Nghi thức Tưởng niệm & Thánh lễ An Táng Cha Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân, OFM

“Đám tang có gì đâu mà khóc. Người chết thì về Thiên Đàng với Chúa mà! ... Các đám tang trong dòng Phanxicô, người phát biểu phải nói làm sao để mọi người phải phá lên cười. Thế mới hay!”. (Cha Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân)

LTS: Có nhiều bài phát biểu của đại diện các đoàn thể trong 2 buổi lễ Tưởng niệm tại Đền Thánh Tử Đạo và Thánh lễ An Táng Cha Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân, OFM, hôm 21-01-2017. Saigon Echo xin mạn phép được trích đăng 3 bài phát biểu của Tiến Sĩ Trần An Bài, nguyên Chủ Tịch Cộng Đồng Công Giáo VN, San Jose; Trưởng Hướng Đạo Trần Văn Long và đoạn kết của anh Vũ Anh Nhật, đại diện Phan Sinh, trong đó diễn tả một phần nào đời sống thánh thiện và khả kính của vị mục tử đã dâng hiến cả đời để phục vụ đàn chiên, theo gương Cha Thánh Phanxicô, và cuối cùng là Lời Cầu Nguyện của Giáo Dân được đọc trong Nghi Thức Tưởng Niệm.


Linh mục Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân, OFM (1930-2017)


BÀI PHÁT BIỂU CỦA Tiến Sĩ TRẦN AN BÀI TRONG NGHI THỨC TƯỞNG NIỆM CHA NGUYỄN MẠNH TÂN

Kính thưa quý Cha, quý Tu sĩ, quý Cụ, quý Ông Bà và Anh Chị Em,
Kính thưa Quý Vị Quan Khách,
Kính thưa tang quyến cha Nguyễn Mạnh Tân.

Vào ngày 19-5-2002, tức là đã gần 15 năm qua, Đức Cha Patrick McGrath, Giám Mục Giáo Phận San Jose, sau khi công bố thành lập Giáo Xứ Việt Nam tại San Jose, đã đến Nhà Thờ này và chủ sự Thánh Lễ Đại Trào và đặt tên cho cơ sở này là Nguyện Đường Các Thánh Tử Đạo Việt Nam.

Từ ngày đó đến sáng hôm nay, chúng ta mới lại có một buổi họp mặt thân thương khá đông đủ như ngày nào. Cơ sở Nguyện Đường này có lẽ không thay đổi gì lắm, nhưng về nhân sự thì quá đổi thay. Một số lớn các vị cao niên hôm nay không còn ai trông thấy nữa. Và nét mặt, mái tóc của mỗi người chúng ta cũng đã khác xưa khá nhiều. Hình như ai cũng có vẻ đẹp lão ra!

Quý Vị đã được nghe câu chuyện của mẹ tôi khi đi thi quốc tịch Mỹ. Bà không biết đọc, không biết viết, ngay cả tiếng Việt Nam, nói chi đến tiếng Mỹ. Bà đã nói với người phỏng vấn câu này - một câu vắn tắt - về lịch sử Hoa Kỳ: “Tổng Thống đầu tiên của Mỹ là Oai Tân. Tổng Thống hiện nay của Mỹ là Linh Tân. Tôi đi lễ ở đường Sinh Tân, nhà thờ của cha Nguyễn Mạnh Tân.” Chấm hết. Bà chỉ nói có vậy. Thế mà bà đậu quốc tịch Hoa Kỳ.

Nhiều người ở xa hỏi tôi: “Vậy chứ cha Nguyễn Mạnh Tân là ai?” Đối với mỗi một người quàng khăn tang hôm nay, cũng như đối với mỗi gia đình của Qúy Vị, chắc chắn ai cũng có câu trả lời rất hay, rất đặc sắc và hoàn toàn khác nhau về cha Tân.

