” vừa sai vừa đúng trong bối cảnh hiện nay. Sai là vì lương thấp, giúp được ai, mà đúng là vì bổng lộc, quyền lợi ngầm rất nhiều. Chính một bộ máy đang loay hoay với đồng lương, mà nhóm chống tham nhũng lại không có tiền để nâng lương, thành ra nói đâu mấy người nghe. Bộ máy ở dưới vừa muốn sếp của mình chống tham nhũng thành công để có tiền tăng lương, họ vừa lo kiếm bổng lộc hàng ngày để đủ sống, để dư giả, nên đầy mâu thuẫn.
 
Trong cuộc họp trung ương đảng gần đây, một đảng viên cao cấp tiết lộ cho biết có hơn 100 ngàn đảng viên (cả nước có khoảng 3,6 triệu đảng viên) bị kiểm điểm do sai phạm, biến chất; có khoảng 135 đảng viên cao cấp gây mất đoàn kết nội bộ đảng. Nội bộ mất đoàn kết và mâu thuẫn gây gắt, ai cũng muốn thủ thế cho riêng mình, đó là điều đương nhiên.
 
Cho nên cuộc chiến chống tham những, cũng giống như cuộc chiến với nước láng giềng xấu tính, không chỉ đến từ những cái sai phạm, biến chất, mà còn đến từ những thứ tưởng như tốt đẹp.
 
Chưa có chứng cứ gì cụ thể, nhưng cũng khó để không nghi ngờ việc hệ thống tham nhũng không nhúng tay vào việc “Trung Quốc mời thầu trên biển Đông” - nơi thuộc chủ quyền của Việt Nam. Bởi lịch sử đảng cũng cho thấy, đã có nhiều chóp bu của họ sẵn sàng dâng hiến, buôn bán biển đảo của đất nước.
 
Chính vì vậy, khi ở gần một nước láng giềng khó chơi như Trung Quốc, thì từ việc nội bộ như chống tham nhũng cho đến bảo vệ biên cương hải đảo đều cần phải làm từ gốc. Mà cái gốc ở đây là tiềm lực, là đồng tiền của người dân đang bị cơ chế độc đảng và một nhóm ít quyền lực điều phối theo hướng có lợi cho tham ô, móc ngoặt của bản thân họ. Nhìn theo hướng này sẽ thấy những phát biểu như của ông Sang vừa tội nghiệp vừa ảo tưởng, vì nó chỉ đi lòng vòng bên ngoài, kêu la than khóc, chứ chưa thực sự đi vào “tâm bệnh” để trị dứt điểm. 

Mà “tâm bệnh” ở đây là chế độ, ông Sang đã nói đến “thay đổi chế độ”, nếu việc chỉnh đốn nội bộ bất thành. Mà cơ hội để thành thì khá mong manh