Riêng đối với tôi thì câu trả lời về Cha Tân cũng dài dòng và lý thú lắm. Cha Nguyễn Mạnh Tân là ai? Tức là người đang nằm trong quan tài này là ai?

Thưa, đây là một linh mục dòng Phanxicô.
Chúng ta quen lấy tên ông thánh Phanxicô để gọi tên Dòng Ngài đã lập. Nhưng ít người để ý đến tên thật mà Thánh Phanxicô đã chính thức đặt tên cho dòng của Ngài là gì. Tên đúng của dòng Phanxicô đã đăng ký với Giáo Hội là “Dòng Anh Em Hèn Mọn”.

Cha Nguyễn Mạnh Tân là Linh Mục Dòng Anh Em Hèn Mọn. Vậy cha đã làm gì để chứng tỏ mình là hèn mọn? Nhiều người trong chúng ta đều đã thấy cách sống hèn mọn của cha. Riêng tôi, tôi đã nhiều lần chứng kiến rõ ràng: Mỗi ngày, sau khi các giáo dân đã ra về hết, cửa cơ sở này đóng lại thì một mình cha - chỉ một mình cha - cởi áo dòng và đi làm vệ sinh toàn cơ sở này. Một mình cha lau chùi, sắp xếp các ghế ngồi và để vào xe ngay ngắn. Một mình cha kỳ cọ các nhà vệ sinh và nhà bếp. Cộng đồng định thuê người làm các công việc này thì cha nói không cần, đó là việc của cha. Tôi nói với cha, nếu cha dành thời giờ để làm những việc vệ sinh này thì cha đâu còn giờ soạn bài giảng và nguyện ngắm. Cha trả lời: “Mình vừa lau chùi nhà cầu, vừa soạn bài giảng về cuộc đời Chúa Cứu Thế. Có sao đâu?”

T.S. Trần An Bài phát biểu trong buổi lễ Tưởng niệm Cha Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân

Kính thưa Cộng Đoàn,

Khi lên đây, tôi đã nhủ lòng rằng nhất quyết tôi không xúc động, nhưng xin lỗi Quý Vị, khó quá! Tôi sẽ cố gắng kìm hãm xúc động của mình.

Tôi nhớ có một lần khi phát biểu trong một đám tang có cha Tân chủ lễ, tôi đã khóc và nhiều người trong Cộng Đồng cũng khóc. Về nhà, cha Tân nói với tôi thế này:

“Đám tang có gì đâu mà khóc. Người chết thì về Thiên Đàng với Chúa mà! Các tu sĩ dòng Phanxicô thường bảo nhau rằng, ai nói trong đám tang mà khóc, đó là nói dở. Mà nếu lại làm cho người nghe khóc thì lại càng dở hơn nữa. Các đám tang trong dòng Phanxicô, người phát biểu phải nói làm sao để mọi người phải phá lên cười. Thế mới hay!”.

Vâng, thưa cha Cố, cha cứ chịu khó nằm yên đó, cha đừng có ngồi dậy la con, để con thử làm theo lời cha xem thế nào nhá.

Kính thưa Cộng Đồng,

Phải là người tinh ý và gần gũi cha Tân lắm thì mới biết được điều bí mật này: Hồi cha Tân mới về ở tại căn phòng phía cuối nhà thờ kia, Mỗi lần gần ngài, tôi thấy có cái mùi gì là lạ. Tìm hiểu ra thì mới biết cha chỉ có 2 bộ áo dòng màu nâu đã sờn chỉ. Một tuần cha thay chiếc áo nâu một lần và 3 ngày, cha mới tắm một lần. Còn đôi dép của cha thì kinh khủng lắm. Nó đứt nhiều chỗ và được nối lại bằng sợi dây thép. Đất và ghét bám từng tầng từng tầng.

Chưa hết, cha lại còn muốn nuôi thêm mấy con chó, mấy con mèo ở trong phòng ngài nữa. Anh em chúng tôi thấy vậy, sợ quá, can ngăn ngài mãi và cuối cùng cha mới đồng ý chỉ làm một cái nhà nuôi chim bồ câu để trên cây, ở bãi đậu xe phía sau dưới kia.

Chúng ta nhớ rằng Thánh Phanxicô ngày xưa rất yêu các thú vật và Ngài nói được ngôn ngữ của chúng và Ngài gọi chúng là anh em. Cha Nguyễn Mạnh Tân của chúng ta cũng muốn làm y như vậy. Thế cho nên ngài mới có nhiều mùi lạ.

Nhưng có một điều khá thú vị này là hình như lâu ngày, các giáo dân quen với cái mùi lạ của cha Nguyễn Mạnh Tân và có người đặt tên cho cái mùi đó là “Mùi Phanxicô”. Lâu dần, không những họ “Quen mùi Phanxicô”, mà lại còn “Yêu mùi Phanxicô” nữa.

Hỏi rằng nếu không yêu thì làm sao mỗi ngày giáo dân đến đây tham dự các giờ phụng vụ càng ngày càng đông? Nhà thờ này sức chứa chỉ có khoảng 200 người mà đến sau, cha phải ra ngoài sân làm lễ. Hàng năm, cứ đến Tuần Thánh hay Lễ Giáng Sinh, có tới cả 2.000 người đổ về đây, đứng chen chân, bất chấp trời mưa, trời nắng, để tham dự các lễ nghi thờ phượng Chúa.

Thì ra, Chúa không phải chỉ ngự ở những Thánh Đường nguy nga lộng lẫy, mà Chúa còn đến bất cứ nơi nào, dù chật chội, nóng nực, giá lạnh như Nguyện Đường này, để chúc lành cho các giáo dân.

Một vị mục tử của Chúa, đã dùng chính cuộc sống của mình để làm gương sáng, để thu hút và kết nạp các con chiên – mà không quan tâm đến cơ sở to hay nhỏ, đến phép tắc luật lệ thế gian. Mục tử đó chính là cha Nguyễn Mạnh Tân.

Ngày xưa, Cha Thánh Phanxicô thuộc dòng dõi quý tộc. Ngài thích tiệc tùng, không chịu học hành, mà lại thích làm hiệp sĩ (knight) đi đánh giặc. Trong một trận đánh, ngài thua trận và bị tù. Vì nhà giàu nên được bố lãnh ra. Từ đó, ngài bỏ nghề hiệp sĩ, tìm đến những người nghèo, tìm đến những người bị đàn áp, bị đối xử bất công để giúp đỡ họ. Ngài dùng tiền bạc dư thừa của cha mẹ để ban phát cho những người nghèo hèn, bất chấp sự ngăn cấm của cha mình. Xưa nay chỉ có cha từ con, nhưng chính Thánh Phanxicô đã từ cha ruột của mình. Một ngày kia, bị cha cằn nhằn hoài, Thánh Phanxicô cởi hết áo quần trả lại cho cha mình và nói: “Đấy, tôi trả hết những thứ này cho cha. Từ nay, tôi không có cha ở trần thế nữa, mà tôi chỉ có một Cha ở trên trời thôi.”

Chính Chúa Giêsu đã dạy chúng ta rằng Ngài đến thế gian không phải để phá luật, mà để kiện toàn lề luật. Và Chúa cũng đã khẳng định rằng luật lệ được làm ra để phục vụ con người, chứ không phải bắt con người phải phục vụ lề luật.

Cha Nguyễn Mạnh Tân đã đến với chúng ta trong tinh thần đó. Ngài không có liên quan gì đến những mâu thuẫn giữa giáo dân và giáo quyền. Ngài nói rằng bổn phận của ngài là phải bênh đỡ những kẻ cô thân cô thế, những kẻ gặp hoạn nạn. Ngài có các bí tích do năng quyền linh mục Chúa trao. Cho nên, ai cần thì ngài phải ban phát. Người chết phải được xức dầu, người muốn theo đạo, phải được rửa tội. Không ai làm thì ngài phải làm. Ai cấm thì ngài cũng cứ làm.

Đó là những mảnh đời đặc biệt của một linh mục Nguyễn Mạnh Tân. Nhưng trước khi là linh mục, cha Nguyễn Mạnh Tân đã là một sĩ quan quân lực VNCH. Ngài đã từng đeo lon Đại Úy và đã giữ chức Quận Trưởng Quận Dakto.

Đồng bào San Jose đều thấy cha Nguyễn Mạnh Tân rất nhiều lần mặc áo dòng cầm Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ đi biểu tình và ngồi tuyệt thực chung với đồng bào, để đòi nhân quyền cho Việt Nam.


Cha Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân ( người thứ 2 từ bên phải ) trong cuộc biểu tình tuyệt thực tranh đấu cho thuyền nhân

Cha là một sĩ quan VNCH yêu nước thương đồng bào vô cùng. Cho nên, hôm nay, các bạn đồng khoá sĩ quan với ngài đã long trọng làm lễ phủ cờ cho ngài, chắc hẳn ngài hãnh diện lắm.

Nghi thức phủ cờ trên quan tài của cha Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân

Sau cùng, cha Nguyễn Mạnh Tân để lại cho chúng ta bài học này: Trên hết và trước hết mọi việc, mỗi một người chúng ta phải là khí cụ bình an của Chúa. Cha Thánh Phanxicô đã để lại cho thế gian bài “Kinh Hòa Bình” bất hủ.

Cha Cố Nguyễn Mạnh Tân rất thích bài kinh này, vì thế, hôm nay, tại đây cũng như tại nhà thờ Thánh Maria Goretti, chúng ta sẽ được nghe hoài bài hát Kinh Hòa Bình này.

Hơn lúc nào hết, thế giới này cần phải có Hòa Bình.
Hơn lúc nào hết, Hoa Kỳ phải đề cao tinh thần Hoà Bình.
Hơn lúc nào hết, Giáo Hội Hoa Kỳ phải cổ võ Hòa Bình.
Hơn lúc nào hết, giáo xứ Thánh Maria Goretti này phải được sống trong Hòa Bình.

Đức đương kim Giáo Hoàng của chúng ta là vị Giáo Hoàng đầu tiên trong lịch sử Công Giáo đã nhận tên Phanxicô làm tên Giáo Hoàng của mình. Có nghĩa rằng Ngài muốn sống đơn sơ, hèn mọn, bênh vực những người nghèo và  xây dựng hòa bình khắp mọi nơi, như linh đạo của Dòng Thánh Phanxicô.

Tinh thần Phanxicô: Hèn mọn và Hòa bình - thể hiện trong cuộc đời cha Nguyễn Mạnh Tân - sẽ mãi mãi soi đường dẫn lối cho chúng ta.

Xin cám ơn Cộng Đồng đã lắng nghe.

TRẦN AN BÀI
(21-1-2017)



BÀI PHÁT BIỂU CỦA TRƯỞNG HƯỚNG ĐẠO TRẦN VĂN LONG

Kính thưa quý Cha, quý tu sĩ nam nữ và cộng đoàn.

Như chúng ta được biết, cha Stêphanô đã từng phục vụ tại nhiều địa điểm khác nhau trên mảnh đất quê hương cũng như tại Hoa Kỳ trong nhiệm vụ linh mục, và ngài cũng từng phục vụ trong quân đội VNCH, nhưng chắc không có nhiều người được biết cha cũng là một trưởng HĐ.

Hướng đạo sinh chào kính vị Huynh Trưởng lần cuối cùng

LM Nguyễn mạnh Tân, tham gia Phong trào Hướng Đạo vào năm 1939 tại Huế.
Ngài từng là Tráng sinh, sau đó ngài đã học nhiều khóa huấn luyện trưởng HĐ và thêm khóa tuyên úy HĐ ở bên Pháp. Ngài đã hoàn tất và nhận Huy Hiệu Rừng và sau đó trở thành trưởng phụ tá huấn luyện thuộc toán huấn luyện quốc gia của Hội Hướng Đạo Việt Nam trước năm 1975.
Mỗi khi Ngài phục vụ ở đâu thì ngài đều mở các đơn vị HĐ ở đó.

Trong thời Cha Nguyễn Mạnh Tân đến phục vụ tại cơ sở Singleton (1986-1997), ngài nhận biết nhu cầu giáo dục cho thanh thiếu niên quanh vùng thật cần thiết. Năm 1988, sẵn với con tim Hướng Đạo trong lòng, ngài đã cùng với ông Trần Văn Hùng thành lập Thiếu Đoàn 288 tại cơ sở này. Tưởng cũng nên biết rõ, trong hệ thống Hướng Đạo Hoa Kỳ - the Boys Scouts of America, một đơn vị HĐ không phải là một đơn vị của hội HĐ Hoa Kỳ, nhưng đơn vị đó trực thuộc của chính cơ quan thành lập, hay nói rõ hơn, cơ quan Singleton này chính là chủ của Thiếu đoàn 288 với vị chủ tịch là Cha Stephanô. Đặc biệt hơn nữa thiếu đoàn 288 là đơn vị HĐ gốc Việt đầu tiên tại San Jose trực thuộc một cơ quan tôn giáo nói chung hay công giáo nói riêng. Đến mãi năm 1999 từ một thiếu đoàn 288 đã phát triển và trở thành một Liên Đoàn HĐ. LĐ Hướng Việt, San Jose và hiện nay liên đoàn trực thuộc nhà thờ Thánh Maria Goretti.

Một trong những tập tục của HĐVN từ lâu và cho đến bây giờ nhiều nơi vẫn duy trì trong sinh hoạt HĐ trong các đơn vị HĐ gốc Việt ở nhiều nước tự do và cả tại VN hiện nay, đó là tập tục đặt tên Rừng cho nhau. Tên Rừng của một người HĐ gồm có tên của một con thú trong rừng có hình dáng, điệu bộ giống người HĐ đó, cộng thêm với một tĩnh từ đi kèm biểu lộ một đặc tính đặc biệt của người mang tên. Cha được anh chị em HĐ đặt và gọi một cách thân mật là Trâu kiên nhẫn.

Với tình của một người con trong giáo hội, chúng con xin vĩnh biệt cha.
Với tình của một người HĐ, trưởng đã về đến đích, chúng em xin chào từ biệt trưởng,  trưởng Trâu Kiên Nhẫn.

Xin cám ơn.
TRẦN VĂN LONG

Quang cảnh bên trong Nguyện Đường Các Thánh Tử Đạo trong Nghi thức Tưởng Niệm Cha Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân - Anh VŨ ANH NHẬT, cựu Phan Sinh, đang chia sẻ  với Cộng Đồng.

PHẦN KẾT LUẬN CỦA LỜI PHÁT BIỂU CỦA ANH VŨ ANH NHẬT, ĐẠI DIỆN CÁC CỰU PHAN SINH

Đối với riêng tôi, hình ảnh của cha Tân làm tôi xúc động nhất khi nghĩ
đến cha luôn là hình ảnh của một ông cha già,  quần áo đơn giản, đôi khi xốc xếch, đi khập khễnh, vì cha bị bệnh gout, trong đôi dép mòn giữa khuya sương mù lạnh tại  bến xe Bart, chờ chuyến xe chót để về nhà dòng San Francisco. Về với căn phòng trống trải của tu viện
St Boniface đồ sộ, cổ kính và thênh thang.

Rồi khi tuần lễ chưa hết, cha đã đáp xe Bart, đón nhiều chặng xe buýt về lại San Jose, để đi tìm con, gặp cháu Phan sinh, để nghe một tiếng hỏi han Việt Nam, để ăn một bát cơm cá mặn Việt Nam, để tìm một nhà thờ dâng lễ bằng tiếng Việt Nam, tìm những gì Việt Nam...

Kính thưa quý vị,
Trong 33 năm sống tại đất người, những ngày hạnh phúc nhất của cha, tôi tin chắc, đó là những ngày ngắn ngủi cha sống tại Nguyện Đường này. Ở đây cha đã có  cơ hội thi hành nhiệm vụ của một vị mục tử, chăm sóc về tinh thần và đời sống thiêng liêng cho những con chiên bị cô lập, lên án.

Xin cảm ơn cộng đồng đã dành cho cha những tình cảm đặc biệt, những tâm tình yêu thương cho đến những phút cuối cùng của đời Ngài. Rồi hôm nay, quý vị cũng đến cầu nguyện và tiễn cha đi về với Chúa với một buổi lễ long trọng, sốt sắng.

Tôi nghĩ, trên nhìn xuống, cha đang nở một nụ cười tươi hạnh phúc, như nụ cười trong bức ảnh chân dung của cha đặt trên giá phía bên kia...

Tôi xin hết lời.

Vũ Anh Nhật
Cựu Phan Sinh

LỜI NGUYỆN GIÁO DÂN TRONG NGHI THỨC TƯỞNG NIỆM

1.  Lạy Chúa,
Chúng con cảm tạ Chúa đã gửi đến cho Giáo Hội một vị thánh tuyệt hảo, là Thánh Phanxicô thành Assissi. Ngài đã sống hết mực khiêm nhường, yêu thương những kẻ nghèo khó, cô đơn và bất hạnh, Chúng con cầu xin cho Đức Thánh Cha Phanxicô và hàng giáo phẩm trong Giáo hội luôn noi gương Thánh Phanxicô để phục vụ và xây dựng Giáo Hội Chúa trong tình thương và bác ái.

Chúng con cầu xin Chúa.

2.  Lạy Chúa,
Hôm nay, chúng con tưởng niệm ngày qua đời của một mục tử Chúa đã tuyển chọn, là tu sĩ Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân, dòng Anh Em Hèn Mọn. Ngài đã dâng hiến trọn cuộc đời để phục vụ Chúa, Giáo Hội và tha nhân, theo tinh thần khó nghèo và yêu chuộng hòa bình của Thánh Phanxicô. Xin Chúa đón nhận linh hồn linh mục Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân vào Nước Hằng Sống.

Chúng con cầu xin Chúa.

3.  Lạy Chúa,
Chúng con là những môn đệ của Thánh Phanxicô, đã nhiều năm sống đạo dưới sự hướng dẫn của cố linh mục Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân. Xin cho chúng con được trở nên khí cụ bình an của Chúa, để chúng con biết đem yêu thương vào nơi oán thù, đem thứ tha vào nơi lăng nhục, đem an hòa vào nơi tranh chấp, và đem chân lý vào chốn lỗi lầm.

Chúng con cầu xin Chúa.

4. Lạy Chúa,
Chúng con cảm tạ Chúa đã ban cho Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam tại San Jose một Giáo Xứ VN, có tên là Giáo Xứ Đức Mẹ La Vang. Giáo xứ này được thành hình nhờ sự hy sinh của rất nhiều người, trong đó, có cố linh mục Stêphanô Nguyễn Mạnh Tân. Xin Chúa giúp Giáo Xứ chúng con trở nên một cộng đoàn thánh thiện, trung thành với niềm tin mà cha ông truyền lại, và biết duy trì văn hóa Việt Nam, cho thế hệ tương lai.

Chúng con cầu xin Chúa.

Xin vào đây để xem phần hình ảnh của 2 buổi lễ nêu trên